Palais-Royal
48°51′52″N 2°20′15″E/48,864444 2,337500 nr rej. PA00085993
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
Położenie na mapie Francji  | |
Położenie na mapie Île-de-France  | |
Położenie na mapie Paryża  | |
| 48°51′52″N 2°20′15″E/48,864444 2,337500
| |
| Strona internetowa | |
Palais-Royal – pałac położony w centrum Paryża, 150 m na północ od Luwru, siedziba francuskiej Rady Stanu (Conseil d'État), Rady Konstytucyjnej i Ministerstwa Kultury, połączony z francuskim Teatrem Narodowym Comédie-Française.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wbrew swej nazwie „Pałac Królewski” Palais-Royal służył jako siedziba monarchy tylko w dwóch okresach:
- za małoletniości Ludwika XIV,
- w latach 1830–1831 – w pierwszym roku panowania Ludwika Filipa I, zanim rodzina królewska przeniosła się do odrestaurowanych Tuileries.
Wybudowany został w latach po 1624 dla kardynała Richelieu, który w testamencie zapisał swój „Palais-Cardinal” Ludwikowi XIII. Po śmierci Ludwika XIII (1643) do pałacu przeniosła się z Luwru regentka Anna Austriaczka ze swymi synami i kardynałem Mazarinem, i to właśnie wtedy pałac otrzymał obecną nazwę.
Po śmierci Mazarina (1661) Ludwik XIV przejął samodzielną władzę i powrócił do Tuilerii. Palais-Royal został przekazany jako apanaże królewskiemu bratu Filipowi i pozostał paryską siedzibą domu orleańskiego do egzekucji Filipa Égalité w r. 1793. Był w międzyczasie, w latach 1715–1723, w czasie regencji bratanka Ludwika XIV, Filipa, centralnym ośrodkiem władzy we Francji. Prawnuk jego Filip Égalité wybudował w latach 1780–1784 do dziś istniejące galerie ze sklepami otaczające ogrody pałacowe, tak że Palais stał się centrum handlowym. Był także ośrodkiem agitacji politycznej ugrupowań lewicowych – na jego teren, jako obszar jurydyki Orleańczyków, policja nie miała wstępu. To tutaj 13 lipca 1789 Camille Desmoulins[1] swoją przemową dał sygnał do marszu ludu Paryża na Bastylię. Znacjonalizowany po śmierci Filipa Égalité, służył w latach Konsulatu Napoleona Bonaparte jako siedziba Trybunatu. W roku 1814 Ludwik XVIII zwrócił go głowie rodu orleańskiego, księciu Chartres. W ciągu Stu dni Napoleona był rezydencją cesarskiego brata – Lucjana. Po objęciu tronu przez Ludwika Filipa I Palais-Royal służył do 1848 jako rezydencja następcy tronu, po czym po upadku monarchii lipcowej został zdewastowany i obrabowany (22 lutego 1848). Za czasów Drugiego Cesarstwa zamieszkiwał odrestaurowany pałac cesarski kuzyn książę Napoleon z rodziną. Zniszczony w czasie Komuny Paryskiej (1871) pałac odbudowano w 1875 z przeznaczeniem na siedzibę urzędów państwowych.
W 1986 na fali wprowadzania architektury nowoczesnej w krajobraz Paryża na zlecenie François Mitterranda rzeźbiarz i malarz Daniel Buren zainstalował na dziedzińcu pałacu (Cour d’honneur) zespół podstaw 260 kolumn z jasnego marmuru kararyjskiego i czarnego marmuru pirenejskiego, które w nocy podświetlane są na zielono. Ten koncept architektoniczny, tzw. kolumny Burena (pierwotna nazwa instalacji to Les Deux Plateaux), i jego dopasowanie do zabytkowego budynku wzbudziło wiele polemik, jednak wraz z upływem lat stało się jednym z symboli Paryża. W 2007 opłakany stan kolumn wzbudził wściekłość Burena, który zagroził demontażem swego dzieła. W rezultacie przeprowadzono trwające rok prace renowatorskie obejmujące m.in. oświetlenie kolumn i fontanny oraz uszczelnienie podłoża, ukończone w styczniu 2010. Koszty, poniesione głównie przez francuskie Ministerstwo Kultury, wyniosły 5,8 mln euro, czterokrotnie więcej niż sama instalacja kolumn w latach 80.[2]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Martina Padberg: Sztuka i Architektura – Paryż. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk Sp. z o.o., 2009, s. 197. ISBN 978-3-7588-903-1.
- ↑ Claire Bommelaer. Les 260 colonnes de Buren se sont embourgeoisées. „Le Figaro”, 2010-01-06. (fr.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- René Héron de Villefosse, L'anti-Versailles ou le Palais-Royal du Philippe Égalité, Paris 1974, ISBN 2-7083-0010-5