Salezjanie

Salezjanie
	Dewiza: Daj mi dusze, resztę zabierz.; (Da mihi animas, caetera tolle.)
Pełna nazwa	Towarzystwo Świętego Franciszka Salezego
Nazwa łacińska	Societas Sancti Francisci Salesii
Skrót zakonny	SDB (Salesiani di Don Bosco)
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Założyciel	Jan Bosko
Data założenia	1859
Data zatwierdzenia	1875
Przełożony	kard. Ángel Fernández Artime SDB
Liczba członków	14476 (2020)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Towarzystwo Salezjańskie (Towarzystwo św. Franciszka Salezego; nazwa łacińska: Societas Sancti Francisci Salesii; skrót zakonny SDB) – zostało założone w 1859 przez ks. Jana Bosko (1815–1888), znanego też jako Don Bosco, w celu kontynuowania jego pracy z młodzieżą i dziećmi.

Ks. Jan Bosko swoje życie poświęcił młodzieży i dzieciom, organizując dla nich oratoria (miejsca nauki, zabawy, modlitwy i pracy), a także szkoły dające zawód i szanse dalszej nauki. Z wybranymi wychowankami założył Towarzystwo św. Franciszka Salezego.

W 1876 ta nowa wspólnota zakonna liczyła już 330 członków. W 1887 (tzn. na rok przed śmiercią ks. Bosko) zgromadzenie liczyło 1049 salezjanów.

Salezjanie w dalszym ciągu pracują z młodzieżą w szkołach, oratoriach, świetlicach, domach poprawczych, prowadzą parafie i wyjeżdżają na misje.

W 2021 r. salezjanie liczyli 14 299 członków i posiadali 1865 domy zakonne. Podzieleni na 90 prowincji działali w 134 krajach^[1].

Święci salezjanie^[2]

Salezjanie w Polsce

Z tym tematem związana jest kategoria: Polscy salezjanie.

W 1887 r. śluby zakonne w zgromadzeniu salezjanów we Włoszech złożył na ręce św. Jana Bosko ks. Bronisław Markiewicz z diecezji przemyskiej. W 1892 r. wrócił do Polski, zostając proboszczem w Miejscu Piastowym, gdzie założył instytut wychowawczy dla chłopców, podlegający inspektorii (prowincji) sycylijskiej. Odszedł jednak od salezjanów, zakładając dwa odrębne zgromadzenia, księży michalitów i sióstr michalitek^[3]^[4].

Kolejni salezjanie przybyli do Polski w 1898. Pierwszą ich placówką był zakład w Oświęcimiu. Zgromadzenie w Polsce rozwijało się bardzo prężnie, bo już w 1933 nastąpił podział na 2 prowincje zakonne (warszawską i krakowską), a liczba współbraci-Polaków osiągnęła 571. Po II wojnie światowej, która pozbawiła życia lub rozproszyła po świecie ok. 300 salezjanów polskich, zgromadzenie rozwija się bardzo dynamicznie i w roku 1979 liczba współbraci wynosi 938. W tymże roku następuje kolejny podział – liczba prowincji zwiększa się do 4 (z siedzibami w Warszawie, Pile, Wrocławiu i Krakowie). W 1998 – na stulecie przybycia salezjanów do Polski – jest ich około 1200.

Po okresie komunizmu, gdy jedyną możliwością pracy była praca w parafiach, pojawiają się nowe pola i perspektywy pracy. Zakonnicy wrócili do pracy wychowawczej wśród młodzieży. Powstały liczne ośrodki kształcenia i wychowania, takie jak szkoły różnego rodzaju i stopnia, bursy, internaty, ośrodki wychowawcze. W grudniu 1997, na 185 szkół katolickich w Polsce, 31 prowadzili salezjanie.

Obecnie w Polsce jedyne salezjańskie wyższe seminarium duchowne znajduje się w Krakowie. Do roku 2008 klerycy kształcili się również w WSD w Łodzi, a do roku 2023 w WSD w Lądzie nad Wartą^[5].

W 1999 r. papież Jan Paweł II w grupie 108 polskich męczenników beatyfikował salezjanina ks. Józefa Kowalskiego, zamordowanego przez Niemców w KL Auschwitz, oraz pięciu młodych wychowanków Salezjańskiego Oratorium św. Jana Bosko w Poznaniu, zgilotynowanych w 1942 r. w Dreźnie. Z kolei w grupie 122 męczenników, których proces beatyfikacyjny jest prowadzony od 2003 r., znajdują się ks. Jan Świerc i ks. Włodzimierz Szembek oraz 7 innych polskich salezjanów zgładzonych w niemieckich obozach koncentracyjnych^[6].

Polscy biskupi salezjańscy

August Hlond – kardynał i prymas Polski
Antoni Baraniak – arcybiskup poznański
Adam Śmigielski – biskup sosnowiecki

Działalność misyjna

Założyciel salezjanów znany jest nie tylko jako wychowawca i opiekun młodzieży, lecz także jako krzewiciel działalności misyjnej w Kościele – to ostatnie uważał za jedno z najważniejszych zadań zgromadzenia. Pierwsza placówka misyjna powstała w Patagonii. Po śmierci ks. Bosko, pod wodzą jego następcy ks. Michała Rui, salezjanie poszerzyli pole działalności misyjnej. W 1891 roku przybyli po raz pierwszy do Algierii, tym samym dając początek misjom salezjańskim na kontynencie afrykańskim. Pierwszymi placówkami salezjańskimi w Azji były szkoły i sierocińce otworzone w 1882 w Palestynie. Pięć lat później, w 1897, salezjanie rozpoczęli działalność misyjną w Stanach Zjednoczonych.

W prowadzenie misji, w okresie wzmożonego rozwoju zgromadzenia, włączyła się grupa Polaków. Początkowo udali się oni do Włoch, by ukończyć tam gimnazjum i dołączyć do Towarzystwa Salezjańskiego. Działo się to w latach od 1888 do 1902, kiedy to sytuacja polityczna Polaków nie była najlepsza. Polskim salezjanom pozostało więc działać wśród rodaków na emigracji, zwłaszcza w Ameryce Południowej^[7].

Do czasu wybuchu II wojny światowej liczba Polaków obecnych w krajach misyjnych przekroczyła 300 misjonarzy. W okresie powojennym, z przyczyn politycznych, doszło do zmniejszenia ogromnego zaangażowania misyjnego polskich salezjanów. Ich nowa karta działalności misyjnej została otwarta w roku 1981, kiedy to zgromadzenie rozpoczęło realizację projektu „Afryka”. Zakładał on skierowanie misjonarzy salezjańskich z Europy, Azji i obu Ameryk do pracy na Czarnym Lądzie.

W Polsce od 1991 swoją działalność w Warszawie prowadzi Salezjański Ośrodek Misyjny, który koordynuje pracę misyjną czterech polskich inspektorii salezjańskich: krakowskiej, warszawskiej, pilskiej i wrocławskiej^[8]. Z kolei w roku 1999 powstał Salezjański Wolontariat Misyjny – Młodzi Światu, którego szczególnym zadaniem jest zaangażowanie osób świeckich w misję Kościoła i salezjanów, obecnie jego oddziały znajdują się w Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Kielcach i Świętochłowicach.

Galeria

Wyższe Seminarium Duchowne w Lądzie
Kościół Świętej Rodziny w Pile
Kościół św. Krzyża w Rumi
Kościół św. Józefa w Przemyślu
Zespół Szkół Salezjańskich przy ul. Ku Słońcu w Szczecinie
Szkoła Salezjańska w Toruniu
Salezjański Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Tarnowskich Górach
Tablica upamiętniająca 100-lecie działalności salezjańskiej w Polsce na ścianie bazyliki Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie
Tablica upamiętniająca salezjanów pomordowanych w czasie II wojny światowej na ścianie bazyliki Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie