Republika han Bohol
An Republika han Bohol usa nga kagamhanan o gobyerno nga ginsiring nga amo an nagdumara han isla han Bohol tikang han Hunyo 11, 1899 hangtod han Disyembre 23, 1901.
Mga Pagtikang nga Panhitabo
[igliwat | Igliwat an wikitext]Federal nga Republika han Kabisay-an
[igliwat | Igliwat an wikitext]Dida han Disyembre 20, 1898, usa ka piniliay ha Tagbilaran ginhimo ha ilarom han pagdumara ni Tenyente Heneral Emilio Verdeflor nga tikang ha Sugbo. Ini nga kagamhanan o gobyerno lakip han Gobierno de Canton de Visayas o Federal nga Republika han Kabisay-an. Pagka-Disyembre 25, 1898, an mga napili nga opisyales nahabutang han ira mga puesto ha gobyerno.
Pipira nga mga Bol-anon nagsurat kan Presidente Emilio Aguinaldo nga igbale waray an nahitabo nga piniliay. Han Enero 8, 1899, nagpagawas hin dekreto hi Aguinaldo ngan ini nakarawat dida han kataposan nga semana han bulan. An mga Presidente Munisipal han Bohol nagpili hin mga bag-o nga mga opisyales. Amo ini an mga napili:
- Gobernador: Bernabe Reyes
- Sugbong-Gobernador: Salustino Borja
- Ministro o Paragsagdon ha Pinansiyal nga mga Butang: Rafael Reyes
- Ministro o Paragsagdon ha Hustiya: Eduardo Calceta
- Ministro o Paragsagdon kabahin ha Polisya: Macario Sarmiento
- Heneral han Kusog nga Armado han Bohol: Braulio Flores
Kataposan han Federal nga Republika han Kabisay-an
[igliwat | Igliwat an wikitext]Han Pebrero 11, 1899, ginsulong han mga Amerikano an kapital han Federal nga Republika han Kabisay-an didto ha Santa Barbara, Iloilo. Tungod hini an mga Bol-anon naghunahuna hin paghimo hin ira kalugaringon nga republika.
An Republika
[igliwat | Igliwat an wikitext]Pagpatay kan Hen. Flores
[igliwat | Igliwat an wikitext]An una nga ginplano han mga opisyal han kagamhanan ha Bohol amo an pagpatawag hin usa ka kombensyon para hin pagsurat hin usa nga konstitusyon o batakan-balaod. Hi Flores ngan hi Reyes nagkadilito kon hin-o an angay magdumara han pinili-ay han mga delegado han kombensyon. Ginsugo ni Reyes an Sugboanon nga hi Pedro Samson nga patayon hi Flores. Han Mayo 20 han amo la gihapon nga tuig, ginpatay hi Hen. Flores ngan an iya duha nga anak ha Kapitolyo han Lalawigan.
An Kombensyon Konstitusyonal
[igliwat | Igliwat an wikitext]Han Hunyo 11 han amo la gihapon nga tuig, nagtikang an kombensyon konstitusyonal. Gin-aprobahan ini han amo la gihapon nga mga tawo nga mga opisyales han probinsya ngan hi Reyes an napili nga presidente o mangulo. Waray mahinabo an plebisito kabahin han pag-ratipikar hini nga batakan-balaod.
Pagsurender ni Hen. Samson
[igliwat | Igliwat an wikitext]Hi Pedro Samson nahimo nga heneral han republika. Nagsurender la hiya ha mga Amerikano dida han Disyembre 23, 1901.