Naar inhoud springen

Realityserie

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Een realityserie of realitysoap is een televisieprogramma waarin niet geacteerd wordt maar waarin de kijker de 'realiteit' kan volgen.

Big Brother is wellicht de bekendste realitysoap.

Het is daardoor een mengeling van een documentaire en een soap. Ligt de nadruk op het eerste element en het spel (zoals in De Mol of Peking Express) dan spreekt men eerder van een realityserie, ligt de nadruk meer op de menselijke interactie dan noemt men het al gauw een (reality)soap.

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

Televisieprogramma's waarin mensen gefilmd worden in een ongeregisseerde situatie zijn al zo oud als de televisie zelf. In 1948 startte de Amerikaan Allen Funt zijn komisch programma Candid Camera, waarin de reactie van mensen in een bepaalde situatie gefilmd werd met een verborgen camera. Soortgelijke programma's verschenen ook elders in de wereld, zoals in Nederland het programma Poets en Bananasplit.

De eerste realitysoap was de serie An American Family op de Amerikaanse zender PBS, waarvan 12 afleveringen werden uitgezonden in 1973, over een gezin in echtscheiding. Een jaar later verscheen er in het Verenigd Koninkrijk een soortgelijk programma, The Family, over het arbeidersgezin Wilkins in Reading. Realityseries kwamen op tegen het eind van de jaren 80. Het programma Cops, voor het eerst uitgezonden in 1989, volgde politieagenten tijdens hun dagelijkse jacht op criminelen. Het KRO-programma Nummer 28 startte met een concept waarin een groep wildvreemden gedurende een langere periode bij elkaar gebracht werden, om daarna te volgen wat er zich in de groep zou afspelen.

Een van de bekendste realitysoaps was echter Big Brother (uit 1999, van Endemol). Mensen werden in dit programma tezamen in een huis opgesloten, en 24 uur per dag gevolgd door camera's. Na het wereldwijde succes van deze serie ontstond er een hausse van programma's in dit genre.

In andere voorbeelden van realitysoaps worden bekende mensen met de camera gevolgd, of gaat er een camerateam mee met mensen met een bepaald beroep (zoals parkeerwachters, politieagenten of een ambulanceteam, maar ook zeevissers enz.). Een ander voorbeeld is de Amsterdamse realitysoap West Side van de zender AT5. Het scenario hiervan ligt in hoofdlijnen vast, maar wordt gedurende de draaiperiode aangepast. De acteurs krijgen per draaidag het scenario te zien, zodat ze niet weten wat er in latere afleveringen verder gaat gebeuren.

Kritiek

[bewerken | brontekst bewerken]

Realitytelevisie wordt vaak bekritiseerd omdat deelnemers zich vaak laten gebruiken door de televisiemakers om spectaculaire televisie te maken. Voorbeelden zijn dat kandidaten in programma's als Big Brother en Temptation Island gebruikt werden om gedrag uit te lokken dat hogere kijkcijfers genereerde, maar waar ook de relaties en reputaties van de betrokkenen mee op het spel kwamen te staan. Vaak werd er alcohol aan de deelnemers gegeven wat tot promiscue gedrag leidde. In 2011 schreef Barbara Kuipers, een voormalig medewerker van realityprogramma's, een boek over de manipulaties bij het tot stand komen van realityprogramma's.[1]

Geheimhouding

[bewerken | brontekst bewerken]

Soms worden programma's lang voordat de uitzendingen daarvan beginnen al opgenomen, bijvoorbeeld bij Wie Is De Mol, Boer Zoekt Vrouw, Expeditie Robinson, De Verraders en Benelux Next Top Model. De producent wil dan bijvoorbeeld niet dat voortijdig uitlekt wie er naar huis moet, in de finale staat of wie er gewonnen heeft. Deelnemers en medewerkers moeten dan voor de opnames een contract tekenen dat ze het een en ander geheim moeten houden en anders een soms hoge boete moeten betalen.[2] Soms wordt zo'n serie op een afgelegen locatie in het buitenland opgenomen of het wordt opgenomen op een moment dat men zeker weet dat er niet te veel Nederlanders in het opnameland zijn, zodat er minder kans op uitlekken is. Soms moet ook het deelnemen geheim gehouden worden. De deelnemer vertelt het dan bijvoorbeeld alleen aan zijn of haar partner en verzint voor anderen, waaronder ook zijn of haar werkgever, een smoes voor zijn of haar afwezigheid(voor opnames van Wie is de Mol is men als deelnemer maximaal drie weken weg en voor opnames van Expeditie Robinson vier of vijf weken).[3] Dit komt voor als de kandidaten pas bekendgemaakt worden vlak voordat het programma wordt uitgezonden. Op deze manier wordt dan tevens voorkomen dat voortijdig bekend wordt wie er deelnemen. Deelnemers aan dergelijke programma's mogen vaak ook één of meer vertrouwenspersonen aanwijzen die dan ook een contract moeten tekenen dat ze het een en ander geheimhouden. Dit zijn dan de enige personen aan wie ze voor uitzending iets mogen vertellen over hun deelname en het verloop van het programma. Op deze manier kunnen zij hen dan bijvoorbeeld veilig naar de luchthaven brengen voor de reis naar het opnameland en daar ook weer ophalen na terugkomst. Ook kunnen zij een deelnemer opvangen die eerder is afgevallen als deze dan bijvoorbeeld zijn of haar huis aan iemand anders hebben gegeven voor de duur van de opnames. Bij deze programma's komt het ook wel eens voor dat de winnaar(s) in een live-uitzending bekendgemaakt worden. In dat geval moeten de finalisten na de opnames vaak een paar maanden wachten voordat ze te horen krijgen wie er heeft gewonnen(in deze paar maanden wordt dan het programma uitgezonden). Dit betekent dus dat hun geduld dan sterk op de proef wordt gesteld. De kijkers hoeven dit geduld niet te hebben, zij zien de liveshow een week na de laatste reguliere aflevering. Zij hoeven dus maar een week te wachten. Dit komt voor bij Wie is de Mol?. Bij dit programma worden de winnaar, de verliezer en de Mol vaak op deze manier bekendgemaakt. Een aantal jaren kwam dit ook voor bij Expeditie Robinson. Dat was in de jaren dat de winnaar daarvan werd gekozen. In de live-uitzending werd dan de uitslag van de laatste eilandraad bekendgemaakt, waarbij ook de kijkers mochten stemmen. De stemmen van de kijkers waren bepalend als meerdere finalisten tijdens deze eilandraad hetzelfde aantal stemmen kregen. Aan het eind van de uitzending werd dan de winnaar bekendgemaakt.

Voorbeelden

[bewerken | brontekst bewerken]

Spelformats

[bewerken | brontekst bewerken]

Soapy

[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook

[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Realityserie&oldid=67968506"