Martin McGuinness
.jpg?lang=pl) Zdjęcie z 2009 roku | |
| Data i miejsce urodzenia |
23 maja 1950 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 marca 2017 |
| Zastępca pierwszego ministra Irlandii Północnej | |
| Okres |
od 8 maja 2007 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
Martin McGuinness (irl. Máirtín Mag Aonghusa, ur. 23 maja 1950 w Londonderry, zm. 21 marca 2017 tamże[1]) – północnoirlandzki polityk, członek Sinn Féin. Od 8 maja 2007 pełnił urząd zastępcy pierwszego ministra Irlandii Północnej. Był również członkiem brytyjskiej Izby Gmin, jednak zgodnie z polityką swojej partii, nie brał jakiegokolwiek udziału w jej pracach. W młodości był bojownikiem jednej z frakcji Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA)[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dołączył do IRA w wieku 20 lat. W czasie krwawej niedzieli w Londonderry był zastępcą dowódcy miejscowych struktur organizacji. W latach 70. dwukrotnie przebywał w więzieniu. Najpierw brytyjski sąd skazał go na sześć miesięcy pozbawienia wolności za nielegalne posiadanie 113 kg materiałów wybuchowych oraz ok. 5 tysięcy sztuk amunicji[3]. Później trafił do zakładu karnego w Irlandii, gdzie skazano go za udział w organizacji terrorystycznej, za jaką uważano wówczas IRA. W latach 80. zaangażował się w działalność Sinn Féin, politycznego skrzydła IRA. Przez pewien czas znajdował się na liście osób, które ze względu na stwarzane przez nie zagrożenie terrorystyczne, nie mogły przebywać na terytorium Wielkiej Brytanii.
W połowie lat 90. został głównym negocjatorem Sinn Féin podczas rokowań, które doprowadziły do podpisania porozumienia wielkopiątkowego. W 1997 - kandydując po raz czwarty - został wybrany do Izby Gmin, gdzie reprezentuje okręg wyborczy Mid Ulster. W 1998 został równolegle członkiem nowo powołanego Zgromadzenia Irlandii Północnej. Rok później objął urząd ministra edukacji w autonomicznym rządzie Irlandii Północnej. Po blisko pięcioletniej przerwie w funkcjonowaniu północnoirlandzkiego rządu, spowodowanej zawieszeniem autonomii regionu, w 2007 powrócił do rządu jako zastępca pierwszego ministra, co w praktyce oznacza współkierowanie przez niego rządem autonomicznym.
W 2003 ukazała się jego biografia zatytułowana From Guns to Government (Od pistoletów do rządu). Jej autorzy ujawnili, iż McGuinness był podsłuchiwany przez MI5. Z opublikowanych przez nich fragmentów jego rozmów wynika, iż pozostawał na dość przyjacielskiej stopie z czołowymi brytyjskimi politykami, m.in. ówczesną minister ds. Irlandii Północnej Mo Mowlam. Autorzy książki zostali wkrótce po jej wydaniu aresztowani i oskarżeni o ujawnienie tajemnicy państwowej[4].
We wrześniu 2011 został wybrany jako kandydat Sinn Féin w wyborach prezydenckich w Irlandii 2011 roku[5].
Prywatnie McGuinness był żonaty (od 1974 roku) i miał czworo dzieci.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Robert D. McFadden: Martin McGuinness, an I.R.A. Leader Turned Peacemaker, Dies at 66. nytimes.com, 2017-03-21. [dostęp 2017-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-22)]. (ang.).
- ↑ McGuinness confirms IRA role - NORTHERN IRELAND - McGuinness confirms IRA role. news.bbc.co.uk, 2001-05-02. [dostęp 2017-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-25)].
- ↑ Peter J. Taylor: Provos: the IRA and Sinn Fein. Londyn: Bloomsbury, 1998, s. 152-153. ISBN 0-7475-3818-2.
- ↑ Martin McGuinness Wiretap Transcripts. cryptome.org. [dostęp 2009-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-12-10)].
- ↑ Martin McGuinness to run for Irish presidency
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Profil przygotowany przez dziennik The Guardian (dostęp 15.12.2009)
- Profil parlamentarny w portalu TheyWorkForYou.com (dostęp 15.12.2009)