Rodzina Ferrara (f13)

Rodzina Ferrara, znana też jako Rodzina 13 – grupa greckich rękopisów minuskułowych przekazujących tekst Ewangelii, których daty przypadają na wieki XI-XV. Jej cechą charakterystyczną jest to, że Pericope adulterae umieszczana jest w Ewangelii Łukasza, a nie w Ewangelii Jana, brak tekstu Mt 16,2b-3 (znaki czasu), tekst Łk 22,43-44 (krwawy pot Jezusa) umieszczony został w Ewangelii Mateusza, za Mt 26,39. Ustalono, że wszystkie one pochodzą z jednego przekazującego Ewangelie kodeksu majuskułowego, datowanego na VII wiek. Na czele grupy stoi kodeks minuskułowy 13, przechowywany teraz w Paryżu.

Historia

Rodzina została odkryta w 1877 roku przez T.K. Abbott i Williama Ferrara .

J. Rendel Harris sądził, że wiele wariantów grupy ma syryjskie pochodzenie ze względu na podobieństwo tekstualne do staro-syryjskiego przekładu.

Dalsze badania nad grupą prowadził Hermann von Soden w 1913. Kirsopp i Silva Lake (1941). Dzisiaj do grupy tej zaliczane są następujące minuskuły: Minuskuł 13, 69, 124, 346, 543, 788, 826, 828, 983, 1689 i 1709.

W 1924 roku B.H. Streeter zaproponował, że f¹³ przekazuje tekst cezarejski, różny od bizantyjskiego, zachodniego i aleksandryjskiego . Pogląd ten podzielany jest przez część innych uczonych, ale nie wszystkich.

Warianty tekstowe charakterystyczne dla grupy

Mateusz 1,16

ω μνηστευθεισα παρθενος Μαριαμ εγεννησεν Ιησουν τον λεγομενον χριστον — Θ f¹³

Marek 9,41

επι τω ονοματι μου — f¹³ 1344 ℓ 44^mg syr^pal

εν ονοματι — א^c A B C* K L Π Ψ f¹ 892 Peszitta

εν τω ονοματι μου — D Δ Θ 28 565 700 1009 1216 1242 2174 ℓ 10 ℓ 32 ℓ 185 ℓ 313 ℓ 950 ℓ 1231 ℓ 1579^mg ℓ 1599^mg

εν ονοματι μου — א* C³ W X Π² 1010 1195 1230 1253 1365 1646 2148 Byz Lect

Łukasz 22,40

εισελθειν ] εμπεσειν

Jan 12,5

τριακοσιων (trzysta) ] διακοσιων (dwieście); wariant wspiera kodeks 1424;

Jan 12,41

δοξαν αυτου (chwały jego) ] δοξαν του θεου (chwały Bożej); wariant wspiera Codex Koridethi, cop^sa, cop^bo;

Jan 15,16

δω υμιν ] τουτο ποιησω, ινα δοξασθη ο πατηρ εν τω υιω

Jan 19,19

γεγραμμενον ] γεγραμμενον εβραιστι ελληνιστι ρωμαιστι

Zobacz też

• Rodzina Lake’a (f1)

Bibliografia

• E. Nestle, E. Nastle, K. Aland: Novum Testamentum Graece. Wyd. 26. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991. ISBN 3-438-05100-1. [w skrócie NA26]
• T.K. Abbott, On an Attempt to Restore Uncial Ms. of the Gospels, Hermathena vol. I, 1874, pp. 313–331.
• Barbara Aland, Klaus Wachtel: Text und Textwert der Griechischen Handschriften des Neuen Testaments, Volume V., Das Johannesevangelium, Testellenkollation der Kapital 1-10 Band 1.1, and 1.2.. New York: De Gruyter, 2005. Brak numerów stron w książce
• J. Rendel Harris: On the Origin of the Ferrar Group. Cambridge: 1893. Brak numerów stron w książce
• W.H. Ferrar: A Collation of Four Important Manuscripts of the Gospels. ed T.K. Abbott. Dublin: Macmillan, 1877.
• Lake, Kirsopp & Silva. Family 13 (The Ferrar Group) The Text According to Mark, Studies and Documents 11, 1941.
• Geerlings, Jacob. Family 13 – The Ferrar Group: The Text According to Matthew, Studies and Documents 19, 1961.
• Geerlings, Jacob. Family 13 – The Ferrar Group: The Text According to Luke, Studies and Documents 20, 1961.
• Geerlings, Jacob. Family 13 – The Ferrar Group: The Text According to John, Studies and Documents 21, 1962.
• F.G. Kenyon: Handbook to the textual criticism of the New Testament. London: Macmillan, 1912.
• Bruce M. Metzger. The Caesarean Text of the Gospels. „Journal of Biblical Literature”. Vol. 64, No. 4, s. 457–489, Dec. 1945. 
• Hermann von Soden: Die Schriften des Neuen Testaments in ihrer ältesten erreichbaren Textgestalt hergestellt auf Grund ihrer Textgeschichte. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1913. Brak numerów stron w książce
• B.H. Streeter: The Four Gospels, a Study of Origins treating of the Manuscript Tradition, Sources, Authorship, & Dates. London: MacMillan, 1924.
• Léon Vaganay, Christian-Bernard Amphoux: An Introduction to New Testament Textual Criticism. Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-42493-3.

Linki zewnętrzne

• R. Waltz: Family 13. [w:] Encyclopedia of Textual Criticism [on-line]. Skypoint, 2007.