Przejdź do zawartości

Peter Hacks

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Peter Hacks
Ilustracja
Peter Hacks (1976)
Data i miejsce urodzenia

21 marca 1928
Wrocław

Data i miejsce śmierci

28 sierpnia 2003
Groß Machnow

Narodowość

niemiecka

Język

niemiecki

Dziedzina sztuki

literatura

podpis
Odznaczenia
Nagroda Państwowa NRD
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Peter Hacks (1956)

Peter Hacks (ur. 21 marca 1928 we Wrocławiu; zm. 28 sierpnia 2003 koło Groß Machnow w gminie Rangsdorf) – niemiecki dramaturg, poeta, prozaik i eseista.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem lewicowego adokata wrocławskiego. Lata powojenne spędził w zachodniej części Niemiec, maturę zdał w Wuppertalu, później mieszkał w Dachau, a następnie w Monachium, gdzie studiował na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana i w 1951 obronił doktorat[1].

Po okresie współpracy z zachodnioniemieckimi teatrami i radiem, w 1955 przeprowadził się na stałe do NRD wraz z żoną, pisarką i tłumaczką Anną Elisabeth Wiede, razem z którą od 1960 pod wspólnym pseudonimem Saul O’Hara pisał komedie wystawiane z powodzeniem na scenach RFN[2]. W latach 1955–1963 był kierownikiem literackim Deutsches Theater we wschodnim Berlinie[1].

W 1981 został laureatem Nagrody Heinricha Manna[3].

Dzieła (wybór)

[edytuj | edytuj kod]

Liryka

  • Die Gedichte (1988, poszerzone w 2000 r.)
  • Der Flohmarkt, Berlin, 1964
  • Lieder, Briefe und Gedichte, Berlin, 1974
  • Lieder zu Stücken, Berlin 1967 (poszerzone w 1978 r.)
  • Die Sonne, Ravensburg, 1974
  • Historien und Romanzen, Berlin, 1985
  • Tamerlan in Berlin. Gedichte aus der DDR, 2002
  • 100 Gedichte, 2004

Dramat

Wczesne sztuki

  • „Das Volksbuch vom Herzog Ernst” (1953)
  • „Eröffnung des indischen Zeitaltes” (1954)
  • „Die Schlacht bei Lobositz” (1955)
  • „Der Müller von Sanssouci” (1957)
  • „Die Kindermörderin” (1957)

Dramaty

  • „Die Sorgen und die Macht”, (1959 - 1962: insgesamt drei Fassungen)
  • „Moritz Tassow” (1961, UA 1965, Volksbühne Berlin, Regie: Benno Besson, Bühne: Fritz Cremer)
  • „Der Frieden” (1962)
  • „Polly” (1963)
  • „Die schöne Helena” (1964)
  • „Margarete in Aix” (1966)
  • „Amphitryon” (1967)
  • „Noch einen Löffel Gift, Liebling?” (Libretto für Siegfried Matthus, 1967)
  • „Prexaspes” (1968)
  • „Omphale” (Drama und Libretto für Siegfried Matthus, 1969)
  • „Columbus oder: Die Weltidee zu Schiffe” (1970, 2. Fassung der „Eröffnung des indischen Zeitaltes”)
  • „Numa” (1971, eine zweite Fassung: 2002)
  • „Adam und Eva” (1972)
  • „Die Vögel” (Libretto, 1973)
  • „Das Jahrmarktsfest zu Plundersweilen” (1973)
  • „Ein Gespräch im Hause Stein” (1974)
  • „Rosie träumt” (1974)
  • „Die Fische” (1975)
  • „Senecas Tod” (1977)
  • „Armer Ritter” (Märchendrama, 1977)
  • „Pandora” (1979)
  • „Musen” (Vier Szenen, 1979)
  • „Die Binsen” (1981)
  • „Die Kinder” (Märchendrama, 1981, UA 1985, Theater Greifswald R.: Manfred Dietrich)
  • „Barby” (1982, nach „Er ist wieder da” von Rudi Strahl, UA Halle 1987 R.: Sodann)
  • „Maries Baby” (Märchendrama, 1982)
  • „Da Capo” (Libretto, 1982)
  • „Fredegunde” (1984)
  • „Jona” (1986)

Późniejsze sztuki

  • „Fafner, die Bisam-Maus” (1991)
  • „Der Geldgott” (1991, UA 1993, Theater Greifswald, Regie: Manfred Dietrich)
  • „Der Maler des Königs” (1991)
  • „Die Höflichkeit des Genies” (Dramolett, 1992)
  • „Genovefa” (1993, UA 1995 Städt. Theater Chemnitz)
  • „Orpheus in der Unterwelt” (Libretto und Operett für Schauspieler, 1995)
  • „Bojarenschlacht” (1996)
  • „Tatarenschlacht” (1996, UA 2005, Theater Erlangen)
  • „Der falsche Zar” (1996)
  • „Der Bischof von China” (1998)
  • „Der Parteitag” (Dramolett, 2003)
  • „Phraates” (Dramolett, 2003)
  • „Berliner Novelle” (Dramolett, 2003)

Epika

Opowiadania

  • „Ekbal, oder Eine Theaterreise nach Babylon” (1961)
  • „Der Schuhu und die fliegende Prinzessin” (1963)
  • „Geschichte einer Oper” (1972)
  • „Magister Knauerhase” (1982)
  • „Die Gräfin Pappel” (1992)

Bajki

  • „Das Windloch” (1955)
  • „Das Turmverlies” (1961)
  • „Onkel Mo” (1981)
  • „Kinderkurzweil” (Sammlung aller Märchen, 1981 und (erweitert) 2003)

Powieści dla dzieci

  • „Liebkind im Vogelnest” (1984)
  • „Prinz Telemach und sein Lehrer Mentor” (1993)

Eseje

Zbiory eseistyczne

  • Peter Hacks: Die Maßgaben der Kunst. Gesammelte Aufsätze, Berlin, 1977 (erweitert 1996 und 2003)
  • Peter Hacks: Am Ende verstehen się es. Politische Schriften 1988 - 2003, André Thiele (Hrsg.), Berlin: Eulenspiegel 2005.

Krótsze eseje

  • Über den Stil in Thomas Manns „Lotte in Weimar” (1949)
  • Das Theaterstück des Biedermeier (Promotion, 1951)
  • Einige Gemeinplätze über das Stückeschreiben (1956)
  • Literatur im Zeitalter der Wissenschaften (1959)
  • Versuch über das Theaterstück von morgen (1960)
  • Die Ästhetik Brechts (1961)
  • Über den Vers in Müllers Umsiedlerin-Fragment (1961)
  • Faust-Notizen (1962)
  • Iphigenie oder Über die Wiederverwendung von Mythen (1963)
  • Interview. Nach einem ungedruckten Interview von Alexander Weigel mit dem Verfasser (1964)
  • Das Poetische (1966)
  • Utopie und Realität. Vorwort zu „Das Poetische” (1966)
  • Kunst und Revolution (1971)
  • Die Entstehung des „Herzogs Ernst” (1972)
  • Über „Adam und Eva” (1972)
  • Butzbacher Autorenbefragung (1972)
  • Über das Revidieren von Klassikern (1975)
  • Das Arboretum (1975)
  • Drei Blicke aus Tasso und ein schielender (1975)
  • Über das Gegenwartsdrama, abschließend. Zu „Moritz Tassow” (1976)
  • Der Fortschritt in der Kunst (1976)
  • Der Meineiddichter (1976)
  • Numa oder die Mitte (1977)
  • Kein Wort über mich. Vorwort zu „Über Hacks und die Welt” (1977)
  • Klassik und Romantik in der DDR. Vorwort zu „Lyrik bis Mitterwurzer” (1977)
  • Arion (1978)
  • Saure Feste. Zu „Pandora” (1980)
  • Eine Goethesche Auskunft zu Fragen der Theaterarchitektur (1982)
  • An Träger (1983)
  • Die Geburt der Schwankes aus dem Geiste der Tragödie. Zu „Barby” (1984)
  • Die lustigen Weiber von Paris. zu „Fredegunde” (1984)
  • „Jona”. Beiwerk und Hintersinn (1987)
  • Die wissenschaftliche Gesellschaft und ihr Herr Nachbar (1989)
  • Vorwort zu „Die freudlose Wissenschaft” (1990)
  • Ein Motto von Shakespeare über einem Lustspiel von Büchner (1990)
  • Unter den Medien schweigen die Musen (1990)
  • Die Schwärze der Welt im Eingang des Tunnels (1990)
  • Mehrerlei Langeweile (1994)

Dłuższe eseje

  • Schöne Wirtschaft. Ästhetisch-Ökonomische Fragmente (1987)
  • Ascher gegen Jahn (1988/89)
  • Ödipus Königsmörder. Über Voltaires Dramen (1991)
  • Zur Romantik (2000)

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • 1954: Nagroda Dramaturgiczna Miasta Monachium (Dramatiker-Preis der Stadt München)
  • 1974: Nagroda Państwowa Niemieckiej Republiki Demokratycznej II klasy
  • 1977: Nagroda Państwowa Niemieckiej Republiki Demokratycznej I klasy
  • 1981: Nagrody Heinricha Manna

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Mały słownik pisarzy niemieckich, austriackich i szwajcarskich. Wiedza Powszechna, 1973, s. 135–136.
  2. ↑ Ronald Weber. Herr und Frau O’Hara. Warum Peter Hacks und Anna Elisabeth Wiede 1960 einen irischen Nationalökonomen und Komödiendichter erfanden. „Junge Welt”, 2010-07-24. ISSN 0941-9373. (niem.). 
  3. ↑ Heinrich Mann Prize. adk.de. [dostęp 2019-09-29]. (niem.).

Opracowania

[edytuj | edytuj kod]
  • Christoph Trilse: Das Werk des Peter Hacks, Berlin, 1981
  • Peter Schütze: Peter Hacks. Ein Beitrag zur Ästhetik des Dramas, Kronberg, 1976
  • Andrea Jäger: Der Dramatiker Peter Hacks: vom Produktionsstück zur Klassizität, Marburg 1986
  • TOPOS, Themenheft Peter Hacks, Nr. 23, Neapel 2005, 160 S. (ISSN 0943-1810).
  • Andre Thiele (Hrsg.): In den Trümmern ohne Gnade. Festschrift für Peter Hacks, Berlin, 2003
  • Pasiphaë (Hrsg.): Was ist das hier? 130 Anekdoten über Peter Hacks und dreizehn anderweitige, Berlin, 2003
  • Armin Stolper: Gespräche auf dem Friedhof mit dem anwesenden Herrn Hacks, Berlin, 2004

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Peter_Hacks&oldid=74237601”