Norowiak

Norowiak
	Juscelinomys
	Moojen, 1965
	; Norowiak stołeczny (J. candango)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Akodontini
Rodzaj	norowiak
	Typ nomenklatoryczny
	Juscelinomys candango Moojen, 1965
Gatunki
	2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Norowiak^[2] (Juscelinomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Boliwii^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 128–192 mm, długość ogona 84–116 mm, długość ucha 12–18 mm, długość tylnej stopy 21–27 mm; masa ciała 61–99 g^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1965 roku brazylijski teriolog João Moojen w artykule poświęconym opisowi nowego rodzaju chomikowatych ze środkowej Brazylii, opublikowanym w czasopiśmie Revista Brasileira de Biologia^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) norowiak stołeczny (J. candango).

Etymologia

Juscelinomys: Juscelino Kubitschek (1902–1976), brazylijski polityk, prezydent Brazylii w latach 1956–1961; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[1]^[7].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]^[6]^[3]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[9]
	Juscelinomys huanchacae	Emmons, 1999	norowiak samotny	gatunek monotypowy	endemit Boliwii (znany tylko z czterech blisko siebie położonych miejsc w Parku Narodowym Noel Kempff Mercado); zakres wysokości: 200–700 m n.p.m.	DC: 13–19,2 cm DO: 8,4–10 cm MC: 61–99 g	DD
	Juscelinomys candango	Moojen, 1965	norowiak stołeczny	gatunek monotypowy	endemit Brazylii (znany tylko z Dystryktu Federalnego)	DC: 12,8–15,5 cm DO: 8,5–11,6 cm MC: brak danych	EX

Kategorie IUCN: EX – gatunek wymarły, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

↑ ^a ^b ^c J. Moojen. Novo genero de Cricetidae do Brasil central (Glires, Mammalia). „Revista Brasileira de Biologia”. 25, s. 281, 1965. (port.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 412. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 463. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Juscelinomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-02].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 262. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 217. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-17]. (ang.).
↑ Taxonomy: Juscelinomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-17]. (ang.).

[9] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Moojen-1] J. Moojen. Novo genero de Cricetidae do Brasil central (Glires, Mammalia). „Revista Brasileira de Biologia”. 25, s. 281, 1965. (port.).

[Cichocki&inni-2] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 412. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Pardiñas&inni-4] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 463. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Juscelinomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-02].

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 262. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[edm-7] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 217. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[mdd-8] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-17]. (ang.).

[10] Taxonomy: Juscelinomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-17]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]