Pasifik Adaları Forumu
Pasifik Adaları Forumu, Pasifik Okyanusu'ndaki bağımsız ülkeler arasındaki işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan bir hükûmetler arası bir kuruluştur. Güney Pasifik Forumu adı altında 1971 yılında kurulmuştur. 2000 yılında ismi değişmiştir. Kuruluş, Birleşmiş Milletler resmî bir gözlemcisi konumundadır.
Avustralya ve Yeni Zelanda genellikle forumun geri kalanını oluşturan diğer ülkelere göre daha büyük ve daha varlıklıdır. Avustralya'nın nüfusu diğer 15 üye ülkenin toplamından iki katı daha fazla konumdayken, ekonomisi de beş kat daha büyük durumdadır.
Üyeler
[değiştir | kaynağı değiştir]|
| ||||
| Üye ülkeler[1] | ||||
|---|---|---|---|---|
 Avustralya (AU) |
 Cook Adaları (CK) |
 Fiji (FJ) |
 Fransız Polinezyası (PF)[2] | |
 Kiribati (KI) |
 Marshall Adaları (MH) |
 Mikronezya (FM) |
 Nauru (NR) | |
 Yeni Kaledonya (NC)[2] |
 Yeni Zelanda (NZ) |
 Niue (NU) |
 Palau (PW) | |
 Papua Yeni Gine (PG) |
 Samoa (WS) |
 Solomon Adaları (SB) |
 Tonga (TO) | |
 Tuvalu (TV) |
 Vanuatu (VU) |
|||
| Ortak üyeler | Gözlemci | |||
 Tokelau (TK)[2][3] |
 Amerikan Samoası (AS) |
 Guam (GU) |
 Kuzey Mariana Adaları (MP) | |
 Doğu Timor (TL) |
 Wallis ve Futuna (WF)[4] |
 Birleşmiş Milletler | ||
| Asya Kalkınma Bankası | İngiliz Milletler Topluluğu | Batı ve Orta Pasifik Balıkçılık Komisyonu | ||
| Dünya Bankası | ||||
| For abbreviations, see ISO 3166-1. | ||||
| Diyalog ortakları | |||
|---|---|---|---|
 Kanada |
 Çin
|
 Küba |
 Avrupa Birliği |
 Fransa |
 Almanya |
 Hindistan |
 Endonezya |
 İtalya |
 Japonya |
 Güney Kore |
 Malezya |
 Filipinler |
 İspanya |
 Tayland |
 Türkiye |
 Birleşik Krallık |
 ABD |
||
| Geliştirme ortakları | |||
|---|---|---|---|
 Tayvan[5] |
|||
Genel sekreter
[değiştir | kaynağı değiştir]| # | İsim | Ülke | Göreve başlama | Görevi bırakma |
|---|---|---|---|---|
| Güney Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu Direktörü | ||||
| 1 | Mahe Tupouniua | Tonga |
Kasım 1972 | 1980 |
| 2 | Gabriel Gris | Papua Yeni Gine |
1980 | 1982 (görev başında hayatını kaybetti) |
| John Sheppard (geçici) | Avustralya |
1982 | Ocak 1983 | |
| 3 | Mahe Tupouniua | Tonga |
Ocak 1983 | Ocak 1986 |
| 4 | Henry Naisali | Tuvalu |
January 1986 | Eylül 1988 |
| Pasifik Adaları Forumu Genel Sekreteri | ||||
| Henry Naisali | Tuvalu |
Eylül 1988 | Ocak 1992 | |
| 5 | Ieremia Tabai | Kiribati |
Ocak 1992 | Ocak 1998 |
| 6 | Noel Levi | Papua Yeni Gine |
Şubat 1998 | 16 Mayıs 2004 |
| 7 | Greg Urwin | Avustralya |
16 Mayıs 2004 | 2 Mayıs 2008 (istifa) |
| Feleti Teo (geçici) | Tuvalu |
2 Mayıs 2008 | 13 Ekim 2008 | |
| 8 | Tuiloma Neroni Slade | Samoa[6] |
13 Ekim 2008 | 4 Aralık 2014 |
| 9 | Meg Taylor | Papua Yeni Gine |
4 Aralık 2014 | 24 Mayıs 2021 |
| 10 | Henry Puna | Cook Adaları |
24 Mayıs 2021 | Görevde[7] |
Üye ülke istatistikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Melanezya | Mikronezya | Polinezya |
|---|
| Üye | Yüz ölçümü (km2)[8] |
Nüfus (2020) |
GSYİH (USD), 2020 | İnsani Gelişme Endeksi (2019) | |
|---|---|---|---|---|---|
| toplam (milyon)[9] |
kişi başı | ||||
| Avustralya
|
7,741,220 | 25,882,100 | 1,423,473 | 55,823 | 0.944 |
| Cook Adaları
|
236 | 17,459 | 283 | 16,135 | — |
| Fiji
|
18,274 | 926,276 | 4,494 | 5,013 | 0.743 |
| Fransız Polinezyası
|
4,167 | 275,918 | 5,817 | 20,707 | — |
| Kiribati
|
811 | 119,940 | 181 | 1,515 | 0.630 |
| Marshall Adaları
|
181 | 54,590 | 244 | 4,130 | 0.704 |
| Mikronezya Federal Devletleri
|
702 | 105,503 | 403 | 3,500 | 0.620 |
| Nauru
|
21 | 11,690 | 135 | 12,510 | — |
| Yeni Kaledonya
|
18,575 | 273,015 | 9,709 | 34,006 | — |
| Yeni Zelanda
|
268,838 | 4,900,000 | 212,044 | 43,972 | 0.931 |
| Niue
|
260 | 1,562 | — | — | — |
| Palau
|
459 | 17,930 | 264 | 14,567 | 0.826 |
| Papua Yeni Gine
|
462,840 | 8,934,475 | 23,619 | 2,640 | 0.555 |
| Samoa
|
2,831 | 198,646 | 772 | 3,890 | 0.715 |
| Solomon Adaları
|
28,896 | 712,071 | 1,546 | 2,251 | 0.567 |
| Tokelau1
|
12 | 1,506 | — | — | — |
| Tonga
|
747 | 99,780 | 491 | 4,646 | 0.725 |
| Tuvalu
|
26 | 10,580 | 55 | 4,648 | — |
| Vanuatu
|
12,189 | 294,688 | 855 | 2,783 | 0.609 |
| Total | 8,546,152 | 42,837,729 | 1,684,385 | 13,690 | 0.714 |
1 Ortak üye
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Forum Communiqué, Alofi, Niue" (PDF). Thirty-Ninth Pacific Islands Forum. Pacific Islands Forum Secretariat. 20 Ağustos 2008. 4 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008. The Niue Declaration on Climate Change is Appendix B of this document.
- ^ a b c "Forum Communiqué, Pohnpei, Federated States of Micronesia" (PDF). Forty-Seventh Pacific Islands Forum. Pacific Islands Forum Secretariat. 10 Eylül 2016. 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2016.
- ^ "Tokelau happy as forum associate member". Pacific News. Radio New Zealand International. 27 Eylül 2016. 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ Unattributed (22 Ağustos 2008). "Decision on Wallis bid to join Forum (as Associate Member) deferred". Latest Pacific News Headlines. Radio New Zealand International. 24 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008.
- ^ "國際組織參與現狀". 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
- ^ Fisher, Mue (9 Eylül 2011). "Forum Leaders endorse Slade's second term as SG". PRESS STATEMENT (83/11). Forum Secretariat. Archived from the original on 25 Şubat 2014.
- ^ "Former Cook Islands PM is the new Secretary General of the PIF". RNZ. 4 Şubat 2021. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- ^ "Land area rankings". The World Factbook (İngilizce). Central Intelligence Agency. 13 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.
- ^ "United Nations 26 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (2010 Data).
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Pacific Islands Forum ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
- Resmî site 5 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Pasifik Adaları Forumu Sekreterliği (İngilizce)
