Przejdź do zawartości

Patriarchat Konstantynopolitański

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopolitański
Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως
Oikoumenikòn Patriarcheîon Konstantinoupóleos
Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi
Ilustracja
Sobór św. Jerzego w Stambule
Państwo

 Turcja
 Grecja

Siedziba

Konstantynopol

Data powołania

330

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Cerkiew prawosławna

Sobór

św. Jerzego w Stambule

Patriarcha

Bartłomiej I

Dane statystyczne
Liczba wiernych

ok. 7 mln

Liczba osób zakonnych

ok. 1800

Położenie na mapie Stambułu
Położenie na mapie Turcji
Ziemia41°01′44,7″N 28°57′06,6″E/41,029083 28,951833
Strona internetowa
Emblemat Ekumenicznego Patriarchy Konstantynopola Bartłomieja

Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopolitański (gr. Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως, Oikoumenikòn Patriarcheîon Konstantinoupóleos, tur. Rum Ortodoks Patrikhanesi, İstanbul Ekümenik Patrikhanesi) – starożytny Kościół, którego początki sięgają czasów apostolskich.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z Tradycją, Kościół został założony przez apostoła Andrzeja, który głosił Ewangelię w Azji Mniejszej, w okolicach Morza Czarnego, Tracji i Achai. Z tego też powodu Patriarchat Ekumeniczny ustanowił dzień pamięci świętego (30 listopada, 13 grudnia) dniem Tronu Patriarszego. Apostolskość tego Kościoła jest również związana z osobą apostoła i ewangelisty Jana Teologa, który nauczał w Azji Mniejszej. Napisaną przez siebie Apokalipsę zaadresował on do „siedmiu kościołów w Azji”: w Efezie, Smyrnie, Pergamonie, Tiatyrze, Sardes, Filadelfii i Laodycei, które od IV wieku znajdują się w jurysdykcji Konstantynopola. W rzeczywistości początki tego Kościoła zbiegają się z ustanowieniem w Konstantynopolu stolicy cesarstwa rzymskiego w 330. W tym też okresie wyłączono Konstantynopol z jurysdykcji metropolii Heraklei i przyznano jego biskupowi honorowe pierwszeństwo zaraz po Rzymie.

W ciągu stuleci Kościół Bizancjum odgrywał i wciąż odgrywa bardzo znaczącą rolę w prawosławnym świecie. Od czasów wielkiej schizmy w 1054, patriarcha ekumeniczny jest honorowym przywódcą prawosławia, noszącym tytuł „primus inter pares”. Jego rolą jest inicjowanie i koordynowanie działań pomiędzy Kościołami lokalnymi, zwoływanie panprawosławnych soborów i spotkań oraz prowadzenie dialogu z przedstawicielami innych wyznań i religii. Od 1991, na czele Kościoła stoi patriarcha Bartłomiej I noszący tytuł Arcybiskupa Konstantynopola Nowego Rzymu i Patriarchy ekumenicznego. Patriarcha Bartłomiej, 270. patriarcha w 2000-letniej historii Kościoła, jest znany ze swej działalności na rzecz pojednania chrześcijan, dialogu międzyreligijnego i ochrony środowiska naturalnego.

Struktura

[edytuj | edytuj kod]

W jurysdykcji Patriarchatu znajduje się 5 diecezji w europejskiej części Turcji (ok. 30 tys. wiernych), 35 w północnej Grecji, 10 na greckich wyspach a także wiele w Europie, obu Amerykach (ponad 2 mln wiernych), Azji, Australii i Nowej Zelandii. Połączone są one w większe jednostki administracyjne:[1]

W Turcji

[edytuj | edytuj kod]
  1. Arcybiskupstwo Konstantynopola
  2. Metropolia Chalcedonu
  3. Metropolia Derkosu
  4. Metropolia Wysp Książęcych
  5. Metropolia Imbros i Tenedos

W Grecji

[edytuj | edytuj kod]
  1. Metropolia wyspy Rodos
  2. Metropolia wysp Kos i Nisiros
  3. Metropolia wyspy Karpatos
  4. Metropolia wysp Leros, Kalimnos i Astipalea
  5. Metropolia wysp Simi i Kasos
  • „Nowe Ziemie” (36 metropolii)

W innych krajach

[edytuj | edytuj kod]
  1. Estoński Apostolski Kościół Prawosławny
  2. Fiński Kościół Prawosławny
  3. Ukraiński Kościół Prawosławny Kanady
  4. Ukraiński Kościół Prawosławny Stanów Zjednoczonych[2]
  5. Zachodnioeuropejski Egzarchat Parafii Rosyjskich (zlikwidowany 27 listopada 2018 r.)[3]
  6. Arcybiskupstwo Australii
  7. Arcybiskupstwo Szwajcarii
  8. Arcybiskupstwo Tiatyry i Wielkiej Brytanii
  9. Metropolia Austrii i egzarchat Węgier
  10. Metropolia Belgii i egzarchat Niderlandów i Luksemburga
  11. Metropolia Buenos Aires
  12. Metropolia Francji[4]
  13. Metropolia Hiszpanii i Portugalii
  14. Metropolia Hongkongu i południowo-wschodniej Azji
  15. Metropolia Korei
  16. Metropolia Meksyku
  17. Metropolia Niemiec
  18. Metropolia Nowej Zelandii
  19. Metropolia Panamy, Ameryki Środkowej i Karaibów[5]
  20. Metropolia Singapuru i południowej Azji
  21. Metropolia Szwecji i całej Skandynawii
  22. Metropolia Toronto
  23. Metropolia Włoch i Malty
  24. Grecka Prawosławna Archidiecezja Ameryki[6] (8 metropolii)
  25. Albańska Prawosławna Diecezja Ameryki[7]
  26. Amerykańska Karpato-Rusińska Diecezja[8]
  27. Prawosławny Wikariat Palestyńsko-Jordański w Stanach Zjednoczonych[9]
  28. Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny w Diasporze[10]

Patriarcha ekumeniczny sprawuje również pieczę nad takimi ośrodkami monastycznymi jak Atos i Patmos. Natomiast w Chambésy w Szwajcarii, Patriarchat posiada Centrum Prawosławne, ważny ośrodek akademicki, miejsce spotkań prawosławnych z całego świata. Kościół posiada także własne szkoły teologiczne i wydawnictwa m.in. Holy Cross Greek Orthodox School of Theology, czy też słynną Szkołę Teologiczną na Chalki, zamkniętą przez Turków w 1971. Liczbę wiernych Patriarchatu Ekumenicznego szacuje się na 7 mln. Siedziba patriarchy znajduje się na Fanarze w Turcji, jednak jej przyszłość jest wciąż bardzo niepewna w związku z ogromną presją rządu tureckiego na patriarchę, by opuścił kraj.

Patriarchowie Konstantynopola

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Patriarcha Konstantynopola.

Zaangażowanie ekumeniczne

[edytuj | edytuj kod]

Kościół włączył się w działalność Globalnego Forum Chrześcijańskiego[11].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]