Sefer Yetzirah

Lo Sefer Yeṣirah (ספר יצירה "Libre de la Creacion" o "Libre de la Formacion" en ebrieu) es un texte de la Cabala atribuit au patriarcha Abraam. N'existís 4 versions: la version lonja, d'aperaquí 2 500 mots, remontant au mens au segle X; la version corta, d'aperaquí 1 300 mots, ja atestada au segle XIII; la version en arabi de Saadia Gaon (segle X) en 8 chapítols; e la version dau Gaon de Vilna (segle XVIII), coneguda coma version GRA, de 1 800 mots en 6 chapítols, qu'es la pus completa. Lo mielhs manuscrich, datant d'entre los segles X e XI, qu'es ben tot un daus manuscrichs originaus, seriá servat au Vatican. Per sa forma poetica e visionària, lo libre se restacha a la Literatura daus Palais (o Escrichs dau Charri) de l'epòca talmudica, mas se ne distinguís per sa natura essencialament cosmologica e especulativa. Tracta, d'un biais concís e suggestiu, daus conceptes màgers sus los quaus s'apieja la Cabala medievala, sensiblament las detz sefirot, los detz nombres assimilables a las detz extensions o mesuras infinitas d'un principi centrau, unic e desconegut; las detz dimensions de l'Univers dins lo quau Dieu s'espandiguet: lo naut, lo bas, lo sud, lo nòrd, l'est, l'oest, la debuta, la fin, lo ben e lo mau.