Sardos
Sardos | |
---|---|
| |
| |
Sardo y italiano | |
Catolicismo. | |
Pueblos latinos | |
Extensión d'os sardos |
Os sardos[1] son un grupo etnico que habita Cerdenya. Charran o sardo, una luenga propia neolatina y l'italiano, son de relichión catolica y en a suya economía tradicional ha tenito muita importancia a ganadería y o pastoreyo.
En l'interior d'a isla bi heba dica fa poco bandas locals que garantiban un menimo de seguridat debant d'un estato que yera feble pa fer-lo, continando a tradición d'os chudeces medievals.
Encara perviven costumbres, cancions y tradicions como o rapto d'a novia.
Historia
[editar | modificar o codigo]A etnochenesi d'os sardos se troba en a romanización d'os habitants antigos de Cerdenya (paleosardos), a vegatas ditos tamién sardos en contextos on no cal diferenciar-los d'os actuals sardos. Cuan l'Imperio Romano d'Occident desapareixió (sieglo V), y dimpués l'Imperio Romano d'Orient cuasi no podeba defender as suyas mugas dimpués d'os tiempos de Chustinián I permitió que os habitants de Cerdenya, a l'igual que os habitants d'as Balears y Sicilia se gobernasen y se defendesen d'as invasions autonomament, d'una traza pareixita a los Themas d'Anatolia. Os gobernadors autonomos sardos yeran conoixitos como "Chudeces".
Os reis d'a Corona d'Aragón consiguioron conquerir Cerdenya dimpués d'una guerra costosa. O Chudez d'Arborea se destacó en a luita contra as tropas aragonesas y catalanas. En tiempos de Pero IV lo Cerimonioso Cerdenya yera un d'os graners d'a Corona d'Aragón.
Dimpués d'a Paz d'Utrecht Cerdenya pasó a depender d'Austria. En o sieglo XVIII se convertió en un reino que en 1861 s'unió a Italia. A isla fue reconoixita como rechión autonoma en 1948.
Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.
Bibliografía
[editar | modificar o codigo]- (es) Gonen, Amiram. Diccionario de los pueblos del mundo. Editorial Anaya, 1996. ISBN 978-8479793500.