Jump to content

Pagsasao nga Iban

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti Pagsasao a Balau)
Iban
Jaku Iban
Patubo itiMalaysia, Indonesia, Brunei
RehionBorneo
EtnisidadTattao nga Iban
Patubo a mangisasao
790,000 (2013)[1]
700,000 Dagiti L2 nga agsasao idiay Malaysia (2013)[1]
Latin, Dunging
Kodkodigo ti pagsasao
ISO 639-2iba
ISO 639-3iba
Glottologiban1264

Ti pagsasao nga Iban (jaku Iban) ket insasao babaen dagiti Iban, ti sanga ti grupo ti etniko ti Dayak a dati nga ammo kas "Dayak Baybay" nga agtataeng idiay Sarawak, ti probinsia ti Indonesia ti Kalimantan Barat ken idiay Brunei. Daytoy ket tagikua ti sasao a Malayiko ti sanga ti Malayo-Polinesio ti pamilia ti pagsasao nga Austronesio, ken kabagian ti Malayo, ken as-asideg iti Malayo Sarawak. Naipagpagarup a ti pagtaengan ti sasao a Malayiko ket idiay akinlaud a Borneo, nga adda pay laeng idiay ti sasao nga Ibaniko. Ti sanga ti Malayano ket mangirepresenta ti sekondario a pannakaiwarwaras, mabalin a manipud iti tengnga a Sumatra ngem mabalin pay a manipud idiay Borneo.[2]

Dagiti dialekto

[urnosen | urnosen ti taudan]

Mabalin a mabingbingay ti Iban kadagiti nadumadumaa a grupo ti sub-etniko, ti tunggal maysa ket makasao kadagiti nadumaduma a dialekto. Ti kapormalan, agpakatengnga, ken agob-obra a dialekto ket ti dialekto a Saribas, ken kangrunaan ti Betong ken Saratok. Dagiti dadduma pay a kas ti Balau, Sebuyau, Ulu Ai, ken Rejang ket agsinnaranay a maawatanda iti amin a paset ti rehion ti Sarawak. Ti mailaksid ket ti dialekto ti Iban a Remun/Milikin, a maaw-awatan pay laeng dagiti Iban manipud kadagiti sabali a distrito. Iti Laud a Kalimantan, dagiti dialekto a kas ti Bugau, Seberuang, Mualang, Chengkang, Sebaru, ken Dau ket aduda nga agduduma.

Panangiyasping dagiti dialekto

[urnosen | urnosen ti taudan]
Panangiyasping ti Sarawak Iban ken Mualang
Ilokano Balau (Sarawak) Mualang (Kalimantan)
Kawitan Manuk Renyau
Angot Nyium Lulum
Kuneng Tuyu, banga Mawa
Singin sapit Rakup
Tawa Penyinga/jenila Telingu'
Ama Apai Mpai
Rikna Asai Asa'
Ken Enggau Aba'
Ayup Jelu Ibun
Urnos Tusun Tunsun, tipan
Anges Seput Penyuan
Panangiyasping ti Pagalagadan nga Iban ken Remun
Ilokano Pagalagadan nga Iban Remun/Milikin
Saan Enda Entai
Kitaen Meda Ngilau
Ammo Nemu Badak
Kamiseta Gari Kelatang
Agtaray Belanda Belawa
Agulimek! Anang inggar Sengian
Kuneng Beli'/Palui/bangka Labuan
Saan Nadai Entai
Intono bigat Pagila Pagi
Later Lagi/legi Ila
Kamen Tikai Kelaya
Nasayat Manah Nyelaie

-Dagiti wadan a sao iti Iban Remun-

  • Entai ku ngilau – "Nadai aku meda." (Saanko a nakita.)
  • Entauk ku badak – "Enda ku nemu." (Sanko nga ammo.)
Panangiyasping iti Pagalagadan nga Iban ken Sebuyau
Ilokano Pagaalagaadan nga Iban Sebuyau/Kua'
Sika Nuan Kua'
Apay Lapa Mentang
Kuneng Tuyu, beli Banga
San Enda Adai
Madamdam Lagi Ila
Intono bigat Pagila Pagi
Ammo Nemu Siba
Agalisto Beguai/Berumban Temengat
Dadduma a sida Engkayu Hempah
Rummuar Pansut Temenyul
Alimbasagen Kekasak Kekajal
Narugit Temerak Kemada
Kasla daytoy Baka nya Baka nia
Gapuanan Ngasuh Mela
Nakigtot Tekenyit Tekanyat
Nabuntog Lubah Lumbu

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ a b Iban iti Ethnologue (Maika-18 nga ed., 2015)
  2. ^ Bellwood, Peter; Fox, James J.; Tryon, Darrell (dagiti ed.). The Austronesians: Historical and Comparative Perspectives (iti Ingles). Canberra: ANU Press. doi:10.22459/a.09.2006. ISBN 978-1-920942-85-4.

Adu pay a mabasbasa

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]