Przejdź do zawartości

Ohio

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy stanu w USA. Zobacz też: inne znaczenia.
Ohio
State of Ohio
stan
17. stan od 1 marca 1803
Ilustracja
Cleveland zimą od strony jeziora Erie.
Pieczęć Flaga
Pieczęć Flaga
Hymn: Beautiful Ohio
Dewiza: Z Bogiem wszystkie rzeczy są możliwe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stolica

Columbus

Kod ISO 3166-2

US-OH

Gubernator

Mike DeWine (R)

Powierzchnia

116 098 km²[1]

Populacja (2020)
• liczba ludności


11 799 448

• gęstość

109 os./km²

Strefa czasowa

UTC-05:00
UTC-04:00

Języki urzędowe

de iure brak
de facto angielski

Położenie na mapie USA
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Ohio (ⓘwymowa: /oʊˈhaɪ.oʊ/) – stan w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, nad jeziorem Erie. Ohio pod względem powierzchni jest stosunkowo małe, ale z populacją ponad 11,6 miliona mieszkańców znajduje się w dziesiątce najgęściej zaludnionych stanów USA[2]. Z Ohio pochodziło siedmiu prezydentów USA, dzięki czemu stan zyskał sobie przydomek „matki współczesnych prezydentów”[3].

Ohio posiada dwa duże obszary metropolitalne z liczbą mieszkańców wynoszącą ponad 2 miliony: Columbus (stolica) i Cleveland-Elyria. Także obszar metropolitalny Cincinnati, częściowo położony w Kentucky i Indianie, obejmuje ponad 2 mln ludzi[4].

Sektor produkcyjny w Ohio zatrudniający ponad 700 tys. osób, produkuje więcej tworzyw sztucznych, gumy, sprzętu elektrycznego i metali niż jakikolwiek inny stan w USA[3].

Swoją nazwę bierze od rzeki Ohio, która tworzy jego południową granicę i w języku irokeskim oznacza „piękną rzekę”[5] lub „dużą wodę”.

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Powierzchnia w zachodniej części stanu nizinna, we wschodniej i środkowej wyżynna i pagórkowata. Ohio należy do stanów Wielkich Jezior. Od północy graniczy z jeziorem Erie[6].

Równiny na zachodzie Ohio mają jedne z najbardziej urodzajnych pól uprawnych w kraju, znajdują się na skraju tzw. pasa kukurydzy, który rozciąga się na zachód przez Środkowy Zachód USA[6].

Klimat wilgotny kontynentalny. Region południowy ma najwyższe temperatury i najdłuższy okres wegetacji – średnio 198 dni, w porównaniu z od 150 do 178 dni w pozostałej części stanu. Ponad połowa rocznych opadów występuje w okresie wegetacyjnym, od maja do października. Rekordowa niska temperatura dla stanu została zanotowana w Milligan (–39 °C) w dniu 10 lutego 1899 r. Najwyższa temperatura (45 °C), została zarejestrowana w pobliżu Gallipolis w dniu 21 lipca 1934 roku[7].

Miejscowości

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie stanu Ohio znajduje się 926 miast (city) i wsi (village), w tym 6 o liczbie ludności przekraczającej 100 000, 174 powyżej 10 000 mieszkańców, a 523 powyżej 1000 mieszkańców (2022 r.)[8].

Największe miasta w stanie Ohio, powyżej 50 000 mieszkańców (2022)[8]

Lista miast zamieszkanych przez 20 000 lub więcej osób (2022 r.)[8]:

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec XVII wieku osiedlili się tutaj imigranci z Francji i Wielkiej Brytanii. Stan Ohio należał do tej ostatniej w latach 1756–1763. Od 1783 w niepodległych Stanach Zjednoczonych na Terytorium Północno-Zachodnim, gdzie zakazane było niewolnictwo. Indianie czynnie sprzeciwiali się osadnictwu. Odbyła się tu m.in. bitwa pod Fallen Timbers w 1794 roku.

W roku 1788 wybudowano Mariettę – pierwszą stałą osadę. W następnej kolejności powstały: Cincinnati w 1788; Cleveland w 1796; Columbus w 1812.

Ohio ogłoszono w 1803 samodzielnym stanem, siedemnastym przyjętym do Unii. Po 1815 roku gwałtownie rozwinęła się gospodarka dzięki osadnikom, budowie kanałów łączących Wielkie Jeziora i linii kolejowych. W czasie wojny secesyjnej stan pozostał w Unii.

W 1863 roku John D. Rockefeller zainwestował w pierwszą rafinerię, w Cleveland. W 1870 zakłada firmę Standard Oil, która do 1878 roku kontrolowała 90% krajowych rafinerii ropy naftowej[3].

W latach 1880–1914 emigranci z Europy Wschodniej (w tym Polacy) i południowej osiedlali się tu masowo. Do miast przybywali Czarnoskórzy ze stanów południowych – przyczyniło się to do zamieszek na tle rasowym, m.in. w 1966 roku w Cleveland.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Spis ludności z roku 2020 stwierdza, że stan Ohio liczy 11 799 448 mieszkańców, co oznacza wzrost o 262 944 (2,3%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2010[9]. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 5,9% populacji, 22,1% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 17,5% to osoby mające 65 i więcej lat. 51,0% ludności stanu stanowią kobiety[10].

Język

[edytuj | edytuj kod]

W 2010 roku najpowszechniej używanymi językami były[11]:

Rasy i pochodzenie

[edytuj | edytuj kod]

W 2019 roku, 80,9% mieszkańców stanowiła ludność biała (78,3% nie licząc Latynosów), 12,6% to czarni Amerykanie lub Afroamerykanie, 2,9% miało rasę mieszaną, 2,3% to Azjaci, 0,2% to rdzenna ludność Ameryki, 0,05% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 4,0% ludności stanu[12].

Do największych grup należą osoby pochodzenia niemieckiego (22,3%), irlandzkiego (12,5%), afroamerykańskiego, angielskiego (8,0%), „amerykańskiego” (6,6%) i włoskiego (6,0%)[12].

Duże grupy stanowią też osoby pochodzenia polskiego (419,6 tys.), szkockiego lub szkocko–irlandzkiego (321 tys.), francuskiego (254,9 tys.), europejskiego (242,6 tys.), meksykańskiego (207,7 tys.), węgierskiego (163,9 tys.), holenderskiego (150,1 tys.), afrykańskiego subsaharyjskiego (137,5 tys.), portorykańskiego (130,7 tys.), walijskiego (124,6 tys.) i słowackiego (106,4 tys.)[12].

Większość ludności azjatyckiej stanowią Hindusi, Arabowie i Chińczycy[12].

Religia

[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze Pierwszego Kościoła Baptystów w Cleveland

Dane z 2014 r.[13]:

Ohio ma drugą co do wielkości populację amiszów (ok. 80 tys. w 2021 roku) we wszystkich stanach USA. Więcej amiszów znajduje się jedynie w sąsiedniej Pensylwanii[17]. Największą społeczność amiszów posiada hrabstwo Holmes[18].

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]
Ohio posiada czwarty co do wielkości system autostrad międzystanowych[6].

Należy do najbardziej rozwiniętych stanów USA. Gęsta sieć komunikacyjna, liczne porty śródlądowe. Przemysł elektrotechniczny wypiera przodujące niegdyś górnictwo soli kamiennej i węgla kamiennego.

W Ohio znajduje się wiele zakładów przemysłu lotniczego (z Dayton pochodzili bracia Wright). W Ohio znajdują się siedziby główne wielu międzynarodowych korporacji. Są to między innymi: Kroger(inne języki) (Cincinnati), Procter & Gamble (Cincinnati), Goodyear Tire and Rubber Company (Acron), AK Steel Holding(inne języki) (West Chester), Timken Company(inne języki) (Jackson Township), Abercrombie & Fitch (New Albany), Wendy’s (Dublin).

Rolnictwo

[edytuj | edytuj kod]
Elektrownia jądrowa Davis-Besse będąca jednym z dwóch reaktorów jądrowych w Ohio

Rolnictwo bardzo dobrze rozwinięte. Dominuje hodowla trzody chlewnej i bydła. W stanie jest prawie 2800 gospodarstw mlecznych, ponadto Ohio jest największym producentem sera szwajcarskiego w USA. Duży dochód przynosi także hodowla kurczaków i indyków. Podstawowe produkty roślinne to: soja, kukurydza i pszenica[19].

Przemysł i energia

[edytuj | edytuj kod]

Znaczna część przemysłu w Ohio związana jest z produkcją chemikaliów, a także pojazdów silnikowych, sprzętu transportowego, żywności, napoi, wyrobów tytoniowych, obróbką metali i produkcją maszyn.

Ważną rolę odgrywa wydobywanie minerałów, w tym ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla bitumicznego. W 2019 roku po raz pierwszy wytwarzanie energii elektrycznej przez gaz ziemny (43%), było większe od tej wytwarzanej przez elektrownie węglowe (39%)[6].

Symbole stanowe

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates. U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09]. (ang.).
  2. ↑ Population density in the U.S., by state 2019 [online], Statista [dostęp 2020-06-22] (ang.).
  3. ↑ a b c Casey Leins, 10 Things to Know About Ohio [online], US News, 2019 [dostęp 2020-06-22] (ang.).
  4. ↑ Census profile: Cincinnati, OH-KY-IN Metro Area [online], Census Reporter [dostęp 2023-01-18] (ang.).
  5. ↑ Co oznaczają nazwy stanów. „Poznaj Świat”. R. XI, nr 8 (129), s. 44, sierpień 1963. Polskie Towarzystwo Geograficzne. (pol.). 
  6. ↑ a b c d Ohio – State Energy Profile Analysis – U.S. Energy Information Administration (EIA) [online], eia.gov [dostęp 2019-01-31].
  7. ↑ Climate – Ohio [online], city-data.com [dostęp 2019-01-31].
  8. ↑ a b c City and Town Population Totals: 2020-2022. U.S. Census Bureau. [dostęp 2023-05-23]. (ang.).
  9. ↑ Change in Resident Population of the 50 States, the District of Columbia, and Puerto Rico: 1910 to 2020 [online], 2020 Census Apportionment Results [dostęp 2021-08-17].
  10. ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Ohio; United States [online], census.gov [dostęp 2021-08-17] (ang.).
  11. ↑ Data Center Results [online], apps.mla.org [dostęp 2019-01-31].
  12. ↑ a b c d 2019: ACS 1-Year Estimates Data Profiles (DP05/DP02) [online], data.census.gov [dostęp 2021-08-17].
  13. ↑ Religion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics [online], Pew Research Center's Religion & Public Life Project [dostęp 2021-08-17] (ang.).
  14. ↑ a b W nawiasie zaznaczono grupy mające ponad 200 tys. członków.
  15. ↑ W nawiasie zaznaczono grupy mające ponad 100 tys. członków.
  16. ↑ Ohio - Religious Traditions, 2010 [online], thearda.com [dostęp 2021-08-17].
  17. ↑ Amish Population, 2021 [online], Amish Studies, 14 sierpnia 2020 [dostęp 2021-08-17] (ang.).
  18. ↑ Amish Groups, undifferentiated Counties (2010) | QuickLists | The Association of Religion Data Archives [online], thearda.com [dostęp 2021-08-17].
  19. ↑ Hannah Patterson, Top 10 Ohio Agriculture Products [online], Farm Flavor, 30 listopada 2018 [dostęp 2019-01-31] (ang.).
Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych
Stany
Dystrykt federalny
Terytoria zależne
Nieinkorporowane terytoria stowarzyszone
Nieinkorporowane terytoria zorganizowane
Nieinkorporowane terytoria niezorganizowane
Inkorporowane terytorium niezorganizowane:

Flaga Stanów Zjednoczonych

Hrabstwa stanu Ohio

Flag of Ohio

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ohio&oldid=75530616”