Qara marlin
| Qara marlin | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Qara marlin |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Qara marlin (lat. Istiompax indica) — Hind və Sakit okeanlarının tropik və subtropik regionlarında yaşayan, ən böyük marlin növlərindən biri.[2] Bu balıq 4.5 metr uzunluğa qədər böyüyə bilir və həm ticarət məqsədilə, həm də məşhur oyun balığı olaraq geniş şəkildə tanınır.[3] Beynəlxalq balıq tutma yarışlarında qara marlinin ovlanması ən uğurlu nəticələrdən biri hesab olunur.[4]
Tarixi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Qara marlin əvvəlcə "Tetrapturus indicus" adı ilə təsnif edilmiş, sonradan "Makaira indica" olaraq yenidən adlandırılmış və nəhayət indiki elmi adı "Istiompax indica" ilə tanınmışdır. İlk elmi təsviri 1832-ci ildə Fransa zooloqu Jorj Küvye tərəfindən verilmişdir. Bu təsnifat prosesi qara marlinin müxtəlif xüsusiyyətlərinin tədqiqi nəticəsində təkmilləşdirilmişdir.[5]
Xüsusiyyətləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Qara marlin digər marlin növlərinə nisbətən daha yığcam quruluşa malikdir. Onların qısa və ağır burunları, daha yuvarlaq və aşağı istiqamətli quyruq üzgəcləri vardır. Bədənlərinin rəngi aşağı hissədə parlaq gümüşü, yuxarı hissədə isə tünd mavi-qara olur. Bu iki rəng arasında sarımtıl-şəffaf bir zolaq yerləşir ki, bu da qara marlinin xarakterik görünüşünü tamamlayır.[6]
Qara marlinlər Hind və Sakit okeanlarının tropik və subtropik bölgələrində geniş yayılmışdır. Onlar 40° Şimal və 45°Cənub enlikləri arasında, bəzi hallarda isə daha mülayim sulara qədər daxil olurlar. Bu balıqlar 500 metrə qədər dərinliyə enə bilirlər. Ən çox yayıldığı ərazilər Cənubi Amerika, Cənub Asiya və Avstraliya sahilləridir. Qara marlinlərin populyasiyası haqqında dəqiq məlumat mövcud olmasa da, onların bu bölgələrdə davamlı olaraq müşahidə edilməsi sabit populyasiya ehtimalını artırır.[7][8][9]
Qidalanma
[redaktə | vikimətni redaktə et]Qara marlinlər əsasən digər balıqlar, kalmarlar və xərçənglər ilə qidalanırlar. Makerel və uçan balıq kimi növlər onların ən çox sevdiyi qidalar arasındadır. Ovlanma prosesində qara marlinlər balıqları baş hissədən tutaraq udurlar. Bu davranış onların ovlama texnikasının səmərəliliyini göstərir.[10]
Çoxalma
[redaktə | vikimətni redaktə et]Qara marlinlərin çoxalması coğrafi mövqeyə görə fərqli zamanlarda baş verir. Onlar 27°C–28 °C arasındakı su temperaturunda çoxalmağa üstünlük verirlər. Hər bir dişi balıq təxminən 40 milyon yumurta buraxır ki, bu da onların nəsil artırma potensialının yüksək olduğunu göstərir. Dişi qara marlinlər, adətən erkəklərdən daha böyük və uzunömürlüdür. Bu fərq xüsusilə onların 5 yaşından sonra müşahidə olunur.[11][12]
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2008.
- ↑ Istiompax indica: Collette, B.B., Di Natale, A., Fox, W., Juan Jorda, M., Pohlot, B., Schratwieser, J. & Graves, J.: The IUCN Red List of Threatened Species 2022: e.T170312A46646193 (Hesabat) (ingilis). International Union for Conservation of Nature. 2021-05-01. doi:10.2305/iucn.uk.2022-1.rlts.t170312a46646193.en.
- ↑ Froese, Rainer, and Daniel Pauly, eds. (2013). "Istiompax indica" FishBase saytında. April 2013 version.
- ↑ "UQ eSpace". espace.library.uq.edu.au. İstifadə tarixi: 2024-11-05.
- ↑ "ITIS - Report: Istiompax". www.itis.gov. İstifadə tarixi: 2024-11-05.
- ↑ "Marlin - Species Guide". www.blackmagictackle.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2024-11-05.
- ↑ "Istiompax indica, Black marlin : fisheries, gamefish". www.fishbase.se.
- ↑ Flindt, Rainer. Amazing Numbers in Biology (ingilis). Springer Science & Business Media. 21 December 2006. 12. ISBN 978-3-540-30147-9.
- ↑ Sun, Chi-Lu; Chang, Hsiao-Yun; Liu, Tsung-Yun; Yeh, Su-Zan; Chang, Yi-Jay. "Reproductive biology of the black marlin, Istiompax indica, off southwestern and eastern Taiwan". Fisheries Research. Proceedings of the 5th International Billfish Symposium. 166. 2015-06-01: 12–20. Bibcode:2015FishR.166...12S. doi:10.1016/j.fishres.2014.09.006. ISSN 0165-7836.
- ↑ Shimose, Tamaki; Yokawa, Kotaro; Saito, Hirokazu; Tachihara, Katsunori. "Seasonal occurrence and feeding habits of black marlin, Istiompax indica, around Yonaguni Island, southwestern Japan". Ichthyological Research (ingilis). 55 (1). 2008-02-01: 90–94. Bibcode:2008IchtR..55...90S. doi:10.1007/s10228-007-0004-3. ISSN 1616-3915.
- ↑ "FAO species catalogue. Vol.5. Billfishes of the world. An annotated and illustrated catalogue of marlins, sailfishes, spearfishes and swordfishes known to date". www.fao.org. İstifadə tarixi: 2024-11-05.
- ↑ Chiang, Wei-Chuan; Musyl, Michael K.; Sun, Chi-Lu; DiNardo, Gerard; Hung, Hsiao-Min; Lin, Hsien-Chung; Chen, Shin-Chi; Yeh, Su-Zan; Chen, Wen-Yie; Kuo, Chin-Lau. "Seasonal movements and diving behaviour of black marlin (Istiompax indica) in the northwestern Pacific Ocean". Fisheries Research. Proceedings of the 5th International Billfish Symposium. 166. 2015-06-01: 92–102. Bibcode:2015FishR.166...92C. doi:10.1016/j.fishres.2014.10.023. ISSN 0165-7836.