Mendi-adar
Mendi-adarra edo ezproia lur mingain bat da, beheranzko gandorrari jarraitzen diona, mendilerro bateko tontor edo gailur-lerro handiago batetik.[1][2] Pareta edo harkaitz baten zati irtena, tamaina handi samarrekoa, pasaguneak edo korridoreak izan daitezkeen bi sakonuneren artean kokatua.[3]
Muino nagusi edo mendilerro batetik alboko norabide batean jaisten den beste muino edo mendilerro bat ere defini daiteke mendi-adar gisa.[4][5]
Mendi-adar trunkatua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Trunkatutako mendi-adar bat mendi-adar bat da, haranaren hondorantz edo itsasertzerantz altitude altuago batetik jaisten den gailurreria, V alderantzikatuan amaitzen dena, eta ezproiaren higadura-sekzioak sortzen duena erreken, olatuen edo glaziarren eraginez.
Trunkatutako ezproiak mendilerroetan aurki daitezke, ibai-haranetako hormetan edo kostaldean.[6][7]
Fazeta mendi-adarra
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Fazeta mendi-adar bat ere aurpegi triangeluar batekin amaitzen den mendi-adar bat da, fazeta triangeluarra izenekoa, oinarri zabal batekin eta gorantz begira dagoen gailur batekin.
Oro har, geologian erabiltzen den bezala, fazeta triangeluarra, oro har, faila-plano baten aztarna bat da, eta fazeta eta horri lotutako mendi-adar failaren emaitza da. Fazeta-mendi-adar terminoa ibai, olatu edo glaziarren higadurak eratutako V itxurako horma arrokatsuei ere aplikatzen zaie, eta, beraz, Trunkatutako mendi-adarraren sinonimo gisa.[6][7]
Mendi-adar inbrikatuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Mendi-adar inbrikatuak, ezproi gainjarriak ere esaten zaiona, gailurreria batzuk dira, ibarraren alboetara txandaka zabaltzen direnak, V formakoa, eta ibarrean zehar ibai bat isurtzen da. Inbrikatutako mendi-adarrak malda ganbilak dira (biribilduak), eta txandaka luzatzen dira haran baten kontrako aldeetara, eta horietako bakoitza bere artean txertatzen da. Kremailera bateko hortzak bezala ahokatzen dira.
Mendi-adar inbrikatuak denbora luzez sortzen dira ibaian, eta paisaia higatzen dute goiko ibilguan. Ibaia bihurka doa arroka gogorrago baten erresistentzia aurkitzen duenean.[6][7]
Galeria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Mendi-adarrak.
-
Mendiaren inguruko eremu geografikoak.
1 Mendilerroa
2 Mendi-hegala / Mendi-hegia
3 Glaziarra
4 Bidezidor / Ibilbidea
5 Harkaitza
6 Luizia / Harritza / Harri-jauzia
7 Mendikatea
8 Larre / Bazkalekua
9 Soilgunea, Argigunea
10 Ibai-adarra
11 Oihana / Basoa
12 Mendatea / Lepoa
13 Aldapa / Malda
14 Mendi-oinaldea, Mendi-oina / Kontrahorma
15 Elur-muga
16 Gailurreria, Gandorra, Gailur-lerroa
17 Gailurra / Tontorra
18 Mendia
19 Baso-muga, Zuhaitz-muga
20 Iturburua
21 Horma (Eskalada)
22 Amildegia
23 Goi-ordokia
24 Harana / Ibarra
25 Aintzira
26 Mendi zintzurra / Arroila, Haitzartea
27 Ezproia, Mendi-adarra, Inguruko mendietan
28 Mendigunea / Mazizoa (geologia)
29 Malda gora / Malda-behera
30 Mendi-bidea / Mendi-pista
31 Ordokia, Lautada / Belardia, Belazea
32 Ur-jauzia
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Mendizalearen Hiztegia, Urretxu-Zumarragako OSTADAR Mendi Taldea.
- ↑ Valley, Ridge, Gully Terrain Features and Contour Lines, geokov.com.
- ↑ Mendizaletasuna Hiztegia, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila (gaztelaniaz ere Departamento de Educación, Política Lingüística y Cultura), 2015eko urria, Vitoria-Gasteiz
- ↑ Valleys, Ridges and Spurs, www.askaboutireland.ie.
- ↑ Your Dictionary, Your Dictionary.
- ↑ a b c Neuendorf, K.K.E., J.P. Mehl, Jr., and J.A. Jackson, eds. (2005) Glossary of Geology (5th ed.). Alexandria, Virginia, American Geological Institute. 779 pp. ISBN 0-922152-76-4
- ↑ a b c Thornbury, W. D., 1954, Principles of Geomorphology. John Wiley and Sons, Inc. New York. 618 pp. ISBN 978-8123908113