Przejdź do zawartości

Pomnik-mauzoleum Władysława Hibnera, Władysława Kniewskiego i Henryka Rutkowskiego

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pomnik-Mauzoleum Władysława Hibnera, Władysława Kniewskiego i Henryka Rutkowskiego
Ilustracja
Upamiętnienie w 1960 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Miejsce

park im. Kniewskiego, Hibnera i Rutkowskiego (obecnie park Fosa i Stoki Cytadeli)

Projektant

Kazimierz Marczewski i Zygmunt Stępiński

Materiał

brąz, granit

Data budowy

1950

Data odsłonięcia

20 sierpnia 1950[1]

Data likwidacji

2018

brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Uroczystość odsłonięcie pomnika 20 sierpnia 1950

Pomnik-Mauzoleum Władysława Hibnera, Władysława Kniewskiego i Henryka Rutkowskiego – monument, który w latach 1950−2018 znajdował się przy północnym murze Cytadeli na terenie obecnego parku Fosa i Stoki Cytadeli w Warszawie.

Opis

[edytuj | edytuj kod]

Pomnik upamiętniał trzech komunistów, Władysława Hibnera, Władysława Kniewskiego i Henryka Rutkowskiego, którzy zostali rozstrzelani w tym miejscu 21 sierpnia 1925 roku[2]. Z inicjatywą uczczenia ich pamięci w 25. rocznicę śmierci przez wybudowanie mauzoleum oraz urządzenie parku ich imienia wystąpił Komitet Wojewódzki KC PZPR[3]. Monument został zaprojektowany przez Zygmunta Stępińskiego i Kazimierza Marczewskiego[3]. Równocześnie powstał park im. Kniewskiego, Hibnera i Rutkowskiego (obecnie park Fosa i Stoki Cytadeli)[3].

Monument miał kształt sarkofagu z granitu przykrytego płytą z laurowym wieńcem[4]. Przypominał Mauzoleum Lenina w miniaturze[5]. Na przedniej ścianie sarkofagu umieszczono nazwiska rozstrzelanych[4]. W mur Cytadeli wmurowano dwie tablice o treści[4][6]:

Wieczna chwała bohaterom, którzy padli w walce
o Polskę socjalistyczną

.

W tym miejscu
21 VIII 1925 roku
rozstrzelani zostali z rozkazu zbrodniczych rządów
burżuazji mężni żołnierze KPP i KZMP
Władysław Hibner
Władysław Kniewski
Henryk Rutkowski

.

Monument został wzniesiony w ciągu 40 dni, do jego budowy zużyto 300 ton granitu i 1200 kg brązu[4]. Został odsłonięty 20 sierpnia 1950 roku w obecności premiera Józefa Cyrankiewicza, wicepremiera Hilarego Minca i innych członków Biura Politycznego KC PZPR[7][1].

Zdewastowane upamiętnienie przez długi czas pozostawało częściowo zachowane[8]. Zostało całkowicie rozebrane w 2018 roku.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Tomasz Pawłowski, Jarosław Zieliński: Żoliborz. Przewodnik historyczny. Warszawa: Rosner i Wspólnicy, 2008, s. 380–381. ISBN 978-83-60336-27-4.
  2. ↑ Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 142. ISBN 83-7005-211-8.
  3. ↑ a b c Zygmunt Stępiński: Gawędy warszawskiego architekta. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 150. ISBN 83-03-00447-6.
  4. ↑ a b c d Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 143. ISBN 83-7005-211-8.
  5. ↑ Jarosław Zieliński: Realizm socjalistyczny w Warszawie. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 413. ISBN 978-83-927791-3-1.
  6. ↑ Zygmunt Stępiński: Gawędy warszawskiego architekta. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 150, 152. ISBN 83-03-00447-6.
  7. ↑ Na stokach Cytadeli Warszawskiej odsłonięto pomnik ku czci bohaterów proletariatu. „Stolica”. 35 (198), s. 2, 3 września 1950. 
  8. ↑ Jarosław Zieliński: Realizm socjalistyczny w Warszawie. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 414. ISBN 978-83-927791-3-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pomnik-mauzoleum_Władysława_Hibnera,_Władysława_Kniewskiego_i_Henryka_Rutkowskiego&oldid=75030953”