Shabdrung

Shabdrung
	Shabdrung Ngagwang Namgya
Tibetaans	ཞབས་དྲུང།
Wylie	zhabs drung
Portaal	Tibet

De Shabdrung (ook Zhabdrung) is de belangrijkste tulku-linie in Bhutan, vergelijkbaar met de dalai lama in Tibet. Een tulku is een lama, die uit mededogen is geïncarneerd om gelovigen te leiden op het pad naar verlichting. De linie heeft zijn begin bij Shabdrung Ngawang Namgyal (1594-1651), die het land gesticht heeft en de stammen verenigde. In Bhutan wordt Shabdrung vereerd als de derde belangrijkste persoon na Padmasambhava en Boeddha.

Shabdrung Ngawang Namgyal legde de basis voor vele Bhutaanse gewoontes waaronder het systeem van duaal leiderschap waarbij de bestuurlijk leider, de druk desi en de geestelijk leider Je Khenpo de macht deelden. Deze scheiding werd belangrijk voor de bureaucratie na de dood van Shabdrung in 1651, aangezien zij de macht in handen kregen in plaats van zijn zoon. De autoriteiten hielden het overlijden van Shabdrung geheim voor 54 jaar en gedurende die tijd regeerden ze in zijn naam.

Uiteindelijk kon de leugen niet meer in stand worden gehouden en moest er een opvolger worden bepaald. Volgens het tulku systeem zou de opvolger al lang zijn geïncarneerd. Men zegt dat de druk desi en Je Khenpo een praktische oplossing verzonnen. De Shabdrung was inderdaad gereïncarneerd, maar niet als een persoon, maar als drie personen - een lichaamincarnatie, een geestincarnatie en een spraak-incarnatie. Desalniettemin werd het moeilijk het land bij elkaar te houden en de volgende twee eeuwen stond voornamelijk in het teken van de krijgsheren. De lichaam-incarnatie hield halverwege de 18e eeuw op te bestaan, maar de geest- en spraak-incarnatie van de Shabdrung bestaat nog steeds.

In 1907 werd de Bhutaanse monarchie ingesteld en Ugyen Wangchuk geïnstalleerd als erfelijk koning. De installatie had steun van het Verenigd Koninkrijk, maar was tegen de wensen van Tibet. De aanwezigheid van de Shabdrung was vaak de aanleiding om de legitimiteit van de koninklijke familie ter discussie te stellen. In 1931 maakte de shabdrung, Jigme Dorje een verzoek aan Mahatma Gandhi om de monarchie af te schaffen en de Shabdrung werd vervolgens door de koninklijke troepen vermoord. De laatste Shabdrung incarnatie, Jigme Ngawang Namgyal, vluchtte in 1962 uit Bhutan en heeft de rest van zijn leven in Kalimpong, India gewoond. Op 5 april 2003 overleed de Shabdrung en er is bij sommige aanhangers twijfel over de doodsoorzaak.

Lijst van shabdrungs

De dood van Ngawang Namgyal werd 50 jaar geheim gehouden. Daarna verzonnen de druk desi en Je Khenpo en penlops een list, door een drievoudige incarnatie te erkennen:

Ku tulku: incarnatie van het lichaam
Thu tulku of Thugtrul: incarnatie van de geest
Sung tulku of Sungtrul: incarnatie van het woord

De lichaam-incarnatie stierf uit in het midden van de 18e eeuw, de andere twee duurden voort tot in de 20e eeuw. De incarnatie van de geest wordt in het algemeen erkend als de shabdrung.

Naam	leven	leiderschap
Ngawang Namgyal	1594-1651	1616-1651
tussenpose van 50 jaar incarnaties van de geest:
Künga Gyaltsen	1689-1713	1698-1712
Pyogla Namgyal	1708-1736	1712-1729
Jigme Norbu	1717-1735	1730-1735
Mipam Wangpo	1709-1738	1735-1738
Jigme Dragpa	1724-1761	1738-1761
Chögi Gyaltsen	1762-1788	idem
Jigme Dragpa	1791-1830	idem
Jigme Norbu	1831-1861	idem
Jigme Chögyal	1862-1904	idem
Jigme Dorje	1905-1931	idem
Jigme Tenzin Chogay	1939-1953	idem
Jigme Ngawang Namgyal	1955-2003	idem
Pema Namgyel	v.a. 2003	idem

Deze lijst wordt betwist, door een afstammeling van een Tibetaanse tulkulinie die van NN zou afstammen. De kandidaat die deze tak naar voren bracht in de 20e eeuw is Namkhai Norbu (1938), die later naar Italië vertrok en hoogleraar werd aan het Oriëntaals Instituut van de Universiteit van Napels.