Ophrypetalum odoratum
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Ophrypetalum | ||
| Gatunek |
Ophrypetalum odoratum | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Ophrypetalum odoratum Diels Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 13: 270 1936[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Ophrypetalum odoratum Diels – gatunek rośliny z monotypowego rodzaju Ophrypetalum w obrębie rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Występuje naturalnie w Afryce Wschodniej[5] – w Kenii, Tanzanii oraz Mozambiku[6][7][8]. Uznany jest za narażony na wyginięcie w czerwonej księdze gatunków zagrożonych. Przyczyną zagrożenia jest fragmentacja zasięgu oraz eksploatacja – proste pędy wykorzystywane są do budowy chat. Obszary chronione są nieskuteczne, niektóre zostały zniszczone (np. Pugu Forest Reserve)[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Zrzucające liście drzewo lub krzew dorastające do 2–6 m wysokości. Kora jest gładka i popękana[8].
- Liście
- Naprzemianległe. Blaszka liściowa ma eliptyczny, odwrotnie jajowaty lub odwrotnie jajowato lancetowaty kształt. Mierzy 2–12 cm długości oraz 1,5–5,5 cm szerokości. U nasady jest zaokrąglona, a jej wierzchołek jest słabo zaostrzony lub zaokrąglony. Ogonek liściowy jest nagi i dorasta do 2–5 mm długości[8].
- Kwiaty
- Promieniste, obupłciowe, wydzielają zapach. Są pojedyncze lub zebrane w pęczki, rozwijają się w kątach pędów. Mają 3 wolne i nienakładające się na siebie działki kielicha, mają owalny lub trójkątnie nerkowaty kształt i dorastają do 6–9 mm długości. Płatków jest 6, ułożonych w dwóch okółkach, są wolne, nakładające się na siebie, nierówne i postrzępione. Płatki zewnętrzne mają półokrągły kształt i osiągają do 3–5 mm długości, natomiast wewnętrzne mają podłużnie prawie nerkowaty kształt i mierzą 4 mm długości. Kwiaty mają 10–15 wolnych i owłosionych owocolistków[8].
- Owoce
- Pojedyncze mają wrzecionowaty kształt, zebrane po 8–15 w owoc zbiorowy. Początkowo są owłosione, osadzone na krótkich szypułkach. Osiągają 50–68 mm długości i 18–22 mm szerokości[8].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek rośnie w przybrzeżnych i zimozielonych lasach, w lasach podmokłych i w zaroślach[8]. Wspólnie z gatunkami z rodzajów Scorodophloeus i Gyrocarpus tworzy suche lasy na glebach wapiennych i powstających z raf koralowych, występuje także w lasach zdominowanych przez gatunki z rodzajów Brachystegia i Julbernardia[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ a b Ophrypetalum odoratum Diels. The Plant List. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
- ↑ a b c A. Cosiaux i inni, Ophrypetalum odoratum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2016-12-17] (ang.).
- ↑ D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 505. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
- ↑ Ophrypetalum odoratum Diels. African Plant Database. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
- ↑ Discover Life: Point Map of Ophrypetalum odoratum. Encyclopedia of Life. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Ophrypetalum odoratum. Plantes & botanique. [dostęp 2016-12-12]. (fr.).