Persea americana

Persea americana avacatal
Rangu temporal: 15 Ma-0 Ma Prec Ca O S D C P T J K Pg N Miocenu Mediu – Recién
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Laurales
Familia:	Lauraceae
Tribu:	Perseae
Xéneru:	Persea
Especie:	Persea americana Mill., 1768
Sinonimia
Laurus persea L. non Willd. ex Nees; Persea americana var. americana; Persea americana var. floccosa (Mez) Scora; Persea americana var. angustifolia Miranda; Persea americana var. drymifolia(Cham. & Schltdl.) S.F.Blake; Persea americana var. nubigena (L.O.Williams) L.Y.Kopp; Persea drymifolia Cham. & Schltdl.; Persea edulis Raf., nom. illeg.; Persea floccosa Mez; Persea gigantea L.O.Williams; Persea gratissima C.F.Gaertn.; Persea gratissima var. drimyfolia (Schltdl. & Cham.) Mez; Persea gratissima var. macrophylla Meisn.; Persea gratissima var. melanocarpa Phil.; Persea gratissima var. oblonga Meisn.; Persea gratissima var. praecox Nees; Persea gratissima var. vulgaris Meisn.; Persea leiogyna Blake; Persea nubigena L.O.Williams; Persea nubigena var. guatemalensis L.O.Williams; Persea paucitriplinervia Lundell; Persea persea (L.) Cockerell, nom. inval.; Persea steyermarkii C.K.Allen
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
[editar datos en Wikidata]

Aguacate
Tamañu de porción
Enerxía 160 kcal 670 kJ
Carbohidratos	8.53 g
• Zucres	0.66 g
• Fibra alimentaria	6.7 g
Grases	14.66 g
Proteínes	2 g
Agua	73.23 g
Retinol (vit. A)	7 μg (1%)
• β-carotenu	62 μg (1%)
Tiamina (vit. B1)	0.067 mg (5%)
Riboflavina (vit. B2)	0.13 mg (9%)
Niacina (vit. B3)	1.738 mg (12%)
Ácidu pantoténicu (vit. B5)	1.389 mg (28%)
Vitamina B6	0.257 mg (20%)
Vitamina C	10 mg (17%)
Vitamina E	2.07 mg (14%)
Vitamina K	21 μg (20%)
Calciu	12 mg (1%)
Fierro	0.55 mg (4%)
Magnesiu	29 mg (8%)
Manganesu	0.142 mg (7%)
Fósforu	52 mg (7%)
Potasiu	485 mg (10%)
Sodiu	7 mg (0%)
Cinc	0.64 mg (6%)
% de la cantidá diaria encamentada p'adultos.
Fonte: Aguacate na base de datos de nutrientes del USDA.
[editar datos en Wikidata]

Aspeutu xeneral.

Fueyes.

Botones florales.

Inflorescencies.

Flores.

Palta in situ.

Anatomía de la grana.

L'avacatal (Persea americana) ye una especie arbórea del xéneru Persea perteneciente a la familia Lauraceae,orixinaria de Mesoamérica y adomada polos pueblos indíxenes d'esa zona hai unos 10 000 años. La especie cultivar en llugares con climes tropical y mediterraneu.

Clasificación y descripción

N'estáu montés, l'árbol puede algamar altores d'alredor de 20 m, más comúnmente ente 8 y 12 m, y un diámetru al altor del pechu de 30-60 cm, con tueru erecto o torcíu. Los árboles en plantíu, xeneralmente derivaos d'ensiertos y suxetos a fradadures de formación, amuesen una apariencia bien distinta. Copa: estendida, globulosa o acampanulada, con cañes baxes, cañes nueves de primeres, de color verde amarellentáu, que dempués se tornen opaques y con repulgos prominentes dexaes poles fueyes. Corteza: aspra, dacuando derrota llonxitudinalmente. 

El tueru tien una corteza gris-verdosa con fisuras llonxitudinales. Les fueyes, alternes con peciolu de 2 a 5 cm y llimbu xeneralmente glauco pol viesu. Estrechamente elípticos, ovaos o obovados de 8 a 20 cm por 5 a 12 cm y son coriáceos, de color verde y escasamente pubescentes nel fexe, anque bien densamente pol viesu, que ye de color marrón amarellentáu y, onde resalta'l nerviu central. Tien base cuneiforme y ápice agudu. Los márxenes enteros y más o menos ondulaos.

Les inflorescencies son panícules de 8 a 4 cm de llargu, con flores de 5 a 6 mm, con perianto densamente pubescente, de tubu bien curtiu y con seis tépalos oblongos, de mediu centímetru, siendo los trés esteriores más curtios. Tienen nueve estambres fértiles d'unos 4 mm, con filamento pubescentes, entamaos en tres círculos concéntricos. El ovariu ye ovoide, d'aproximao 1,5 mm, densamente pubescente, con estilu tamién pubescente de 2,5 mm, termináu por un estigma discoidal daqué dilatáu.

El frutu ye tipu baya, oval o piriforme, según la variedá, de tamañu bien variáu (7 a 33 cm de llargu y hasta 15 cm d'anchu), pulgu de color verde a púrpura escuru, pudiendo ser delgada, gruesa, llisa o llixeramente rugosa, dacuando con una apariencia como la del cueru. Magaya firme, oleíca, d'un color que varia dende'l mariellu al verde claru. Contién una grana grande (5 a 6,4 cm), dura y pesada, redonda o puntuda, de color marfil. Tien dos envoltures papelosas de color café, bien delgaes, que de cutiu se queden xuntaes a la magaya. El frutu ye xeneralmente en forma de pera, dacuando ovoide o globosu, de 8 a18 cm, con epicarpio corchoso más o menos tuberculado y mesocarpiu carnosu y comestible. Esti postreru arrodia íntimamente una grana globular d'episperma (tegumentu) papiráceo, ensin endosperma, d'unos 5 a 6 cm

Ambiente

Los requerimientos de clima y suelu varien coles distintes races. La raza antillana prefier clima tropical húmedu, y cultívase dende'l nivel del mar hasta los 800 m d'altor, con temperatures promedio de 24 a 26 °C . Ye bien susceptible a les xelaes. La raza guatemaliana crez ente 500 y 2400 msnm, con temperatures medies de 22 a 25 °C y puede  tolerar temperatures non inferiores a 4,5 °C. La raza mexicana puede crecer hasta los 2800 m s. n. m., con temperatures medies de 20 °C y puede tolerar xelaes hasta de –4 °C. P. americana crez en climes secos a húmedos, con precipitaciones de 800 a 2000 mm, con estaciones seques bien definíes d'hasta 6 meses, anque crez meyor con estaciones seques más curties. Per otru llau, rique más de tres meses secos pa bona producción de frutes. Los periodos de calor y seca pueden provocar la cayida de los frutos, especialmente nes variedaes de monte. Los sitios demasiáu húmedos nun son apropiaos, pola mayor posibilidá d'escurrimientu de ciertes enfermedaes del suelu, a les cualos la especie ye altamente susceptible. Afacer a gran variedá de suelos, dende arenosos hasta magrizos, llimos volcánicos, lateríticos y caliares, pero crez meyor en suelos francos, bien drenados, llixeramente acedos y ricos en materia orgánico. La raza antillana tolera suelos caliares y llixeramente salinos. Nenguna variedá tolera suelos pesaos, con drenaxe deficiente y nun tien de llantar se cuando la capa freática tea a menos de 1 m de la superficie. El rangu óptimo de pH considerar ente 6 y 7, anque dalgunos cultivares en Florida crecen bien en suelos con pH de 7,2 a 8,3.

Estáu de caltenimientu

La evidencia xenética dexa sostener que'l procesu de doma de P. americana asocedió más d'una  vegada y que la variedá mexicana P. americana var. dryimifolia ye una de les variedaes qu'apurrió material xenético a cultivar modernos d'aguacate. La diversidá xenética al interior de P.  americana ye alzada. La mayor parte de los estudios tán basaos nel analís de poblaciones o coleutes correspondientes a  les maneres de cultivar l'aguacate y atopóse mayor diversidá xenética en cultivar de Mesoamérica, con rellación a llugares onde nun hai poblaciones monteses del xéneru Persea. Per otra parte, hasta la fecha nun s'estudiaron abondo les poblaciones monteses y esiste un déficit, na conocencia de la variación xenética nes variedaes natives.

Historia

El antecesores del xéneru Persea surdieron na parte septentrional d'América del Norte, pero ente'l Miocenu y el Pliocenu emigraron escontra Mesoamérica. Piénsase que la especiación que dio llugar a la Persea americana, puede tener como factor principal los procesos xeolóxicos asocedíos en Méxicu. La evidencia fósil, suxer qu'especies similares estendiéronse entá ye más, hasta'l norte de California (EE. UU.), fai millones d'años , nun momentu en que'l clima d'esa rexón yera más aparente.

Esisten evidencies del so consumu nel valle de Tehuacán (Puebla, Méxicu), que tienen ente 9000 y 10 000 años d'antigüedá. El so doma asocedió na rexón mesoamericana, alredor del añu 5000 e. C. y alredor del añu 3000 e. C., consumir en Caral, nel actual Perú.

Les civilizaciones precolombines cultivar dende'l ríu Bravo en Norteamérica hasta los valles de clima mediterraneu del actual territoriu chilenu, nel sur de Suramérica.

Estremar en tres variedaes: mexicana, guatemaliana y antillana.

Los exemplares de P. americana orixinarios de les zones altes del centru y del este de Méxicu, xeneren la variedá mexicana.

Los árboles orixinarios de les zones altes de Guatemala xeneren la variedá guatemaliana.

La variedá antillana provién de la zona de les Antilles y créese que foi la primer variedá atopada polos europeos, al ser esa la primer zona a la que llegaron.

Esisten discrepancies con respectu al orixe de la raza antillana, yá que tamién cabo la posibilidá de que los primeros exemplares d'aguacate fueren introducíos nes Antilles dende Méxicu polos españoles o los ingleses mientres la colonización.

Los trés variedaes de P. americana fuéronse entemeciendo naturalmente ente elles per mediu del so propiu sistema de reproducción. La resultancia d'estes fusiones, producíes per mediu de la polinización cruciada, dieron orixe a incontables variedaes híbrides naturales indefiníes.

A partir de la década de 1900, empezar a escoyer los exemplares d'esta especie, con meyores atributos pa ganar consumidores nos mercaos, dando orixe a los distintos cultivares qu'encabezaron los mercaos mundiales hasta los años 1930. Les nueves variedaes comercializáronse bien, hasta qu'en 1935 patentar n'Estaos Xuníos una nueva variedá llamada Hass, de proxenitores desconocíos, aniciada en Va Haber, un llugar de California, onde Rudolph Hass detectar ente los árboles del so güertu.

Etimoloxía de los nomes comunes

Aguacate

Árbol d'aguacate n'Ecuador.

Árbol d'aguacate en Caraques, Venezuela.

La pallabra "aguacate" provién del náhuatl ahuacatl [aːwakat͡ɬ], que se remonta a la proto-azteca * PA:WA. que tamién significaba "aguacate" Dacuando la pallabra náhuatl utilizar col significáu «testículu», probablemente por cuenta de la semeyanza ente la fruta y la parte del cuerpu.
Conocer con esti nome, y los sos derivaos, al frutu de Persea americana en Méxicu, Paraguái, Venezuela, Colombia, Estaos Xuníos, Centroamérica, el Caribe, España y los países anglosaxones y lusófonos.

La pallabra guacamole provién del náhuatl ahuacamolli, ‘mueyu d'aguacate'.
Tamién ye conocida como aguaco o ahuaca.

Palta

Con esti nome conózse-y principalmente n'Arxentina, Bolivia, Chile, Perú y Uruguái.

La pallabra «palta» provién del quechua, siendo'l nome col que se conoz a una etnia amerindia, los paltas, qu'habitaron na provincia ecuatoriana de Loja y al norte de Perú. Probablemente esta sía la rexón descrita como la provincia de Palta» pol Inca Garcilaso de la Vega na so obra Comentarios Reales de los Inques de 1601.

La rexón de los paltas foi conquistada por Tupac Inca Yupanqui mientres la so marcha pa conquistar la Provincia de Cañar. Esi sería l'orixe del nome con que los inques bautizaron al frutu d'esta especie, traíu de la zona norte del so imperiu. Tamién el tiempu averáu en que l'árbol llegó d'Ecuador a Perú, yá que se sabe, que la conquista de les provincies nortices por Tupac Yupanqui asocedió ente 1450 y 1475.

Los escritos españoles mentaron esti frutu per primer vegada en 1519.^{[ensin referencies]}

Cultivu y comercialización

Árbol d'aguacate nuevu.

Anguaño, P. americana tien una amplia distribución y mercáu.

Cultivares

• Méndez: orixinaria de Méxicu. Variedá orixinal. Piel grueso, rugosa, pulgar con facilidá, color verde a escuru cuando esta madura. La magaya ye cremosa y ensin fibres. Dar en temporaes altes y ye la única variedá que produz cuando otres nun lo faen. Nome de variedá referíu al so creador, Carlos Méndez Vega.

• Criollu: orixinaria de Méxicu y Centroamérica. Variedá orixinal non escoyida. Piel comestible bien fina y escura cuando ta maduru.

• Fuerte: orixinaria de Méxicu y Centroamérica. La piel, llixeramente aspra, dixebrar con facilidá de la carne.

• Hass: orixinaria de California. Piel grueso y rugosa. Pulgar con facilidá y presenta color verde a escuru cuando madura. La magaya ye cremosa y ensin fibres.

• Edranol

• Bacón: orixinariu de California. La so piel ye fina y verde brillosu.

• Negra de la Cruz: ye conocida como Prada o Vicencio. Aniciar nel pueblu d'Olmué, na rexón de Valparaíso, Chile, por hibridación natural, na que podría haber dalguna influencia de la variedá mexicana leucaria. La piel ye de color morada o negra. Llámase-y "de la cruz" por ser el so mayor llugar de producción na comuña de La Cruz, d'onde salen los meyores frutos.

• Torres: variedá aniciada por hibridación y seleición na llocalidá de Famaillá, Tucumán, Arxentina, onde s'atopa'l plantíu d'esta variedá.

• Ettinger: de piel fino, delgada y brillosa. Unu de los principales productores ye Israel, onde representa ente'l 25 % y el 30 % de los plantíos.

• Carmero: variedá orixinaria de la rexón d'El Carmen de Bolívar, Colombia. Piel verde a escuru cuando maureció dafechu. Ye llisa, dixebrar con facilidá de la carne. La magaya ye cremosa y ensin fibres. Dar ente marzu y xunetu.

• Pahua o palto: pulgu gruesu y magaya d'aspeutu grasoso; sabor prestoso.

• Azul o negru: de pulgu delgáu y abondosa magaya, ye otra de les variedaes que se producen en Méxicu nes rexones de Tancítaro, Uruapan y Peribán, a enforma menor escala que les sos competidores la variedá Hass y Méndez: esto debe a la so baxa comercialización yá que ye más “delicada” pal so tresporte a grandes distancies.

Producción y consumu

Producción d'aguacate – 2014
País	Producción (millones de tonelaes)
Méxicu	1.52
República Dominicana	0.43
Perú	0.35
Indonesia	0.31
Colombia	0.29
Mundu	5.03
Fonte: FAOSTAT d'ONX

En 2014, producióse 5 millones de tonelaes, con Méxicu sola tien el 30 % (1,52 millones de t) del total (tabla). Otros grandes productores son: República Dominicana, Perú, Indonesia, Colombia, totalizando 1,38 millones t o'l 27 % de la producción mundial (tabla).

En EE. XX., el consumu per cápita creció de 1 kg en 2001; a 3 kg en 2016.

Alerxes

Dellos suxetos presenten reacciones alérxico a la palta. Esisten dos formes principales d'alerxa: les persones con alerxa al polen de los árboles desenvuelven síntomes locales na boca y el gargüelu pocu acabante comer aguacate; el segundu, conocíu como síndrome de la fruta del látex, rellacionar a l'alerxa al latex y los síntomes inclúin urticaria xeneralizada, dolor abdominal y vultura, y dacuando ye potencialmente fatal.

Requisitos del suelu y del clima

L'árbol del aguacate rique pa la so meyor sanidá y desenvolvimientu radicular, un suelu permeable y fondo, francu-arenosu, no posible ensin presencia d'óxidu de calciu caliares nin cloruros. La llantadera tien de realizase en zones non inundables nin propenses a encharcamientos yá que l'escesu de mugor afectar negativamente. Con respectu al clima, tienen d'evitase zones de xelaes yá que estes afecten el floriamientu y si son bien intenses pueden llegar a perxudicar a les plantes.

Enfermedaes

Flores y frutos d'aguacate en Roma, Italia.

Un platu de fruta

La principal y más importante enfermedá de P. americana ye la "podrén del raigañu", producida pol fungu Phytophthora cinnamomi. Esta enfermedá ta presente en casi toles zones productores del mundu.

Los sistemes actuales pa controlar esta afección inclúin per una parte llograr una "resistencia xenética" al traviés del usu de portainjertos tolerantes a Phytophthora y, por otra, incorporar un programa de tratamientos fitosanitarios cola aplicación de distintos funguicides n'aplicaciones foliares y al suelu, combinaes con pintures al tueru cuando la planta ye nueva. D'ende d'equí p'arriba ríquese del usu de distintos amiestos químicos acedes que, por aciu inyeiciones al tueru, incorporar a los vasos internos de conducción. El conxuntu d'estes téuniques bien aplicaes ta dexando un bon nivel de control d'esta enfermedá.

Propiedaes

Tien un altu conteníu n'aceites vexetales, polo que se-y considera un escelente alimentu tocantes a nutrición en proporciones moderaes, yá que tien un gran conteníu calórico y grasu. Amás afayóse que l'aceite d'aguacate tien propiedaes antioxidantes. Ye ricu en grasa vexetal qu'apurre beneficios al organismu y en vitamines E, A, B1, B2, B3, ácidos grasos, proteínes, minerales.

Usos gastronómicos y melecinales

El frutu de P. americana foi utilizáu principalmente como alimentu.

En Méxicu, l'aguacate ye importante y tradicional na dieta diaria dende antes de la llegada de los europeos. Utilízase como acompañamientu pal pan, como ingrediente d'ensalaes, como guarnición y pa preparar guacamole, ente munchos otros usos. En Tocumbo, Michoacán, ye utilizáu amás pa preparar "patatitas franceses".

Cultívense distintes variedaes con distintes carauterístiques, como'l color y grosez de la piel o'l tamañu del frutu. Les sos fueyes fresques o seques empléguense como condimento de dellos platos, como la barbacoa, los mixiotes y les enfrijoladas.

En Chile, esiste un tipu d'aguacate de piel negro llamáu dacuando "palta chilena". Ye un alimentu bastante consumíu y utilizáu de variaes formes na gastronomía d'esti país. L'aguacate utilízase como acompañamientu en comíes, como ingrediente d'ensalaes, o inclusive como acompañamientu pal pan, consumiéndose xeneralmente en recetes salaes. Ye bien común usu nos llamaos completos (nome dau nesti país a los perros calientes).

Nel Perú, la palta que se produz mayoritariamente ye una variedá verde que ye orixinaria del propiu país. El tamañu del frutu puede llegar hasta los 15 centímetros, según la zona de producción. Usar pa preparar palta rellena, palta rellena con camarones, sopa de palta y como acompañamientu en diversos platos de la gastronomía peruana.

En Venezuela utilízase principalmente como acompañante sazonándolo con sal y n'ensalaes, según na ellaboración de la arepa Reina Pepiada y la guasacaca.

En Colombia l'aguacate más estendíu ye de piel verde y carne mariello. Usar n'ensalaes (con tomate, cebolla y cilantro), en guacamole, solo o con un pocu de sal al gustu, como acompañante de comíes como'l secu y pa sancochos, bandexa paisa y ajiaco santafereño. Ye bien apreciáu la variedá d'aguacate carmero, de la rexón del conceyu de Carmen de Bolívar.

N'Arxentina, l'aguacate que se consume ye polo xeneral, del mesmu tipu que'l chilenu. De pulgu negru nel so maduror, ye un alimentu que suel comese enforma nel mariña del país, usándose como arreglo. Tamién s'emplega pa faer "dulce de palta", que se llogra pulgando la fruta, sacando la magaya, faciéndola puré y amestando azucre. Tien un sabor agriduz y úsase acompañar la comida o bien para'l so consumu direutu con pan.

Un usu tradicional de P. americana, menos popular, ye'l de planta melecinal. El so frutu y los sos aceites son llargamente utilizaos como productos de guapura, tantu pa la piel como pal pelo, y les sos fueyes pa la ellaboración d'expectorantes.

Producción y esportación

L'aguacate produzse aproximao en 46 países. La superficie total collechada nel mundu algamó les 436.3 millones d'hectárees en 2009, siendo, n'orde d'importancia, Méxicu, Indonesia, República Dominicana, Estaos Xuníos, Colombia, Perú, Kenia los principales productores. Particularmente Méxicu'l principal productor, superando'l millón de tonelaes añales (1 millón 316 mil 104 tonelaes en 2012), siguíu per Indonesia y República Dominicana. Coles mesmes, Méxicu ye consideráu'l más importante "distribuidor" a nivel mundial, participando col 51.4 % del mercáu d'esportaciones abasteciendo asina a gran parte de la población mundial. América concentra'l 60 % de los plantíos mundiales. Tan solo en Méxicu, producir en 28 entidaes federatives, siendo Michoacán la más importante d'elles, con un 85.9 % de la producción total en 2009. El 95 % de la producción nacional concentrar nos estaos de Michoacán, Jalisco, Nayarit, Edo. de Méxicu y Morelos. Los cultivos realizar en sierres bien fértiles, semihúmedas. Nestes zones los iviernos son fríos y mientres el branu la temperatura raramente degola los 32 °C. El fríu embaxo de 4 °C estropia la flor y polo tanto la producción, nesti microclima produz l'aguacate de meyor calidá.

Pela so parte, ente los principales países esportadores d'aguacate atopa Méxicu, col 51.4 % del mercáu, síguen-y en menor midida Israel (11.6 %), Perú (15 %) y Sudáfrica (8.0 %). En 2010, los principales países importadores d'aguacate fueron los Estaos Xuníos(47.1 %), Francia (12.8 %), Xapón (6.1 %) y Canadá (4.9 %), que concentren 70.8 % de la importación total. La contorna de la Axarquía, perteneciente a la provincia de Málaga ye la principal zona productora d'aguacates nel país, amás considérase la reserva tropical europea. Nel estáu de Michoacán, la rexón qu'abarca los conceyos de Tancítaro, Uruapan y Peribán, ye'l númberu unu a nivel nacional ya internacional en producción d'esta fruta, conociéndose como la capital mundial del Aguacate. Hai de solliñar que dicha rexón ye l'aparente pa la producción d'aguacate ¨Hass¨ por cuenta del so clima templáu-húmedu pel branu y fríu pel hibiernu ensin degolar les temperatures de 4 graos centígrados, la variedá ¨Méndez¨ dar nun clima más templáu entá y a un altor menor, pero la fruta ye de menor calidá, tocantes a tamañu, magaya y sabor.

Los líderes del comerciu internacional son Israel, Sudáfrica y España, países que fueron los principales esportadores dende 1993. El comerciu mundial d'aguacate amontóse significativamente dende 1980, y nel casu de Méxicu llindóse a los EE. UU. y Europa. Xapón empezó a importar grandes volumes del frutu, siendo'l principal importador n'Asia.

Los principales abastecedores d'Europa son Israel, Chile, Perú y Sudáfrica. Méxicu esporta a 21 países, principalmente Estaos Xuníos, Xapón, Canadá, América Central y Europa. Hai de solliñar qu'en países fríos como Dinamarca o Rusia nun se produz poles condiciones polares, (anque hai zones que nun son polares y con fríu) igual esportar dende otros países pa crear recetes con esti productu.

Principales productores d'aguacate (2012) (tonelaes métriques)
Méxicu	1.316.104
Indonesia	294.200
República Dominicana	290.011
Estaos Xuníos d'América	245.000
Colombia	219.352
Perú	215.000
Kenia	186.292
Chile	160.000
Brasil	159.903
Ruanda	145.000
China	110.000
Guatemala	95.000
Sudáfrica	91.603
Venezuela	83.000
España	76.800
Israel	73.351
Fonte: Organización de les Naciones Xuníes pa l'Alimentación y l'Agricultura

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Persea americana.

• Persea americana en Biblioteca Dixital de la Medicina Tradicional Mexicana Archiváu 2018-01-18 en Wayback Machine
• Persea americana en Enciclivida
• Persea americana en Naturalista
• Cómo semar un árbol d'aguacate, en Panorama Agrariu (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
• Factores calidable n'Aguacate en Kader A.A. & Arpaia M.L., Calidá postcosecha n'Aguacate, Tecnicoagricola

• Datos: Q37153
• Multimedia: Persea americana
• Especies: Persea americana