Przyłęk (województwo dolnośląskie)
50°31′05″N 16°46′42″E/50,518056 16,778333| wieś | |
 Kościół św. Anny w Przyłęku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
691[2] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-255[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DZA |
| SIMC |
0851301 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego  | |
Położenie na mapie gminy Bardo  | |
| 50°31′05″N 16°46′42″E/50,518056 16,778333[1]
| |
Przyłęk (niem. Frankenberg[4]) – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Bardo.
Przyłęk uzyskał lokację miejską przed 1241 rokiem, zdegradowany w 1284 roku[5].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 691 mieszkańców[2]. Jest największą miejscowością gminy Bardo.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Słowiańskie początki wsi sięgają XI-XII wieku, kiedy to w tym miejscu istniała już wieś o nazwie Prilanc, leżąca na terenie kasztelani bardzkiej. Nazwa ta oznacza miejsce przy łące lub miejsce przy łęku czyli nizinie nadrzecznej. Pierwsza wzmianka o Przyłęku pochodzi z 1189 roku. W 1210 roku osadzeni zostają w Przyłęku koloniści niemieccy, a na dokumencie z tej okazji wymieniona jest po raz pierwszy nowa nazwa Frankenberg. Wówczas osada musiała być znacząca pod względem wielkości i, co ważne, znajdowała się na trasie handlowej prowadzącej z Wrocławia do Pragi. Miasto to miało swoją własną mennicę oraz uprawnienia do bicia monet. W tym samym czasie w kasztelanii bardzkiej istniało jeszcze jedno miasto - Koziniec. Jednakże, wkrótce potem zarówno Przyłęk, jak i Koziniec utraciły swoje statusy miejskie. Przyłęk, już w roku 1296, został ponownie uznany za wieś, a Koziniec poniósł podobny los rok później[6].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół parafialny pw. św. Anny, z XIV-XIX w.
- plebania, z pierwszej połowy XVIII w.
- most drogowy, nad Nysą Kłodzką, z lat 1901-1902
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 111931
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1063 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 62-63.
- ↑ Przyłęk [online], Bardo, 3 września 2018 [dostęp 2023-10-06] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 240. [dostęp 2012-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. Przedgórze Paczkowskie, Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 21, pod red. M. Staffy, Wrocław, 2008, ss. 212-218
