Oltin tarkibli rudalarni boyitish

Oltin tarkibli rudalarni boyitish sxemalari va usullari ularning mineral tarkibiga, yoʻqotilishiga , oltin qazib olishni qiyinlashtiradigan aralashmalarning mavjudligiga, shuningdek, oltin zarralarining hajmiga bogʻliq.

Kam sulfidli birlamchi rudalar

Kam sulfidli birlamchi rudalardan, oltinning hajmiga qarab, oltin odatda bir yoki ikki bosqichli gravitatsion-flotatsiya sxemasi bilan yoki amalgamatsiya bilan birgalikda olinadi. Agar ruda tarkibida oltin zarrachalari yetarlicha miqdorda katta boʻlsa, u holda maydalashning birinchi bosqichidan keyin gravitatsion boyitish qoʻllanadi. Gravitatsion boyitish jarayonlaridan foydalangan holda oltinni 80% ga qadar ajratib olish mumkin.

Gravitatsion boyitish chiqindilarini sianlash natijasida jarayonda oltin qazib olish 95% ga oshadi. Biroq, tarkibida uglerodli moddalar, shuningdek, mis va surma sulfidlari boʻlgan rudalar uchun sianlashni qoʻllab boʻlmaydi. Bundan tashqari, sianlash oltinni qayta tiklamaydi. Bunday holda oltinning sulfidli rudalarini flotatsiyasiyalash maqsadga muvofiqdir. Sulfidlar va oltinning kichik va notekisligi sababli ajratib olishda bosqichli flotatsiya sxemalarini qoʻllash mumkin. Shu bilan birga, chiqindixonaga chiqarilgan chiqindilar tarkibida oltin boʻlsa, ular gidrosiklonlarda yoki choʻktirish mashinalarida boyitiladi, qum fraktsiyasi yoki kontsentrat jarayonning boshiga yoki mustaqil sianlash jarayoniga qaytariladi.

Oltin-pirit rudalari

Oltin-pirit rudalarida oltin juda yupqa parda hosil qilib pirit bilan bogʻlanadi, shuning uchun u pirit bilan birga flotatsiya orqali olinadi. Yakuniy flotatsiyalashda oltin tarkibiga ega boʻlgan chiqindilarni olish uchun nazorat flotatsiyasi qoʻllanadi va nazorat flotatsiyasida chiqqan mahsulot sianlashga yuboriladi. Agar sianlash yoʻli bilan piritlarga birikkan oltin olinmasa, flotatsion konsentrat sianlashdan oldin 650-700 ^o S haroratda yondirilib, oltin donalarining ochilishini taʼminlaydigan gʻovakli subkarbonat olinadi. Baʼzan sianlash chiqindilar bilan oltin yoʻqotilishini kamaytirish uchun ishlatiladi. Biroq, rudada erkin oltin boʻlsa, u yonish paytida rudaning past eriydigan komponentlari tomonidan soʻriladi va keyingi sianlash paytida qayta tiklanmaydi. Bunday holda, gravitatsion konsentrat erkin oltinning erishi uchun sianlanadigan sxema qoʻllanadi. Sianlash chiqindilari flotatsiyalashga va konsentrat keyingi bosqichga yuboriladi.

Sulfidli oltin-mis rudalari

Sulfidli oltin-mis rudalarida oltin nafaqat erkin holatda, balki sulfidlar (asosan, xalkopiritda) bilan ham mayda birikkan xolda boʻladi. Mis sulfidlariga qoʻshimcha ravishda odatda rudalarda pirit, arsenopirit, pirrotinni oʻz ichiga oladi, ular tarkibida oltin ham bor, lekin xalkopiritga qaraganda kamroq miqdorda. Bunday rudalar gravitatsion jarayonlar (choʻktirish mashinalariga, shlyuzlarda boyitish) orqali ulardan erkin oltinni ajratib olinadi va 70% rudani 0,2 mm oʻlchamga qadar maydalanadi va 1-kollektiv flotatsiyaga yuboriladi, u yerda ksantogenat va qaragʻay yogʻi bilan flotatsiyalanadi. Flotatsiya chiqindilarining hajmi 95% 0.2mm boʻlganga qadar maydalagandan soʻng erkin oltin choʻktirish mashinalari bilan olinadi va sliv II kollektiv flotatsiyaga yuboriladi, u ham ksantogenat va qaragʻay yogʻi bilan flotatsiyalanadi.

Kollektiv kontsentrat tozalangandan keyin mis flotatsiyasiga yuboriladi, u yerda piritni ohak bilan depressiya qilish amalga oshiriladi, lekin past ishqorlikda, chunki oltin yuqori ishqoriy muhitda depressiyaga uchraydi. Olingan oltin-mis konsentrati suvsizlanish va quritishdan keyin mis eritish zavodiga yuboriladi. Eritish jarayonida hosil boʻlgan qora mis elektrolitik qayta ishlashga yuboriladi va elektrolit jarayoni shlamlari tarkibida oltin qoladi, ulardan qimmatbaho metallarni ajratib olish maxsus zavodlarida oltin ajratib olinadi. Pirit konsentrati tarkibidagi oltinni olish uchun sianlashga yuboriladi. Ushbu sxema boʻyicha jami oltin qazib olish 90 – 91%ni tashkil qiladi.

Oltin-mishyak rudalari

Oltin-mishyak (oltin-arsenat) rudalarini boyitish eng ogʻiri hisoblanadi, chunki ular tarkibida 10% gacha mishyak arsenopirit koʻrinishida yupqa holda oltin birikkan boʻladi. Arsenopiritdan tashqari rudalarda odatda xalkopiritni ham oʻz ichiga oladi. Bu rudalar tarkibida uglerodli slanetslar mavjudligi sababli ularni boyitish juda qiyin.

Oltin-mishyak rudalarini boyitish birlashgan gravitatsion-flotatsion sxema boʻyicha amalga oshiriladi. Gravitatsion kontsentratning kontsentratsion stolda tozalanadi va choʻktirish yoʻli bilan ajratilgandan soʻng, gravitatsiya davrining chiqindilari kollektiv flotatsiyaga yuboriladi.

Sulfidlarni flotatsiya qilishda uglerodli birikma ayniqsa qiyin boʻlib, ular konsentratga oʻtadi va ularning ajralish darajasini oshiradi, lekin oltin tarkibini kamaytiradi. Bundan tashqari, bu kontsentratlarni keyin sianlash yoʻli bilan qayta ishlash mumkin emas, chunki koʻmir slanetsi oltin-sianid kompleksining sorbentidir. Bunda uglerodli kontsentrat kollektiv flottsiyada kontsentratga ohak, koʻpiklantiruvchi T-66 va kerosin qoʻshgan holda ajratiladi va mis sulfat qoʻshilgan koʻmir slanetslarining flotatsiya chiqindilari oltin-pirit va oltin-arsenga ajratiladi.

Polimetall rudalar

Polimetall rudalarda oltin odatda sulfidli minerallarda, birinchi navbatda, pirit va xalkopiritda, kamroq tarqalgan galenit va sfaleritda nozik dispers holatda boʻladi va qoʻshimcha ravishda erkin holatda boʻlishi mumkin.

Polimetall rudalardan oltinni ajratib olish texnologiyasi maydalash siklida erkin oltinni ushlash va uni asosiy qimmatli komponentlar bilan bogʻlangan holda konsentratlar bilan toʻliqroq ajratib olishdan iborat.

Yana qarang

• Oltin saqlovchi rudalar
• oltin qazib olish
• oltinni tozalash