Moresnet
| Moresnet | |||
|
|||
|
|||
| Classe | condominium[*], neutral territory[*], disputed territory[*] | ||
|---|---|---|---|
| Capital | Kelmis[*] | ||
| Coordinatas | 50°43'49"N, 6°0'48"E | ||
| Linguas official | esperanto, germano, nederlandese, francese | ||
| Valuta | French franc[*], Belgian franc[*] | ||
| Wikimedia Commons Category Neutral Moresnet | |||
Moresnet o Moresnet Neutral (in esperanto: Neŭtrala Moresneto) esseva, inter 1816 e 1919, un parve condominio (controlate per duo paises) de circa 3,5 km² qui existeva perque lor Statos vicin non poteva accordar al qual de illos pertineva Moresnet, dunque illes decideva converter lo un un territorio neutral cuje soveranitate era compartite. Moresnet esseva localisate al 7 Km sud-est de Aquisgrano, al sud del triple frontiera de Germania, Belgica e Paises Basse.
Creation e historia
[modificar | modificar fonte]
Post le Guerras Napoleonic, le Congresso de Viena de 1815 cambiava profundemente le mappa de Europa pro adaptar lo al le equilibrio de poter del epocha. Un del frontieras modificate esseva le frontiera qui separava le recentemente create Regno del Paises Basse y le regno de Prussia. Le plus grande parte del frontiera esseva accordate inter le duo regnos. Nonobstante, super Moresnet occurreva un disaccordo perque inter village de Moresnet e Neu-Moresnet on trovava un mina de Zinc. Ambe paises voleva que le mina remane in lor parte del frontiera, usque in 1816 on accordava que le village de Moresnet remane in le Regno del Pais basse, e Neu-Moresnet in Prussia, e le zona inter le duo village esserea un territorio neutral, ubi on establirea un administration conjuncte inter le duo paises.
Le nove territorio, cuje forma esseva approximativemente triangular, esseva limitate al sud per le carrettera inter Aquisgrano e Liège. Le mina se trovava in le nord de iste carrettera. Quando Belgica se separava del Regno del Pais basse, ille prendeva le compromissos del Pais basse super Moresnet. Le territorio tunc esseva governate per duo commissionate royal, un de cata pais. Plus tarde Moresnet attingeva certo grado de autonomia quando on eligeva un burgomaestro.
In 1855 le mina de zinc se exhauriva e on comenciava a demandar super le futur economic de le village. Plure ideas esseva proponite por establir un entitate independente, inter le propositiones esseva le creation de un casino e un servicio postal proprie qui emitterea timbros. La initiativa le plus interessante esseva proponite per le Dr. Wilhelm molly, qui proponeva que Moresnet converter le pais in le prime cuje lingua official sia le esperanto e cambiar los nomine al "Amikejo" (Loco de amicitate). Nonobstante, Belgica e Prussia solmente acceptava ille solution temporalmente. Depost 1900 Prusia adoptava un position plus aggressive super le territorio, e on accusava lo re obstruer le processos administrative del territorio.
In 1914, durante le Prime guerra mundial, Germania invadeva Belgica, e in 1915 addeva se Morestnet. Le Tractato de Versailles stabiliva que Moresnet pertineva a Belgica. Isto finiva le neutralitate de plus que cento annos del village. Durante le Secunde guerra mundial, le territorio esseva addite per Germania, sed il retornava al Belgica in 1944. Le territorio de Moresnet ancora existe, ma como parte del municipio de "Kelmis (La Calamine in francese) in le oriente de Belgica.
Ligamine extere
[modificar | modificar fonte]- http://www.moresnet.nl/ Archived 2014-07-03 at the Wayback Machine - in neerlandese, germano, anglese, francese e esperanto