Oultrejordain
Oultrejordain
1118–1189
Leengebiede van die Koninkryk Jerusalem omstreeks 1187
Oultrejordain (in moderne Frans: Seigneurie d'Outre-Jourdain, "Oorkant die Jordaanrivier"; alternatief na aanleiding van sy hoofstad ook Seigneurie de Montréal genoem) was 'n leen van die Middeleeuse kruisvaarderstaat Koninkryk Jerusalem, geleë oos van die Jordaanrivier (wat sy westelike grens gevorm het) met 'n onbepaalde grens in die ooste. In politieke opsig was Oultrejordain vir die Koninkryk Jerusalem 'n uitgestrekte oostelike grensland wat van die Negev-woestyn en die Golf van Akaba in die suide tot die Dooie See in die noorde gestrek het. Oos daarvan was die besittings van die sultans van Damaskus geleë. Sy grense is nie volgens politieke besluite bepaal nie, maar deur tradisionele pelgrims- en karavaneroetes.[1]
Die koning van die Latynse Koninkryk Jerusalem, Boudewyn I (1100–1118) het drie aanvalle op die gebied geloods - in 1100, 1107 en 1112 - en in 1115 die kasteel Montréal opgerig om Islamitiese karavaneroetes te beheer - 'n strategies belangrike besluit wat vir sy koninkryk groot inkomste besorg het. 'n Tweede vesting, Kerak, en sewe satellietkastele, waarvan die presiese ligging nie oorgelewer is nie, het vervolgens ontstaan.[2] Daarnaas is koring, granate en olywe verbou en sout uit die Dooie See ontgin.
Oultrejordain is oorwegend deur Sjiïtiese Bedoeïene bewoon, en net baie klein getalle Christene het hulle hier kom vestig. Die oorspronklike Siriakies-Ortodokse Christenbevolking is in 1115 in Jerusalem hervestig om die verlate Joodse kwartier te herbevolk nadat die vroeëre Joodse inwoners tydens die Eerste Kruistog uitgeroei of verdryf is. Ander klein groepe Christene het 'n nomadiese of halfnomadiese leefstyl gevoer wat die argwaan van kruisridders gewek het. Die kruisridders self het hulle tot hul kastele beperk.
Weens die uitgestrektheid van die land was die bevoegdhede van Oultrejordain se leenhere beperk tot die onderhoud daarvan. So het nog die sultans van Damaskus nog die Latynse heersers enige troepe langs die gemeenskaplike grense gestasioneer. Met Renaud de Châtillon, een van die leenhere van Oultrejordain, se rampsalige besluit in die 1180's om aanvalle op burgerlike Moslem-nedersettings oorkant die grens te loods, is 'n grootskaalse oorlog ontketen waartydens Islamitiese magte onder Saladin uiteindelik daarin geslaag het om Jerusalem in te neem. Volgens oorlewering het Saladin Renaud ná die veldslag naby Hattin in 1187 met eie hande onthoof. Oultrejordain is nog in dieselfde jaar deur Islamitiese magte verower, behalwe vir die twee magtige kruisvaarderkastele Kerak en Montréal wat eers ná 'n langdurige beleg in 1189 ingeneem kon word.