Prava LGBT osoba u Evropi
Prava lezbijki, homoseksualaca, biseksualaca i transrodnih (LGBT) osoba uveliko se razlikuju diljem Evrope. Devetnaest od 32 zemalja koje su legalizirale istospolne brakove diljem svijeta nalaze se u Evropi. Još jedanaest evropskih zemalja legaliziralo je građanske zajednice ili druge oblike ograničenijeg priznavanja istospolnih parova.
Nekoliko evropskih zemalja ne priznaje niti jedan oblik istospolnih zajednica. U ustavima Armenije, Bjelorusije, Bugarske, Crne Gore, Gruzije, Hrvatske, Latvije, Litvanije, Mađarske, Moldavije, Rusije, Srbije, Slovačke i Ukrajine brak je definiran isključivo kao zajednica muškarca i žene. Od toga Hrvatska, Mađarska i Crna Gora priznavaju istospolna partnerstva, dok Armenija priznaje istospolne brakove sklopljene u inozemstvu.[1][2] Smatra se da istočna Evropa ima manje zakonskih prava i zaštite, lošije životne uvjete i manje podrške javnosti za LGBT osobe nego zapadna Evropa.
Sve evropske zemlje koje dopuštaju brak dopuštaju i zajedničko posvajanje istospolnim parovima. Među zemljama koje imaju samo građanske zajednice nijedna osim Andore ne dopušta zajedničko posvajanje, a samo polovica njih dopušta posvajanje s posvojiteljima.
U Deklaraciji Opće skupštine UN-a o pravima LGBT osoba iz 2011, državnim strankama je dana mogućnost da izraze svoju potporu, protivljenje ili suzdržanost o toj temi. Većina evropskih zemalja izrazila je podršku. Samo je Kazahstan izrazio protivljenje. Državne stranke koje su bile suzdržane bile su Azerbajdžan, Bjelorusija, Rusija i Turska.
U decembru 2020. Mađarska je svojim ustavom izričito zakonski zabranila posvajanje za istospolne parove,[3][4] a u junu 2021. mađarski je parlament odobrio zakon kojim se zabranjuje prikazivanje "bilo kakvog sadržaja koji prikazuje ili promiče promjenu spola ili homoseksualnost" maloljetnicima, slično ruskom zakonu o "anti-gej propagandi".[5] Trinaest zemalja članica EU osudilo je zakon i nazvalo ga kršenjem Povelje Evropske unije o osnovnim pravima.[6]
Prema ILGA-Europe, prve tri evropske zemlje u pogledu jednakosti LGBT osoba su Malta, Belgija i Luksemburg.[7][8] Zapadna Evropa se često smatra jednom od najnaprednijih regija u svijetu za LGBT osobe.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "PanARMENIAN.Net - Mobile". panarmenian.net.
- ^ Vic Gerami (19. 2. 2019). "'You have no right to call yourself Armenian' Say Gay Man's Attackers". The Armenian Weekly. Pristupljeno 6. 3. 2019.
- ^ "Hungary Amends Constitution to Redefine Family, Effectively Banning Gay Adoption". NBC News. 15. 12. 2020. Pristupljeno 10. 4. 2021.
- ^ Tracy, Matt (17. 12. 2020). "Hungary Bans LGBTQ Adoption Rights in Broad Power Grab". Gay City News. Pristupljeno 9. 4. 2021.
- ^ "Hungary's parliament passes anti-LGBT law ahead of 2022 election" (jezik: engleski). 15. 6. 2021. Pristupljeno 22. 6. 2021.
- ^ "Thirteen EU countries denounce Hungary's new anti-LGBT law" (jezik: engleski). 22. 6. 2021. Pristupljeno 22. 6. 2021.
- ^ "Malta ranks first in European 'rainbow map' of LGBTIQ rights". MaltaToday.com.mt.
- ^ "Country Ranking". Rainbow-europe.org. Arhivirano s originala, 15. 10. 2015. Pristupljeno 2. 10. 2017.