Przejdź do zawartości

Rudolf Beran

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rudolf Beran
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1887
Pracejovice

Data i miejsce śmierci

23 kwietnia 1954
Leopoldov

Premier Czechosłowacji
Okres

od 1 grudnia 1938
do 15 marca 1939

Przynależność polityczna

Partia Jedności Narodowej

Poprzednik

Jan Syrový

Następca

Jan Šrámek (na uchodźstwie)

Premier Protektoratu Czech i Moraw
Okres

od 16 marca 1939
do 27 kwietnia 1939

Następca

Alois Eliáš

Rudolf Beran (ur. 28 grudnia 1887 w Pracejovicach, zm. 23 kwietnia 1954 w Leopoldovie) – czeski polityk i rolnik, premier Czechosłowacji w latach 1938–1939, w 1939 roku premier Protektoratu Czech i Moraw.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn rolnika i właściciela karczmy. W 1905 roku ukończył szkołę handlową w Strakonicach. W młodości zaangażował się w dzialałność ugrupowań agrarnych, działał jako organizator partii i spółdzielni rolników w Strakonicach i południowych Czechach. Prowadził także własne gospodarstwo rolne[1]. Był bliskim współpracownikiem Antonína Švehli[1].

W latach 1918–1933 pełnił funkcję sekretarza generalnego, a od 1933 roku pełnił obowiązki przewodniczącego Republikańskiej Partii Rolników i Drobnego Chłopstwa[2], na stanowisko przewodniczącego został wybrany oficjalnie w 1935 roku[1]. Postulował współpracę z Partią Niemców Sudeckich. Po układzie monachijskim stał się orędownikiem skoncentrowania czechosłowackiego życia politycznego, w latach 1938–1939 stał na czele Partii Jedności Narodowej[1].

Od 1 grudnia 1938 do 15 marca 1939 pełnił funkcję premiera Czechosłowacji, natomiast od 16 marca do 27 kwietnia 1939 Protektoratu Czech i Moraw[2]. Po odejściu ze stanowiska wycofał się z życia politycznego i osiadł na roli, utrzymywał kontakty z czechosłowackim ruchem oporu, wspierał go także finansowo[1]. Brał udział w organizacji ucieczek za granicę i sabotażu[3].

W maju 1941 roku został aresztowany przez Gestapo, w czerwcu 1942 roku został skazany na 10 lat więzienia. W grudniu 1943 roku karę zmieniono na areszt domowy w Pracejovicach. 14 maja 1945 roku został aresztowany przez służby czechosłowackie. W kwietniu 1947 roku skazany na 20 lat pozbawienia wolności i konfiskatę całego majątku. Zmarł w więzieniu[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Rudolf Beran [online], uv.gov.cz [dostęp 2024-09-01].
  2. a b Stanisław Żerko: Biograficzny leksykon II wojny światowej. Poznań: 2013, s. 42. ISBN 978-83-63795-77-1.
  3. Rudolf Beran si nese nálepku zrádce. Za spolupráci s odbojem ho přitom nacisté poslali za mříže [online], iROZHLAS, 14 marca 2019 [dostęp 2024-09-01] (cz.).