Puccinia lagenophorae
.jpg?lang=pl) Ecja na łodydze starca zwyczajnego | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Puccinia lagenophorae |
| Nazwa systematyczna | |
| Puccinia lagenophorae Cooke Grevillea 13(no. 65): 6 (1884) | |
Puccinia lagenophorae Cooke – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt niektórych gatunków roślin z rodziny astrowatych. Wywołuje u nich chorobę o nazwie rdza[2].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozowany został na Lagenophora billardierei w Australii[1].
- Aecidium lagenophorae Cooke 1884
- Dicaeoma lagenophorae (Cooke) Kuntze 1898
- Puccinia erechtitis McAlpine 1895
- Puccinia terrieriana Mayor 1962
- Uredo lagenophorae Cooke 1884
Rozwój i morfologia
[edytuj | edytuj kod]Jest pasożytem jednodomowym, tzn. cały jego cykl rozwojowy odbywa się na jednym żywicielu. Jest też rdzą niepełnocyklową[4].
Na porażonych pędach roślin tworzy otoczone ścianą kubeczkowate ecja o barwie od żółtej do pomarańczowej. Powstają w nich prawie kuliste lub elipsoidalne ecjospory o barwie od żółtej do pomarańczowej i rozmiarach 13–18 × 9–14 μm. Telia tworzą się na obu powierzchniach liści lub na łodygach, podskórnie, w rozproszeniu lub w grupach. Są czarne, o średnicy 0,5–1 mm. Teliospory po dojrzeniu wydostają się przez pęknięcia skórki żywiciela. Są maczugowate o ściętych wierzchołkach, dwukomórkowe, przy czym górna komórka jest większa od dolnej, czerwonobrązowe, o długości do 48 μm i szerokości 5–10 μm przy podstawie. Pojawiają się także nietypowe teliospory zwane mezosporami. Są owalne, elipsoidalne lub nieco nieregularne, o czerwonobrązowej barwie i rozmiarach 30–50 × 17–22 μm[2].
Objawem występowania P. lagenophorae na roślinie są żółtawobrązowe plamy, kubeczkowate żółtopomarańczowe ecja i brodawkowate, czarne telia[4].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Puccinia lagenophorae jest na świecie dość szeroko rozprzestrzeniona. Znane jest występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Republice Południowej Afryki, Australii i Nowej Zelandii[5].
Pasożytuje na różnych gatunkach roślin. Po raz pierwszy zdiagnozowana została na Lagenophora billardierei[1]. Później stwierdzono występowanie tego patogenu na wielu innych gatunkach roślin, do tej pory na 110 gatunkach należących do co najmniej 16 rodzajów. Między innymi są to: Arctotheca nivea, Bellis perennis, Calendula officinalis, Calotis erinacia, Emilia sonchifolia, Olearia axillaris, Ozothamnus cordatus, Podolepis robusta, Podotheca angustifolia, Schoenia cassiniana, Sonchus sp., Senecio lautus[2], Senecio vulgaris[6]. W Polsce Marcin Piątek stwierdził występowanie na stokrotce pospolitej[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Index Fungorum [online], indexfungorum.org [dostęp 2017-10-27] (ang.).
- ↑ a b c Rust fungi of Australia. [dostęp 2017-10-27].
- ↑ Species Fungorum [online], speciesfungorum.org [dostęp 2017-10-27] (ang.).
- ↑ a b Ernst Gäumann: Die Rostpilze Mitteleuropas. Mit besonderer Berücksichtigung der Schweiz. In: Beiträge zur Kryptogamenflora der Schweiz. Band 12. Kommissionsverlag Buchdruckerei Büchler & Co, Bern 1959.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-10-27].
- ↑ The Effects of Infection by Rust (Puccinia lagenophorae Cooke) on the Growth of Groundsel (Senecio vulgaris L.) Cultivated under a Range of Nutrient Concentrations. [dostęp 2017-10-27].
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.