Prezervatif
Prezervatif veya kondom, birinci amacı aile planlaması için dişide gebelik olmasını önlemek, 2. amacı bel soğukluğu, frengi ya da AIDS gibi daha çok cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemek amacıyla cinsel ilişki sırasında kullanılan bir tür bariyer doğum kontrolüdür. Bir erkeğin sertleşmiş olan penisine takılır ve boşalmış meninin fiziksel bir şekilde cinsel partnerin vücuduna girmesini engeller. Prezervatiflerin su geçirmezliği, esnekliği ve dayanıklılığından dolayı bir sürü diğer ikincil işlemde de kullanılır. Bunların arasında kısırlık tedavisinde kullanmak amacıyla meni toplamak ya da su geçirmez mikrofon oluşturmak veya tüfek namluların tıkanmalarını önlemek gibi cinsel olmayan işlemleri de vardır.
AIDS virüsünü ise, sadece kutusunda lateks maddesinden yapıldığı yazan prezervatifler önler. AIDS virüsü çok küçük olduğu için lateks dışındaki maddelerin arasından geçebilmektedir.
Prezervatifin doğru kullanımı, penis sertleştiği zaman ucu iki parmakla sıkıştırılıp penis ucunda bölme bırakılarak penise takılmasıyla olur. Bu bölme, penisten çıkacak olan sperm içindir. Buna dikkat edilmediği zaman, penisin ucunda boşluk olmayan prezervatif, sperm çıkışı sonrası basınçla yırtılabilir. Cinsel ilişki sırasında prezervatifin yırtılmasına sebep olacak zorlanma hareketleri yapılmamalıdır. Penisin giriş ve çıkışında kayganlık yetersiz ise penise ve vajinaya kayganlaştırıcı türü kremler ya da jel sürülmelidir.
Terim anlamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Modern çağda prezervatifler çoğunlukla lastikten yapılır, fakat bazıları poliüretan, kauçuk ya da kuzu bağırsağı gibi diğer maddelerden yapılır. En çok poliüretandan üretilen kadın prezervatifleri de mevcuttur. Bir doğum kontrolü metodu olarak erkek prezervatifin avantajları ucuzluğu, basit kullanımı, az sayıda yan etkisi ve cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamasıdır. Uygun bilgiler ve doğru uygulama teknikleri ile ve her cinsel ilişkide kullanılır ise, partnerleri erkek prezervatifi kullanan kadınlar senede %2 gebelik oranı tecrübe etmektedir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Prezervatifler 400 seneden beri kullanılmaktadır. 19. yüzyıldan beri dünyanın en yaygın kontrasepsiyon metotlarından biri olmuştur. Çağdaş zamanlarda yaygın kabul görmesine rağmen prezervatifler, esasen cinsel eğitim sınıflarında oynamayı gerektirdikleri rol ile ilgili ihtilaf oluşturmuşlardır ve dünyada yaklaşık 46 milyon çiftin[kaynak belirtilmeli] düzenli olarak kondom kullandığı tahmin edilmektedir. Bu çiftlerin büyük bir kısmı gelişmiş ülkelerde yaşamaktadır.
Penise takılan mekanik bariyerlerle ilgili ilk bilgiler M.Ö. 1350 yıllarına dayanmaktadır. Bu dönemde Mısır'da erkeklerin süs amaçlı penis bariyerler taktıkları bilinmektedir. M.S. 1654 yılında ünlü İtalyan bilgini Fallopius ketenden yapılmış bir kılıf tanımladı.[1] Daha sonraları hayvan bağırsağından yapılan bu kılıflara 18. yüzyılda "kondom" adı verildi. 1800'lü yılların ikinci yarısından sonra ise sentetik maddelerden ya da kauçuktan yapılmaya başlandı ve giderek yaygınlaştı. 1930 yılından bu yana yapımında Lateks kullanılmaktadır.
XX. yüzyıl
[değiştir | kaynağı değiştir]Her ne kadar prezervatifin yapımı ve kullanımı kolaylaşsa da 20. yüzyıl ortalarına kadar kullanımı yasak olan ve yalnızca sağlık sektöründe kullanılan bir ürün idi. Mesela İrlanda'da 1990'lı yılların başına kadar kontrol altında tutulmaya devam edilmiştir. Birinci dünya savaşında askerlere standart giyecekleriyle birlikte verilmekteydi. Alman, Fransız ve İngiliz orduları askerlerine prezervatifleri bizzat kendisi dağıtıyordu. Hatta Amerikan ordusunda prezervatif dağıtılmadığı için çeşitli hastalıkların görüldüğü bilinmektedir.
Kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Erkek prezervatifleri genellikle bir folyo ambalajın içinde, dürülü şekilde paketlenir. Penisin ucuna koymak, sonra penisin üzerine açarak yerleştirmek için tasarlanmıştır. Prezervatifin ucunda meninin toplaması için yer bırakmak önemli; yoksa meni prezervatifin içinden dışarıya itilebilir. Kullanımdan sonra prezervatifin düğümlenmesi ya da bir mendil ile sarılması, sonra çöpe atılması tavsiye edilir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Prezervatif". Kim Ne Zaman İcat Etti?. 5 Ekim 2014. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
