Petronela Golasiowa
 Tablica na kaplicy cmentarza parafialnego św. Jadwigi w Chorzowie | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Petronela Golasiowa także Golaszowa[1] (ur. 28 maja[2] 1851 w Dziewkowicach, zm. 26 listopada 1935 w Chorzowie) – polska działaczka plebiscytowa w czasie plebiscytu w 1921 na Górnym Śląsku, wieloletnia przewodnicząca Towarzystwa Polek w Królewskiej Hucie.
Biografia
[edytuj | edytuj kod]Petronela z Michalskich, primo voto Medyjasowa, urodziła się 28 maja 1851 roku w Dziewkowicach w powiecie strzeleckim[3]. W 1871 wyszła za mąż i przeniosła się do Klimsawiese. W jej prywatnym domu odbywały się próby chóru „Wanda”, nauczanie języka polskiego dla dzieci i młodzieży z okolicy, pogadanki oświatowe, przedstawienia teatralne, a także zebrania założonego przez nią „Katolickiego Związku bł. Bronisławy”[4]. Związek liczył w okresie plebiscytu 600 członkiń.
Golasiowa była zaangażowana w życie polityczne Górnego Śląska w okresie powstań śląskich i plebiscytu. Występowała na wielu wiecach kobiet polskich. W latach 1918–1920 była członkinią Powiatowej Rady Ludowej na miasto Królewską Hutę i Nowe Hajduki. W 1922 była w grupie osób oficjalnie witających wkraczające do Królewskiej Huty oddziały Wojska Polskiego. Rok później witała przybywającego do Chorzowa prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego[5].
Za swoją działalność była przez Niemców szykanowana, a jej dom obrzucano kamieniami. Zmarła na Klimzowcu 26 listopada 1935, przeznaczywszy swoje dobra na potrzeby miejscowej franciszkańskiej parafii[6]. Została pochowana w Chorzowie, na cmentarzu parafii św. Jadwigi Śląskiej przy ul. Michała Drzymały[7].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jest jedną z 30 bohaterek wystawy pt. „60 na 100. SĄSIADKI. Głosem Kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie” poświęconej roli kobiet w śląskich zrywach powstańczych i akcji plebiscytowej (2019). Koncepcję wystawy, scenariusz i materiały przygotowała Małgorzata Tkacz-Janik, a grafiki Marta Frej[8][9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zbigniew Kapała: Golasiowa Petronela. W: Zbigniew Kapała: Chorzowski Słownik Biograficzny. Edycja Nowa. T. 1.. Chorzów: 2007, s. 112–114. ISBN 978-83-926587-1-9.
- ↑ http://www.sbc.org.pl/Content/94564/iii351674-2012-06.pdf Śląska Biblioteka Cyfrowa
- ↑ Marian Gałuszka: Kobiety w dziejach Chorzowa. www.eduhist.slowacki.edu.pl. [dostęp 2009-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-08)].
- ↑ Krystian Kazimierczuk: Petronela Golasiowa. www.eduhist.slowacki.edu.pl. [dostęp 2009-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-07)].
- ↑ Marian Gałuszka: Petronela – Królowa Korony Polski. www.chorzow.eu. [dostęp 2009-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-23)].
- ↑ Justyna Cyrus. Patriotka z Klimzowca. „Dziennik Zachodni”, 2002-11-14. Chorzów.
- ↑ Monika Pacukiewicz, A. Widera: Chorzów. [w:] Wiadomości naszemiasto.pl [on-line]. Polska Press, 2009-10-27. [dostęp 2020-06-05].
- ↑ Małgorzata Tkacz-Janik (red.), Zeszyt do herstorii dla początkujących, Katowice 2019.
- ↑ 60 na 100: Sąsiadki. Wystawa - Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego [online], instytutkorfantego.pl [dostęp 2021-04-06].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona o Petroneli Golasiowej
- https://www.chorzow-mbp.sowa.pl/sowacgi.php?KatID=2&typ=repl&plnk=q__Golasiowa+Petronela&sort=byscore&view=1 (Bibliografia Chorzowa, hasło: Golasiowa Petronela)