Metonimiya

Metonimiya – ikki tushuncha oʻrtasidagi yaqinlikka asoslangan oʻxshashsiz koʻchim. Metonimiyada biror narsa yoki voqea-hodisaning nomi boshqasiga koʻchiriladi, biroq bu nomlash narsalar oʻrtasidagi oʻxshashlikka emas, balki ular oʻrtasidagi yaqinlikka, aloqadorlikka asoslanadi.

Masalan: Barmogʻimni kesib oldim

Turlari

Bu koʻchim bir qancha koʻrinishlarga ega:

1. Kishi yoki narsaga xos xususiyat oʻsha kishi yoki narsaning nomiga oʻtkaziladi:

Ahyon-ahyon gazetlarda koʻrinasan, 

Oʻqiguncha yopishaman juda jazman. 

(Gʻafur Gʻulom)

2. Muallifning nomi uning asari oʻrnida qoʻllanadi:

Fuzuliyni oldim qoʻlimga, 

Majnun boʻlib yigʻlab qichqirdi… 

(Hamid Olimjon)

3. Biror narsaning harakati yoki uning natijasi shu harakatni bajaruvchi qurolning nomiga koʻchiriladi: Uning perosi qasos oʻti bilan yonadi.

4. Biror narsani u yasalgan material bilan almashtirib ataladi:

Poʻlat qush ham qomatin rostlab, 

Bulutlarni etar tumtaraq. 

(Hamid Olimjon)

5. Maʼlum joydagi kishilar maʼnosi shu joyga koʻchiriladi: Majlisga butun qishloq keldi. (Abdulla Qahhor)