Reie
De Reie wos e riviere die van Toeroet noa Brugge strôomde. Doa moendde ze uut in en zeê-orme die nu verzand es toet et Zwin.
Verlôop
[bewerkn | brontekst bewerken]De noame Reie komt van't Keltische Rogia, wa da "Illig Woater" wilt zeggn. 't Es geweetn da de Keltn riviern en broun'n lyk goddelyke weezns bezoagn. 't Es de Keltische noame die an de Brugsche woaterloope es bluuvn plakkn en die by uutbreydienge de name wierd van bikkans olle nateurlyke of kunstmoatige woaterlôopn die 't stad deurekruuschn.
De riviere de Reie begost in 't zuud'n van Brugge, tusschn Woardamme en Toeroet. Vandoar liep ze grôotndêels via de bestoande Woardammebeke langsn Ôostkamp. Veurby Moerbrugge en Stêenbrugge liep de Reie Brugge binn'n via 't Minnewoater, dat ôorsprounkelyk ê sôorte stuwmeertje en bufferbekkn wos. Ôok vloeide ier de Kerkebeke in de Reie, vlak vôorn dat ie de grachte van de vestn kruuschte en in 't Minnewoater vloeide (gelyk da't Marcus Gerards ip zyn koarte zette).
Loater wierd ier de voart van Brugge-Gent gegroavn, da de beddienge van d'Oude Kalle volgde. Da was nie ollêene belangryk omda de Republiek der Zeevn Verenigde Provinciën tol hief ip de commerce oover de Westerschelde, mor ôok voe de Reiemoendienge te spui'n omda dadde ol begost was te verzanden. Doarom wierd de voart loater deuregetrokkn nor Ostende. Êerder wos ôok ol de Lieve gegroavn van Gent na't Zwin.
Êest moendde de Reie e twoaschn tusschn Blanknberge en Zêebrugge in de Nôordzêe uut via ê getied'ngeule, mo in d'elfde êeuwe en ze 't Reiewoater via een voart ofgelêed noa Cadzand, via 't mêer ôostelyk geleegn Sincfal, 't loatere Zwin. Die zêe-orme was vergrôot deur de Stormvloed van 1134 en loater verschilligte kêern gekanaliseerd voe de verzandienge teegn te goane. Ze passeerde de voorhoavns Damme, Oeke, Sint Anna ter Mu en Sluus. Derr woarn ôok vierboakns angeleyd. De verzandienge van de Reie was éên van d'ôorzaken voe't economische vervol van Brugge. E nieuwe verbiendienge kwam't er mo me de Damsche Voart van Napoleon.
In Brugge
[bewerkn | brontekst bewerken]
In Brugge is 't tracé van de Reie nog goe erkenboar, oloewel dan ze der ol vele an veranderd en over ol die joarn. Ze strôomt nog olsan van 't Minnewoater langsn de Bakkersreie en langsn den Dyver na de Rôoznoedkoaie. Van de Rôoznhoedkoaie liep de Reie noa 't nôordn tusschn den Burg en de Wullestroate, ounder de vroegere Woaterholle (loater 't Provincioal Hof) en achter d'uuzen an den ôostkant van de Vlamiengstroate. An de Kroaneplatse droaide de Reie noa reks, langsn de Poortersloge richtienge woar da nu de Biskajersplatse en de Jan Van Eyckplatse liggn. Hil da stik, vanof den Burg tout an 't Jan van Eyckpling, is nu overwelfd. 't Stikstje boane da ter boovnip ligt tusschn de Kroaneplatse en de Biskajersplatse noemt nog olsan "Kroanereie". Van de Jan Van Eyckplatse lopt de Reie wêere bovengrounds vodder langsn de Spegelreie en de Langereie noa de Dampôorte.