Max Giemsa
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Alma Mater | |
| Praca | |
| Styl | |
| Biuro | |
| Budynki | |
Max Giemsa (wariant pisowni: Giemza[2]) (ur. 11 grudnia 1862 w Blachowni Śląskiej[3], zm. 14 września 1915 w Bogucicach[4]) – górnośląski architekt, poseł do pruskiego Landtagu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Przyszedł na świat w rodzinie katolickiej[3]. Jego rodzicami byli Gustav, inspektor i dyrektor huty żelaza w Blachowni Śląskiej[2] i Franziska z domu Apfelt[3]. Uczęszczał do polskiej szkoły podstawowej, gdzie uczył się języka polskiego[5]. Po likwidacji huty Giemsowie przeprowadzili się na Górny Śląsk[2].
Kształcił się w szkole rzemiosł budowlanych[3]. Ukończył studia na Królewskiej Wyższej Szkole Technicznej w Charlottenburgu[2][3]. W zakresie architektury współpracował w no najmniej jednym projekcie z Johannesem Franziskusem Klompem, możliwe, że współdzielił z nim biuro[6]. Mieszkał przy Schillerstrasse 15/3 w Katowicach (obecnie ulica Juliusza Słowackiego w Katowicach)[7], biuro architekta mieściło się w jego mieszkaniu[6].
Od 1908 do 1913 roku był posłem do pruskiego Landtagu[2] (niem. Preußisches Abgeordnetenhaus)[8] 21. kadencji[4], był działaczem Niemieckiej Partii Centrum[4][5], jego poglądy były konserwatywne[4], uważał się za Górnoślązaka[4].
Chorował przez kilka miesięcy na zapalenie węzłów chłonnych, po czym zmarł w Szpitalu Zakonu Bonifratrów w Bogucicach[2][4]. 17 września 1915 roku odbył się pogrzeb na cmentarzu w Bogucicach[4].
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]Znanych jest kilka zrealizowanych projektów autorstwa Maksa Giemsy. Są to:
- klasztor sióstr Boromeuszek w Szopienicach, wzniesiony w latach 1904–1905[4]
- kościół Matki Bożej Królowej Różańca Świętego w Łaziskach Górnych, projekt rozbudowy pierwotnej kaplicy o transept i nowe prezbiterium z 1906 roku[9][7]
- plebania przy kościele św. Józefa w Chorzowie (zob. parafia św. Józefa w Chorzowie)[10]
- kościół św. Jacka w Bytomiu, projekt z lat 1906–1907, wzniesiony w latach 1908–1911[11]
- kościół św. Michała Archanioła w Rudzie Śląskiej[3], projekt z 1910 roku, obejmował rozbudowę i przebudowę pierwotnego kościoła w latach 1910–1911 (odwrócenie planu kościoła o 180°)[12]
- kościół Matki Bożej Różańcowej w Świętochłowicach, projekt z lat 1909–1910[13], wzniesiony w latach 1910–1912[3][14]
- plebania z 1911 roku przy kościele pw. św Michała w Ornontowicach (zob. parafia św. Michała Archanioła w Ornontowicach)[15][4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 81.
- ↑ a b c d e f Nadolski 2015 ↓.
- ↑ a b c d e f g Nadolski 2016 ↓, s. 183.
- ↑ a b c d e f g h i Nadolski 2016 ↓, s. 184.
- ↑ a b James E. Bjork: Neither German nor Pole: Catholicism and National Indifference in a Central European Borderland. The University of Michigan Press, cop. 2008, s. 134. ISBN 978-0-472-02529-9.
- ↑ a b Głazek 2005 ↓, s. 62.
- ↑ a b Głazek 2005 ↓, s. 61.
- ↑ Thomas Kühne: Handbuch der Wahlen zum preussischen Abgeordnetenhaus. 1867-1914: Wahlergebnisse, Wahlbündnisse und Wahlkandidaten. Düsseldorf: Droste, 1994, s. 845. ISBN 978-3-7700-5182-3.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 76.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 132.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 122.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 222.
- ↑ Głazek 2005 ↓, s. 64.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 240.
- ↑ Głazek 2003 ↓, s. 196.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dorota Głazek: Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) przemysłowej części Górnego Śląska 1870–1914. Katowice: Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2003. ISBN 83-918475-1-9.
- Dorota Głazek: Max Giemsa i jego kościoły. W: Sztuka sakralna Rudy Śląskiej. Ruda Śląska: Muzeum Miejskie im. Maksymiliana Chroboka, 2005. ISBN 83-919344-8-9.
- Przemysław Nadolski: Max Giemsa – katowicki architekt (komunikat). W: Półtora wieku dziejów Katowic. Przywracanie historycznej pamięci. Antoni Barciak (red.). Muzeum Historii Katowic, 2016, seria: Katowice, Historia i Współczesność. T. 1 (2015). ISBN 978-83-64356-20-9.
- Przemysław Nadolski: Max Giemza. [w:] „Półtora wieku dziejów Katowic. Przywracanie historycznej pamięci.” XV Katowicka Konferencja Naukowa [on-line]. 2015. [dostęp 2018-02-07].