Ochrona gatunkowa ślimaków w Polsce

Ochrona gatunkowa ślimaków w Polsce – gatunkowa ochrona zwierząt z gromady ślimaków (Gastropoda) regulowana przepisami prawa obowiązującego w Polsce.

Podstawa prawna

Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie ochrony przyrody w Polsce jest Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody. Formy i sposoby ochrony oraz objęte nią gatunki zwierząt wymienia Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt.

Na mocy tego rozporządzenia niektóre spośród występujących w Polsce gatunków ślimaków objęte są na terenie Polski ochroną ścisłą lub częściową. Wyszczególniono w nim również gatunki wymagające ochrony czynnej oraz te z gatunków objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane.

1 stycznia 2017 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt zastępując tym samym poprzednie.

Gatunki ślimaków objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających ochrony czynnej (2014–2017)

Rodzina	Nazwa zwyczajowa	Nazwa naukowa
beczułkowate (Orculidae)	poczwarówka pagoda	Pagodulina pagodula
poczwarkowate (Pupillidae)	poczwarówka górska	Pupilla alpicola
poczwarówkowate (Vertiginidae)	poczwarówka jajowata	Vertigo moulinsiana
	poczwarówka kolumienka	Columella columella
	poczwarówka północna	Vertigo arctica
	poczwarówka zębata	Truncatellina claustralis
	poczwarówka zwężona	Vertigo angustior
szklarkowate (Zonitidae)	szklarka podziemna	Mediterranea inopinata (Oxychilus inopinatus)
ślimakowate (Helicidae)|	ślimak obrzeżony	Helicodonta obvoluta
	ślimak Rossmasslera	Chilostoma rossmaessleri (Faustina rossmaessleri)
	ślimak tatrzański	Chilostoma cingulellum (Faustina cingulellum)
	ślimak żeberkowany	Helicopsis striata
Hygromiidae	*	Caseolus calculus
świdrzykowate (Clausiliidae)	świdrzyk kasztanowaty	Macrogastra badia
	świdrzyk łamliwy	Balea perversa
	świdrzyk ozdobny	Charpentieria ornata
	świdrzyk siedmiogrodzki	Vestia elata
	świdrzyk śląski	Cochlodina costata
zatoczkowate (Planorbidae)	zatoczek łamliwy	Anisus vorticulus
ziarnkowate (Chondrinidae)	poczwarówka pagórkowa	Granaria frumentum
źródlarkowate (Hydrobiidae)	niepozorka ojcowska	Falniowskia neglectissima

Gatunki ślimaków objętych ochroną częściową (2014–2017)

Rodzina	Nazwa zwyczajowa	Nazwa naukowa
błotniarkowate (Lymnaeidae)	błotniarka otułka	Myxas glutinosa
bursztynkowate (Succineidae)	bursztynka piaskowa	Catinella arenaria
igliczkowate (Aciculidae)	igliczek karpacki	Acicula parcelineata
pomrowcowate (Milacidae)	pomrowiec nakrapiany	Tandonia rustica
pomrowikowate (Agriolimacidae)	pomrowik mołdawski	Deroceras moldavicum
poczwarówkowate (Vertiginidae)	poczwarówka Geyera	Vertigo geyeri
	poczwarówka zmienna	Vertigo genesii
ślimakowate (Helicidae)	ślimak Bąkowskiego	Trichia bakowskii
	ślimak Bielza	Trichia bielzi
	ślimak wielkozębny	Perforatella dibothrion
	ślimak ostrokrawędzisty	Helicigona lapicida
	ślimak żółtawy	Helix lutescens
	ślimak winniczek	Helix pomatia
zawójkowate (Valvatidae)	zawójka rzeczna	Borysthenia naticina
źródlarkowate (Hydrobiidae)	źródlarka czerwonawa	Bythinella metarubra
	źródlarka żywiecka	Bythinella zyvioteki
	źródlarka Micherdzińskiego	Bythinella micherdzinskii
Limapontiidae	alderia	Alderia modesta

Gatunki ślimaków objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania (2014–2017)

• ślimak winniczek (Helix pomatia) – ręczny zbiór osobników - przez 30 dni łącznie w danym roku, w okresie od dnia 20 kwietnia do dnia 31 maja, przy czym w województwach: opolskim, śląskim, małopolskim, świętokrzyskim, podkarpackim i lubelskim osobniki o średnicy muszli nie mniejszej niż 31 mm, a na pozostałych obszarach - osobniki o średnicy muszli nie mniejszej niż 30 mm.

Zobacz też

• mięczaki Polski
• Polska czerwona księga zwierząt. Bezkręgowce