Poseidonios

Poseidonios
Borsbeeld in die Nasionale Argeologiese Museum, Napels
Gebore	ca. 135 v.C. Apamea
Oorlede	ca. 51 v.C. Rhodos of Rome
Nasionaliteit	Antieke Griekeland
Vakgebied	Sterrekunde, aardrykskunde, geskiedenis, wiskunde, weerkunde, filosofie, fisika
Beïnvloed deur	Panaetios
Invloed op	Cicero, Kleomedes, Diodorus Siculus, Jason van Nysa, Livius, Plutarchus, Lucius Annaeus Seneca, Strabo

Poseidonios (Grieks: Ποσειδώνιος, menend "van Poseidon") "van Apameia" (ὁ Ἀπαμεύς) of "van Rhodos" (ὁ Ῥόδιος) (c. 135 v.C. - 51 v.C.), was 'n Griekse stoïsynse filosoof, politikus, sterrekundige, geograaf, geskiedkundige en onderwyser, oorspronklik van Apamea, Sirië. Hy word aangeslaan as die grootste alomgeleerde van sy era. Geen deel van sy besonder omvangryke opus kan vandag in geheel gelees word nie, aangesien dit net in fragmente behoue gebly het.

Lewe

Poseidonios, met bynaam "die Atleet", is gebore in 'n Griekse familie in Apamea, 'n Helleense stad aan die Orontesrivier in noord-Sirië, en is waarskynlik oorlede in Rome of Rhodos. Poseidonios het sy hoër opleiding in Athene voltooi, waar hy 'n student was van die bejaarde Panaitios, die hoof van die Stoïsynse skool. Hy het hom om en by 95 v.C. gevestig in Rhodos, 'n maritieme staat wat 'n reputasie vir wetenskaplike geleerdheid gehad het, waar hy burgerskap aanvaar het.

Politieke ampte

In Rhodos, het Poseidonios aktief deelgeneem aan politieke aktiwiteite, en sy hoë aansien blyk uit die posisies wat hy beklee het. Hy het die hoogste publieke amp as een van die Prytaneis (presidente, met 'n ampstermyn van ses maande) van Rhodos beklee. Hy het diens gedoen as ambassadeur te Rome van 87 tot 86 v.C., tydens die eras van Marius en Sulla.

Poseidonios was een van 'n groep Griekse intellektuele wat Rome beskou het as 'n stabiliserende bewind in 'n andersins onstuimige wêreld. Sy verbintenisse met die Romeinse regerende klas was vir hom nie slegs van politieke belang en sinvol nie, maar was ook nuttig vir sy wetenskaplike navorsing. Sy toetrede tot regeringsake het aan Poseidonios gesaghebbende kontakte verleen wat sy reise na afgeleë bestemmings, selfs buite die Romeinse magsfeer, vergemaklik het.

Reise

Nadat hy hom te Rhodos gevestig het, het Poseidonios een of meer reise onderneem regdeur die Romeinse wêreld en selfs buite Romeins-onderhorige state om wetenskaplike navorsing te doen. Hy gereis in of na Griekeland, Hispanië, Italië, Sisilië, Dalmasië, Gallië, Ligurië, Noord-Afrika en aan die oostelike kuste van die Adriatiese See.

In Hispanië, op die Atlantiese kus te Gades (die moderne Cadiz), kon Poseidonios getye waarneem wat veel hoër opgewel het as in dié van die Middellandse See waarmee hy vertroud was. Hy het geskryf dat daaglikse getye toeskryfbaar was aan die maan se wentelbaan, terwyl getyhoogtes gewissel het na gelang van die maanfases, en hy het veronderstel dat jaarlikse getyfases miskien met die nagewening en sonnekering in verband gebring kon word.

In Gallië, het hy die Kelte bestudeer. Hy het aangrypende ooggetuieverslae nagelaat omtrent hul gebruike: mans wat betaal is om toe te laat dat hulle keelaf gesny word vir publieke vermaak en die vasspykering van trofeeskedels aan die deurposte. Maar hy het ook opgemerk dat die Kelte die Druide vereer het, wat Poseidonios as filosowe geag het. Gevolglik het hy gemeen dat selfs onder die barbare, 'trots en drang wyk voor wysheid, en die Muse by Ares gesag inboesem'. Poseidonios het 'n geografiese verhandeling opgestel oor die landstreke van die Kelte wat tans verlore is, maar wat vermoedelik een van die bronne vir Tacitus se Germanië was.

Skool

Poseidonios se ekstensiewe geskrifte en lesings het van hom 'n gesaghebbende geleerde gemaak, en bygedra tot sy roem regoor die Grieks-Romeinse wêreld, terwyl 'n skool geskoei op sy lering ook in Rhodos vorm aangeneem het. Sy kleinseun Jason, die seun van sy dogter en Menekrates van Nysa, het in sy voetspore gevolg en Poseidonios se skool in Rhodos voortgesit. Alhoewel min omtrent die oganisasie van die skool bekend is, is dit duidelik dat Poseidonios oor 'n standhoudende getal Griekse en Romeinse volgelinge beskik het.

Deelse omvang van sy geskrifte

Poseidonios is as 'n alomgeleerde gehuldig regoor die Grieks-Romeinse wêreld aangesien hy, soortgelyk aan Aristoteles en Eratosthenes, byna die algehele kennis van sy era bemeester het. Hy het gestrewe na 'n verenigde stelsel vir begrip van die mens se intellek en van die heelal, wat as 'n verklaring en gids vir mensegedrag kon dien.

Poseidonios se geskrifte behandel fisika (insluitend meteorologie en fisiese geografie), sterrekunde, astrologie en wiggelary, seismologie, geologie en mineralogie, hidrologie, plantkunde, etiek, logika, wiskunde, geskiedenis, natuurgeskiedenis, antropologie en taktieke. Sy studies was indiepte ondersoeke na die onderskeie onderwerpe, alhoewel nie sonder foute nie.

Geen van sy werke het intakt behoue gebly nie, en slegs fragmente is nog beskikbaar, alhoewel die titels en onderwerpe van baie van sy boeke bekend is.

Filosofie

Vir Poseidonios, was filosofie die toonaangewende meesterkuns en was al die indiwiduele wetenskappe ondergeskik aan filosofie, wat alleen die kosmos kon verklaar. Al sy werke, van die wetenskaplike tot die historiese, was onlosmaaklik filosofies.

Hy het die stoïsynse onderverdeling van filosofie in fisika (natuurlike filosofie, insluitend metafisika en teologie), logika (insluitend dialektiek), en etiek aanvaar. Hierdie drie kategorieë was vir hom, in stoïse trant, onskeibare en onderafhanklike aspekte van 'n organiese, natuurlike geheel. Hy het hulle naamlik met 'n lewende wese vergelyk; met fisika die vleis en bloed, logika die bene en senings wat die organisme saambind, en eindelik etiek – die belangrikste deel – wat met die siel sou ooreenstem. Sy filosofiese meesterbeskouing was dat die heelal self, soortgelyk ineengeskakel is, soos by 'n organisme, deur kosmiese "simpatie", en wel in alle opsigte; van die ontwikkeling van die fisiese wêreld tot die geskiedenis van die mensdom.

Alhoewel 'n oortuigde stoïkus, was Poseidonios, soos Panaitios en ander stoïci van die middelperiode, eklekties. Hy het nie slegs die ander stoïci nagevolg nie, maar ook Plato en Aristoteles. Alhoewel nie afdoende bevestig nie, kon Poseidonios miskien 'n kommentaar op Plato se Timaeus geskryf het.

Hy was die eerste stoïkus om van die gebaande lering af te wyk, dat hartstogte gebrekkige oordeel sou aandui, en het Plato se siening van die siel beaam, naamlik dat die emosies inherent aan die mensenatuur was. Benewens die rasionele fakulteite, het Poseidonios geleer dat die mensesiel oor begeesterde bevoegdhede beskik (toorn, magsug, afguns, ens.), benewens begerige bevoegdhede (verlange na die sinlike en voedsel). Etiek se doelwit sou dan die vernuftige omgang met hierdie passies wees, sodanig dat die rede verhef word tot die dominante bevoegdheid.

Poseidonios was eens met die stoïese lering van logos, 'n siening wat later met die Judeo-Christelike geloof gedeel is. Poseidonios het hom ook geskaar by die stoïese doktrine van toekomstige konflagrasie.

Fisika

In stoïsynse fisika, het Poseidonios 'n teorie voorgestaan van kosmiese "simpatie" (soempatheia), die organiese onderafhanklikheid van alle wêreldse manifestasies, van die lug tot die aarde, as deel van 'n rasionele ontwerp wat die mensheid en alle dinge in die heelal verenig, selfs dié wat temporaal en ruimtelik geskei is. Alhoewel sy leermeester Panaitios sy bedenkinge oor wiggelary gehad het, het Poseidonios die teorie van kosmiese simpatie aangewend ter ondersteuning van sy geloof in wiggelary – hetsy deur astrologie of profetiese gesigte – as 'n soort wetenskaplike voorspelling.

Sterrekunde

Sekere fragmente van sy sterrekundige geskrifte oorleef danksy die verhandeling deur Kleomedes, Rakende die Sirkelbewegings van die Hemelliggame, waarvan die eerste hoofstuk van die tweede boek blykbaar grotendeels uit Poseidonios gekopieer is.

Poseidonios het 'n teorie voorgestel dat die son 'n lewenskrag voortbring wat die wêreld deurweek.

Hy het gepoog om die afstand en grootte van die son te bereken. Om en by 90 v.C. het Poseidonios die afstand na die son (sien astronomiese eenheid) geraam op 9 893 keer die aardradius, wat egter steeds die helfte te klein was. In sy bepaling van die grootte van die son, egter, was sy vasgestelde waarde groter en meer akkuraat as dié wat deur ander Griekse sterrekundiges voorgestel is, of van sy voorganger Aristarchos van Samos.

Poseidonios het ook die grootte en afstand van die maan bereken.

Poseidonios het 'n orrery gebou, moontlik soortgelyk aan die Antikythera-meganisme. Poseidonios se orrery, het volgens Cicero die daaglikse bewegings van die son, maan en die vyf bekende planete uitgebeeld.

Geografie, etnologie en geologie

Wêreldkaart na die idees van Poseidonios (150-130 v.C.), geteken in 1628 deur kartograwe Petrus Bertius en Melchior Tavernier. Alhoewel heelwat van die besonderhede nie tot Poseidonios se beskikking was nie, word Poseidonios se opvattings omtrent die liggings van die kontinente aangedui

Poseidonios se roem buite gespesialiseerde filosofiese kringe, het op die laaste in die tagtigs ontstaan met die publikasie van die werk Omtrent die Oseaan en die Aanliggende Gebiede. Hierdie werk was nie bloot 'n oorkoepelende aanspreking van geografiese vraagstukke volgens die eietydse wetenskaplike kennis nie, maar was ook gemik op die bevordering van sy teorieë omtrent die onderafhanklikheid van die wêreldorde, deur uit te wys hoe alle kragte op mekaar inwerk, en hoe die wisselwerkings ook op menselewens van toepassing was; die politiese asook die persoonlike aspekte. In sy werk het Poseidonios ingegaan op sy teorie van die invloed van klimaat op die karakter van 'n bevolking, wat sy uitleg van die "geografie van die rasse" ingesluit het. Hierdie teorie was nie uitsluitlik van wetenskaplike belang nie, maar het ook politieke implikasies gehad — sy Romeinse lesers is ingelig dat die klimaties sentrale ligging van Italië 'n noodsaaklike voorwaarde was vir die Romeinse bestemming as wêreldoorheersers. As 'n stoïkus het hy egter nie 'n grondige onderskeid getref tussen die beskaafde Romeine as wêreldmeesters en die minder beskaafde mense nie.

Poseidonios het die aardomtrek gemeet met die posisie van die ster Canopus as verwysingspunt. Soos Kleomedes verduidelik, het Poseidonios Canopus op, maar nooit bo die horison te Rhodos waargeneem nie, terwyl hy in Alexandrië waargeneem het hoe dit tot 7½ grade bo die horison klim (die hoek wat die breedtegrade van die twee lokale onderspan is eintlik 5 grade en 14 minute). Aangesien Rhodos volgens sy kennis 5 000 stadia reg noord van Alexandrië geleë was, en die verskil in hoogte van die ster aangedui het dat die twee lokale deur 1/48ste van die sirkel van mekaar geskei is, kon hy 5 000 met 48 vermenigvuldig om 'n waarde van 240 000 stadia vir die aardomtrek te verkry. Omsetting van die stadia na moderne lengte-eenhede is egter problematies, aangesien 'n antieke stadium se lengte gewissel het tussen ongeveer 157 en 211 meter. Dit word egter algemeen aanvaar dat die stadium wat deur Poseidonios gebruik is, byna presies 1/10 van die moderne myl is, in die middel van die antieke rykwydte. Aldus sal Poseidonios se meting van 240 000 stadia omgesit kan word na 24 000 myl, nie veel minder as die werklike omtrek van 24 901 myl nie.

Poseidonios se metode vir bepaling van die aardomtrek het op die ster Canopus se hoogte berus

Poseidonios se benadering tot die vasstelling van die aardomtrek is verkry van Eratosthenes, wat 'n eeu tevore die hoogte van die son by verskillende breedtegrade waargeneem het om 'n waarde van 250 000 stadia te verkry (wat hy na 252 000 opgerond het vir deelbaarheid deur 60). Soos by Poseidonios, word aanvaar dat Eratosthenes se stadium met 1/10de van 'n myl ooreengestem het, sodat sy resultaat na 25 000 (of 25 200) myl omgeskakel kan word. Albei se waardes vir die aardomtrek was verrassend akkuraat, wat deels te danke was aan hul beurtelings kompenserende meetfoute. Nietemin het Poseidonios later sy oorspronklike berekening hersien deur die afstand tussen Rhodos en Alexandrië op 3 750 stadia te stel, wat op 'n aardomtrek van 180 000 stadia, of 18 000 myl gedui het. Ptolemaios het hierdie hersiene waarde van Poseidonios bespreek en in sy Geographia daaraan voorkeur gegee bo die waarde wat deur Eratosthenes verkry is. Tydens die middeleeue was geleerdes in twee groepe verdeeld rakende die aardomtrek, aangesien sommige hulself by Eratosthenes se waarde geskaar het, en ander weer by Poseidonios se waarde van 180 000 stadia.

Soos Pytheas, het Poseidonios geglo dat die getye deur die maan veroorsaak word, maar hy was egter in die war omtrent die meganisme daarvan. Menend dat die maan uit 'n mengsel van lug en vuur bestaan het, was sy gevolgtrekking dat die getye die gevolg was van verhitting deur die maan, genoegsaam vir die uitsetting van water, maar onvoldoende vir die verdamping daarvan.

Hy het verslae opgeteken omtrent aardbewings en vulkane, insluitend verslae van die uitbarstings van die vulkane in die Aeoliese eilande, benoorde van Sisilië.

Meteorologie

Poseidonios was in sy geskrifte rakende meteorologie, 'n navolger van Aristoteles. Hy het bespiegel oor die oorsake van wolke, mis, wind en reën, benewens ryp, hael, weerlig en reënboë.

Wiskunde

Poseidonios was een van die eerstes wat gepoog het om Euklides se vyfde postulaat in meetkunde te bewys. Hy het voorgestel dat die definisie van ewewydige reguitlyne verruil word vir 'n ekwivalente stelling wat vir die bewys van die vyfde postulaat voorsiening sou maak. 'n Nuwe Euklidiese meetkunde sou dan saamgestel kon word, met die voorgestelde stelling in die plek van die postulaat.

Benewens sy geskrifte oor meetkunde, word sekere wiskundige definisies aan Poseidonios toegeskryf, of die beredenering van standpunte rondom tegniese terme, soos 'stelling' en 'probleem'.

Geskiedenis en taktieke

In sy Geskiedenisse, het Poseidonios die Wêreldgeskiedenis van Polybios voortgesit. Sy geskiedenis van die periode 146 - 88 v.C. het na bewering 52 bande beslaan. Sy Geskiedenisse hervat die verslag van die opkoms en uitbreiding van Romeinse heerskappy, wat skynbaar sy goedgekeuring geniet het. Poseidonios het nie Polybios se meer onbetrokke en feitelike styl nagevolg nie, want Poseidonios het gebeure beskou as gevolge van die mens se psigologie; terwyl hy die mens se waan en hartstogte verstaan het, het hy dit nie kwytgeskeld of verskoon in sy geskiedskrywing nie, maar inderdaad sy verhaaltalent aangewend om die leser oor te haal tot aanprysing of afkeuring.

Vir Poseidonios het "geskiedenis" verby die aarde na die hemel gestrek; die mensheid was nie geïsoleer in hul onderskeie politieke geskiedenisse nie, maar was deel van die kosmos. Sy Geskiedenisse was daarom nie begaand oor die beperkte politieke sages van volkere en enkelinge nie, maar het besprekings ingesluit van al die kragte en faktore (geografiese toestande, mineralebronne, klimaat en voeding), wat mense aanspoor tot aksie, volgens hul plasing in die omgewing. Byvoorbeeld het Poseidonios die Arabiese klimaat in ag geneem, asook die lewegewende krag van die son, die getye (ontleen aan sy boek oor die oseane) en klimatiese teorie, om mense se etniese of nasionale eienskappe te verklaar.

Omtrent Poseidonios se werk oor taktiek, genaamd Die Kuns van Oorlog, het die Griekse historikus Arrianos gekla dat dit 'vir kenners' geskryf was, wat suggereer dat Poseidonios oor eerstehandse ervaring van militêre aanvoering kon beskik het, of, miskien uit die kennis geput het wat hy weens sy toegang tot Pompeius kon verkry het.

Reputasie en invloed

In sy eie era het sy geskrifte rakende byna al die filosofiese hoofstrominge, van Poseidonios 'n erkende internasionale figuur gemaak regdeur die Grieks-Romeinse wêreld, en is hy alom aangehaal deur skrywers van sy tyd, insluitend Cicero, Livius, Plutarchus, Strabo (wat Poseidonios beskryf het as "die mees geleerde van al die filosowe van my tyd"), Kleomedes, Lucius Annaeus Seneca, Diodoros van Sisilië (wat Poseidonios aangehaal het as bron vir sy Bibliotheca historia, of "Geskiednisbiblioteek"), en andere. Alhoewel sy ornate, retoriese skryfstyl kort na sy dood uit die mode was, is Poseidonios in sy lewenstyd aangeprys vir sy letterkundige aanleg en stylkundigheid.

Poseidonios was die hoofbron vir materiaal rakende die Kelte van Gallië en is oorweldigend aangehaal deur Timagenes, Julius Caesar, die Sisiliaanse Griek Diodoros en die Griekse geograaf Strabo.

Poseidonios, soos uitgebeeld as 'n middeleeuse geleerde in die Nürenbergse kroniek

Poseidonios blyk as 'n ambassadeur van Rhodos met gemak te beweeg het in die invloedskringe van die Romeinse samelewing. Hy het omgegaan met leidende figure van laat-republikeinse Rome, insluitend Cicero en Pompeius, wat hom elk te Rhodos besoek het. In sy twintigs het Cicero sy lesings (77 v.C.) bygewoon waarna hulle 'n korrespondensie voortgesit het. Cicero in sy De Finibus, bly in noue ooreenstemming met Poseidonios se aanbieding van Panaitios se etiekverhandelinge. Poseidonios het Pompeius ontmoet terwyl hy ambassadeur van Rhodos te Rome was, en Pompeius het hom tweemaal in Rhodos besoek, eerstens in 66 v.C. tydens sy veldtog teen die seerowers, en weereens in 62 v.C. tydens sy oostelike kampanjes. Hy het Poseidonios ook gevra om sy biografie te skryf. As 'n gebaar van respek en groot eerbetoning, het Pompeius sy roedebundel voor Poseidonios se deur gelaat. Ander Romeine wat by Poseidonios in Rhodos besoek afgelê het, was Velleius, Cotta en Lucilius.

Ptolemaios was beïndruk deur die omsigtigheid van Poseidonios se tegnieke, wat voorsiening gemaak het vir die ligbreking weens digter luglae aan die gesigseinder. Ptolemaios se aanvaarding van Poseidonios se resultaat, eerder as dié van Eratosthenes, 'n vroeëre, meer akkurate bevinding, het daartoe gelei dat dié van Poseidonios as gebruiklike waarde vir die aardomtrek gegeld het in die volgende 1 500 jaar.

Poseidonios het die stoïsynse beskouing van die middelperiode bekragtig met eietydse geleerdheid. Buiten sy mentor Panaitios, was sy aandeel, deur geskrifte en persoonlike kontakte, van die grootste belang vir die gedyende stoïsynse lering van die Romeinse wêreld. 'n Eeu later het Seneca na Poseidonios verwys as een van diegene wat die grootste bydrae tot filosofie gemaak het. Sy invloed in filosofiese kenleer het tot die middeleeue standgehou, soos blyk uit die sitering in die Suda, die omvangryke middeleeuse leksikon.

Op 'n stadium sou geleerdes die invloed van Poseidonios bespeur by byna elke daaropvolgende skrywer, hetsy geregverdigd aldan nie. Vandag blyk Poseidonios erken te word as iemand wat oor 'n ondersoekende, wydtragtende verstand beskik het, in wese nie volkome oorspronklik nie, maar beskikkend oor 'n universele gesigsveld, wat aansluitend by sy onderliggende stoïsynse filosofie, alle sake met hul dryfvere, en alle kennis saamgevat het tot 'n oorkoepelende, verenigde wêreldbeskouing.

In moderne tye is die maankrater Posidonius na hom vernoem.

Sien ook

• Twin Study
• Freeman, Phillip: The Philosopher and the Druids: A Journey Among The Ancient Celts, Simon and Schuster, 2006.
• William B. Irvine, (2008), A Guide to the Good Life: The Ancient Art of Stoic Joy. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-537461-2 — Bespreking van sy werk en invloed

Verwysings

• Sjabloon:Wikisource1911Enc Citation
• Ian G. Kidd en Ludwig Edelstein (red.), Posidonius, The Fragments, Band I, Cambridge University Press, 1972. ISBN 0-521-08046-0
• Ian G. Kidd, The Commentary, Band II.1 ISBN 0-521-20062-8 en II.2, 1988. ISBN 0-521-35498-6
• Ian G. Kidd, The Translation of the Fragments, Band III, 1999. ISBN 0-521-60441-9
• Edwyn Bevan, Stoics and Skeptics. ISBN 0-89005-364-2, 1913.
• J.B. Harley & David Woodward, The History of Cartography, Band 1: Cartography in Prehistoric, Ancient, and Medieval Europe and the Mediterranean, pp. 168–170. ISBN 0-226-31633-5 (band 1), 1987.
• Juergen Malitz, Poseidonios in Grosse Gestalten der griechischen Antike. 58 historische Portraits von Homer bis Kleopatra. Saamgestel deur Kai Brodersen. München: Verlag C.H. Beck. S. 426-432.
• F. H. Sandbach, The Stoics, 2de uitgawe, ISBN 0-87220-253-4, 1994.

Eksterne skakels

• Poseidonios van Rhodos (MacTutor Geskiedenis van Wiskunde Argief)
• Poseidonios: Engelse vertalings van die fragmente rakende geskiedenis en geografie
• Wêreldkaart volgens Poseidonios
• Posidonius (11de Uitgawe, Encyclopedia Britannica)