Przetacznik kłosowy siwy

Przetacznik kłosowy siwy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	przetacznik
Gatunek	przetacznik kłosowy
Podgatunek	przetacznik kłosowy siwy
	Nazwa systematyczna
	Veronica spicata subsp. incana (L.) Walters; Bot. J. Linn. Soc. 65: 269 1972
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przetacznik kłosowy siwy (Veronica spicata subsp. incana L.) – według The Plant List jest to podgatunek przetacznika kłosowego (Veronica spicata L.)^[3], według innych ujęć taksonomicznych jest to odrębny gatunek – przetacznik siwy (Veronica incana L.). Rośnie dziko w niektórych rejonach Europy (Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa, Białoruś, Rosja, Krym, Mołdawia, Węgry, Słowacja, Austria, Niemcy, Szwajcaria, Włochy, Rumunia, Serbia, Bułgaria) oraz części Azji o klimacie umiarkowanym (Turcja, część azjatyckiej Rosji, Kazachstan, Mongolia, Chiny)^[4]. Jest uprawiany w wielu krajach świata^[5]. W Polsce występuje tylko w uprawie^[6].

Morfologia i ekologia

Łodyga: Srebrzystoszara, wzniesiona, o wysokości 10–40 cm, cała owłosiona białosiwym, gęstym kutnerem^[7].
Liście: Krótkoogonkowe lub siedzące, w dolnej części łodygi jajowate lub eliptyczne, w górnej lancetowate. Brzegi płytko, lub bardzo słabo karbowane, wierzchołki całobrzegie. Nasada liści zwężona, wierzchołek tępy lub słabo zaostrzony. Wszystkie są niebłyszczące, gęsto owłosione białosiwym kutnerem^[7].
Kwiaty: Skupione w grono na szczycie łodygi, zazwyczaj na łodydze występuje tylko jedno grono. Jest bardzo gęste, ścieśnione i wyraźnie odgraniczone od reszty łodygi. Kwiaty niemal siedzące, przysadki drobne, równowąskie. Działki kielicha wąskie, tępawe i pokryte włoskami gruczołowymi. Korona jest lazurowa lub niebieskobłękitna i ma szerokie, zaokrąglone łatki. Jest większa od korony przetacznika kłosowego. Rurka korony ma długość nieco większą od szerokości^[7].
Owoc: Ogruczolona torebka o długości 3 mm^[7].

Ekologia: Bylina, chamefit. W środowisku naturalnym rośnie na stepach, słonecznych wzgórzach, nabrzeżach rzek^[7].

Zastosowanie

Ze względu na ozdobne kwiatostany i srebrzystoszare liście jest uprawiany jako roślina ozdobna. Nadaje się na rabaty kwiatowe lub jako roślina okrywowa. Nadaje się także na kwiat cięty, gdyż w wodzie kwiatostany utrzymują się dość długo. Jest łatwy w uprawie. Jest całkowicie mrozoodporny, odporny jest także na większość chorób i szkodników. Nie ma specjalnych wymagań glebowych. Najłatwiej rozmnaża się przez podział kępy wczesną wiosną lub jesienią, można też przez wysiew nasion, co jest bardziej czasochłonne i pracochłonne. Nasiona przed wysiewem poddaje się stratyfikacji, która polega na tym, że w styczniu wysiewa się nasiona do pojemnika, okrywa go folia i przez sześć tygodni przetrzymuje w chłodziarce^[8].

Istnieją też kultywary o innej barwie kwiatów: 'Silberteppich' o niebieskich kwiatach, 'Erica' i 'Heidekind' o różowych kwiatach.

Synonimy

Pseudolysimachion incanum (L.) Holub
Pseudolysimachion incanum T. Yamaz.
Pseudolysimachion incanum subsp. pallens (Host) Trávn.
Pseudolysimachion pallens (Host) M.A.Fisch.
Veronica bellidifolia Juz.
Veronica incana L.
Veronica incana subsp. pallens (Host) Albach
Veronica pallens Host
Veronica spicata subsp. incana S. M. Walters
Veronica xilinensis Y.Z. Zhao

(według The Plant List^[3]).

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ ^a ^b ^c The Plant List. Veronica incana. [dostęp 2014-11-20].
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-11-20].
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Kwiaty ogrodowe. Veronica incana. [dostęp 2014-12-08].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).

[TPL-3] The Plant List. Veronica incana. [dostęp 2014-11-20].

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-11-20].

[E-5] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[checklist2002-6] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[szafer-7] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[8] Kwiaty ogrodowe. Veronica incana. [dostęp 2014-12-08].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]