Marta Tomaszewska
Marta Tomaszewska (2006) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki | |
Odznaczenia | |
Marta Tomaszewska (ur. 10 kwietnia 1933 w Warszawie, zm. 4 lipca 2009) – polska pisarka, poetka i baśniopisarka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Marta Tomaszewska, córka Tadeusza i Eugenii. Uczyła się w szkole im. N. Żmichowskiej. Ukończyła studia na Wydziale Dziennikarstwa i socjologię na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutowała w 1956 opowiadaniem w "Walce Młodych". Od 1965 współpracowała z "Płomykiem"[1].
Na podstawie tekstu Marty Tomaszewskiej powstał musical Wyprawa Tapatików, którego premiera odbyła się w 1982 w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku[2].
Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1994) oraz Polskiego PEN Clubu (od 1999)[3].
Za książkę Tego lata w Burbelkowie otrzymała w 2001 roku Nagrodę Literacką im. K. Makuszyńskiego dla najlepszej książki dla dzieci roku 2000. Za swą twórczość otrzymała wiele nagród, m.in.: Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla młodych (1981), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1986)[4], Order Uśmiechu (1996) i Medal Polskiej Sekcji IBBY (2006)[3].
19 grudnia 2008 z rąk Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrała Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[5].
Współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa PRL
[edytuj | edytuj kod]W latach 1971–1980 zarejestrowana jako tajny współpracownik SB pod numerem 51385 TW "Marta"[6]. Autorka licznych donosów m.in. na Annę Kamieńską, Pawła Śpiewaka, Seweryna Pollaka, Andrzeja Drawicza i Ignacego Szenfelda[7]. Dzięki współpracy ułatwiano jej wydanie książek i gwarantowano pozytywną ocenę przez krytykę literacką[8][9]. Nie miała problemów z paszportem, podróżowała swobodnie po Europie. Rok 1973 spędziła w Szwajcarii, w 1979 została wydelegowana przez Ministerstwo Kultury, na stypendium do Francji[4].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- A potem po prostu życie (1970)
- Bal u zegarmistrza Teofila (1972)
- Baśnie (2001)
- Cykl Tapatików:
- Wyprawa Tapatików (1974)
- Tapatiki na Ziemi (1976, 2000)
- Tapatiki kontra Mandiable (1976, 1985)
- Powrót Tapatików (1984)
- Dolina Czarów (2002)
- Gdzie ten skarb?! (1966, 1977,1990)
- Historia miłosna (1998)
- Jasność i dal: wspomnienia z nie-pamięci (2003)
- Jeżeli ze mną pojedziesz (1993)
- Kawka, Lulek i Sebastian (1983)
- Kim jest wujek Tomek? (1997)
- Królowa Niewidzialnych Jeźdźców (1988, 1999)
- Którędy do Eldorado? (1967, 1970, 1984)
- Miraż miłości, miraż śmierci (1996)
- Niezwykłe odwiedziny (1984)
- Nocą po dniu miłości (1978)
- O nieszczęśliwej księżniczce Irribindżi, dzielnej Czoro-Moro i Peterze piracie (1983)
- Omijajcie wyspę Hula (1968,1973,1983,1988,1995)
- Oswajanie przy tobie (1999)
- Pampuszek w Dolinie Zbiegów (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1988)
- Pan Tu i Pan Tam (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1986)
- Peruka (1977)
- Podróż do krainy Om (1979)
- Porwanie (1974, 1978)
- Potworek (1983, 1996)
- Przyprowadź go do nas, Pu Bu! (1971, 1985)
- Rozmowy z Ancymonkiem (1987)
- Serpennte w raju (1978)
- Sędzia (1979)
- Szansa (1973)
- Tajemnica białego pokoju (1977, 1986)
- Tak lekko tańczysz (1996)
- Tego lata w Burbelkowie (2000)
- Tetraktys (1991)
- Trójkąt bermudzki: opowieść magiczna (2002)
- Ulica grozy (2007)
- Urwany ślad (2002)
- Wielkolud z Jaskini Piratów albo Tajemnica czwartej ściany (w 1988 książka została wpisana na Listę Honorową IBBY)
- Wirująca ciemność (1979)
- Wszyscy znamy Davida (1998)
- Zamach na wyspę (1973,1976, 1986)
- Zorro, załóż okulary! (1969)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Marta Tomaszewska. UM Oświęcim. [dostęp 2018-02-21].
- ↑ Marta Tomaszewska, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2018-02-22] .
- ↑ a b Marta Tomaszewska. Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. [dostęp 2018-02-22].
- ↑ a b Siedlecka 2005 ↓, s. 325.
- ↑ Uroczystość wręczenia medali Gloria Artis. mkidn.gov.pl, 19 grudnia 2008.
- ↑ Siedlecka 2005 ↓, s. 323.
- ↑ Anna Kamieńska "święta" figurantka [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2021-01-17] .
- ↑ Siedlecka 2005 ↓, s. 347.
- ↑ PAKU & PLST , Biografie odtajnione. Z archiwów literackich bezpieki [Joanna Siedlecka] < KLIKAJ I CZYTAJ ONLINE, ISBN 978-83-7785-839-4 [dostęp 2021-01-17] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Joanna Siedlecka: Biografie odtajnione. Z archiwów literackich bezpieki. Poznań: Zysk i S-ka, 2005. ISBN 978-83-7785-773-1.
- Marta Tomaszewska, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2018-02-22] .
- Marta Tomaszewska. Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. [dostęp 2018-02-22].
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy prozaicy
- Członkowie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Orderem Uśmiechu
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Polscy twórcy literatury dziecięcej i młodzieżowej
- Laureaci Nagrody Literackiej im. Kornela Makuszyńskiego
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Tajni współpracownicy Służby Bezpieczeństwa PRL
- Urodzeni w 1933
- Zmarli w 2009