Rokitno Szlacheckie
50°25′55″N 19°25′58″E/50,431944 19,432778
| wieś | |
 Ul. 1 Maja (2023) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
1094 |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
42-450[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SZA |
| SIMC |
0216846 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego  | |
Położenie na mapie gminy Łazy  | |
| 50°25′55″N 19°25′58″E/50,431944 19,432778[1]
| |
Rokitno Szlacheckie – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Łazy.
Do 1947 roku miejscowość należała do gminy Rokitno-Szlacheckie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Jest to wieś położona we wschodniej części gminy Łazy. Jej zabudowa została ukształtowana w oparciu o układ krzyżujących się dróg. Do dzisiaj zachowany został przestrzenny układ wsi oraz pozostałości dawnej zabudowy.
Etymologia nazwy
[edytuj | edytuj kod]Nazwa Rokitno pochodzi od słowa rokita, rokicie, oznaczającym krzewy z rodziny wierzbowatych dochodzące do 1 m wysokości o cienkich płożących się pędach, a tereny na których rosły nazwano Rokicinem, Rokitnem. Miejscowość znana była jako Rokitno aż do XIX wieku, kiedy dodano jej przydomek Szlacheckie, prawdopodobnie od jedynego najdłużej utrzymującego się i najlepiej prosperującego w okolicy majątku szlacheckiego.
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0216734 | Kazimierówka | przysiółek |
| 0216852 | Laskowa | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1415 roku i jest zawarta w dokumencie Piotra Szafrańca Starszego – właściciela zamku w Pieskowej Skale. Rokitno wchodziło w skład dóbr Pieskowej Skały do 1445 roku, kiedy zostało sprzedane rodzinie Krzyszyńskich. W latach 1471–92 miejscowość wchodziła w skład dóbr ogrodzienieckich. Przez krótki okres Rokitno należało do dóbr pilickich, ale już od 1526 roku wróciło ponownie do dóbr ogrodzienieckich. W XV wieku odnotowano istnienie we wsi młyna na rzece Mitrędze (stąd pochodzi nazwa dzisiejszej dzielnicy Łaz – Młynka). W 1595 roku wieś rokitno położona w powiecie lelowskim województwa krakowskiego była własnością wojewody krakowskiego Mikołaja Firleja[5].
W 1791 roku do Rokitna Szlacheckiego należały okoliczne przyległości: Łazy, Mitręga i Młynek. W samym Rokitnie było 76 zabudowań, w tym karczma, browar i dwór, w którym rezydował administrator, leśniczy i dozorca jeleni. W miejscowości mieszkało 509 osób (241 mężczyzn i 268 kobiet), w tym 7 osób pochodzenia szlacheckiego oraz 10 Żydów.
W XVIII i XIX wieku na terenie miejscowości istniały kopalnie węgla kamiennego, m.in. Kamila i Ludwika. Ostatni właściciele Rokitna należeli do rodu Poleskich i zarządzali majątkiem aż do reformy rolnej po II wojnie światowej. Michał hrabia Poleski herbu Poraj wraz z żoną Lucyną z hrabiów Szembek, zgromadził bogate zbiory muzealne i biblioteczne, z których część została przekazana do Muzeum Narodowego w Krakowie, a reszta uległa zniszczeniu podczas zawieruch wojennych.
Obiekty historyczne i zabytkowe
[edytuj | edytuj kod]Zespół pałacowo-parkowy znajdujący się przy ul. Nowe Życie. Nie zachował się pierwotny, drewniany budynek dworski, pochodzący z przełomu XVIII i XIX wieku. Zachowały się natomiast fragmenty neogotyckiej rozbudowy z II połowy XIX wieku, na które składają się biblioteka i wieża oraz część zabudowań gospodarczych. Wokół budynków rośnie park krajobrazowy ze starodrzewiem o mało czytelnej kompozycji. Zatarciu uległ pierwotny układ ścieżek parkowych. Zachowały się jedynie aleje: lipowa i kasztanowa oraz szpaler drzew.
Nie zachowała się również kapliczka stojąca przy ul. 1 Maja. Pochodziła z XIX wieku. Był to obiekt murowany, otynkowany. Wewnątrz znajdowała się rzeźba ludowa św. Jana Nepomucena. Zburzono ją przy okazji budowy skweru przy skrzyżowaniu ulic: 1 Maja i Szlacheckiej.
W miejscowości znajdują się: parafialny kościół polskokatolicki pw. św. Antoniego przy ul. 1 Maja oraz parafialny kościół rzymskokatolicki pw. Miłosierdzia Bożego przy ul. Kościuszki, którego proboszczem od początku ustanowienia parafii, tj. od 7 grudnia 1992 r. jest ks. Piotr Kubat.
Wspólnoty wyznaniowe
[edytuj | edytuj kod]- Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej w RP – zbór w Rokitnie Szlacheckim, ul. Szlachecka 42[6]
- Kościół Polskokatolicki w RP – parafia św. Antoniego w Rokitnie Szlacheckim, ul. 1 Maja 25[7]
- Kościół rzymskokatolicki – parafia Miłosierdzia Bożego w Rokitnie Szlacheckim, ul. Kościuszki 4[8]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116206
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1081 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 110.
- ↑ Woj. śląskie. kchwe.pl. [dostęp 2022-06-04].
- ↑ Diecezja krakowsko-częstochowska. polskokatolicki.pl. [dostęp 2022-06-04].
- ↑ Rokitno Szlacheckie, parafia pw. Miłosierdzia Bożego. diecezja.sosnowiec.pl. [dostęp 2022-06-04].
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady leśne | |
| Części miasta | |
| Części wsi | |
| Przysiółki wsi |
