Si-hu
Si-hu西湖
Si-hu tuni i tini cung-huwa zen-min kung-he-ku ce-ciyang-sen-hang-cu nu tipan , nu cung-ku talu sayaway u tatelungan a aidangan , atu cung-ku nu caysep aaidangan u singanganay tu cay . cung-ku tatelunga amiadih tu banaw nu cay .
西湖位於中華人民共和國浙江省杭州舊城西側，是中國大陸首批國家重點風景名勝區和中國十大風景名勝之一。中國主要的觀賞性淡水湖泊之一。
Si-hu itini naemekan namaala tu nu sayaway nu kanatal u tatelunga aaidangan nu kitidaan , 1982 a mihcaan, cung-ku nu caysep aaidangan 1985 a mihcaan atu sayaway nu kanatal u 5A han aaidangan kuytiniay 2006 amihcaan.
西湖在歷史上曾被評選為首批國家重點風景名勝區（1982年）、中國十大風景名勝（1985年）和首批國家5A級旅遊景區（2006年）。
dumasa , 1979 a mihcaan Cung-hu-wa-ze-min-kung-he-ku nipatahekalan tunu hekal a kalisie sapaliyun tu cay akalisiw atu 2004 amihcaan patahekal aca tu saka lim a kalisiw tu cay a tatipelukay u belih sa micukaymas tu tuluay a banaw a kulit .
此外，1979年中華人民共和國發行的外匯兌換券壹圓券以及2004年發行的第五套人民幣壹圓紙幣背面均使用了三潭印月的圖案。
nika i pasputu nuheni Cung-hu-wa-ze-min-kung-he-ku saka tusep a balih macukaymas ku si-hu a banaw nu kulit. 2011amihcaan 6aubulad 24 a demiad , i hang-cu si-hu nu lalangawan u aaidangan mala pacumuden tu nu kitakit a liwan tu zaysang idaw ku kasasulitan .
而在中華人民共和國護照第20頁上則使用了西湖遠景的圖案。2011年6月24日，杭州西湖文化景觀列入世界遺產名錄。
nadikudan patideng sa u hang-cu sayaway padang tu midangay tinatukayan nu cay . u hang-cu se- atademaw nu siy-hu puuten nuheni ku buyu’ amusikul tu kilang , misakapah tu paluma tu kilang ngay sumilaway namingadihan sa , pakayni tu si-hu maluayaw misanga tu sapalaliw tu nanum . i sihu aaidanga a kitidaan , idaw ku nipisakapah tu aaduhan tu mucelakay a cancanan , u balu misanga tu ngangaduyan nu buting , misakapah tu liwliw paluma tu sumilaway a kilang , mamin sangaan ku si-hu .
成立後，杭州為全國最早對外開放的旅遊城市之一。杭州市人民政府實行封山育林，植樹綠化，對西湖進行全面疏浚。
i si-hu-aaidangan, idaw ku patelak tu mucelakay a aidangan, u balu, misanga tu aadihan tu buting , u liw-liang-uen-ing a aidangan ,misumad tu aadihan tu buting, u yung-cin aaidangan misabaluhay tu biyu’, u cin-ce-se yi-mayaw , misaluma teban nu banaw , tu aaidangan, misumad tu sapiliyut tu banaw a dadan , “si-sa-lu” lung-cin-lu , ciyu-si-lu .
在西湖風景區，開闢植物園、花圃，興建花港觀魚、柳浪聞鶯公園，改建玉泉觀魚、涌金公園，整修靈隱寺、淨慈寺、岳廟、三潭印月、湖心亭等風景點，修築環湖西路（西山路）、龍井路、九溪路。
1959 amihcaan u hang-cusi-hu pulung nami patayni tu nudumaan a labang sa 1,400 a tatademawan , nu kang-aw a binacadan sa 2,300 ku tayniay midang , nuytiniay tu alabang sa 500 aemang kutayniay midang .1959年杭州西湖共接待外國遊客1,400餘人，港澳同胞2,300餘人，國內遊客500餘萬人次。
Hang-cu-si-hu bangcal ku aaidangan manamuh ku kanatal nu talakaway a tademaw .杭州西湖的秀麗風光得到了國家最高領導人的青睞。
wiytiniay sa ci maw-se-teng hinatayni enen sa itini i kiw-cuwan “aydaay nu si-hu a kanatal a pin-kuwan, uwang cuwang “ aydaay a si-ce nukanatal a pi-kuwan” atu nisangaan ni li-piyaw a kutisi pic lin sip a kawaw “aydaay nu ce-ciyaw mi-kuwan” u situnugsay si ngangan .
這其中尤以毛澤東經常下榻的劉莊（現為西湖國賓館）、汪莊（現為西子國賓館）和林彪建造的七零四工程（現為浙江賓館）最為知名。
1953 amihcaan 12 u lawpes tu nu bulad , ci maw-ce-tnung i hang-cu tepal nu si-hu , itin sayaway misulit tu “cung-huwa-ze-min- kung-he-ku nu hulic”. 1972 amihcaan lapes tu nu 2 abulad , u cung-tung- nu amilika ci ni-ke-sen atu ci cu-n-lay tini liw-cuwang singawaay a luma masasulit sapatucek tu “cung-may-pulung nu sin-buen” , wiyni sa u sucabayay tu hekalay u kasenenga a kawaw kuyni .
1953年12月末，毛澤東在杭州西湖邊的劉莊，主持起草了第一部《中華人民共和國憲法》。1972年2月末，美國總統尼克森與周恩來在劉莊的八角亭內草簽了《中美聯合公報》，這是中美外交史上的一個里程碑。
u tayniay mida i si-hu a midangay kasenun sa macunus , 1978 a mihcaan u tayniay nu hekalay asakakaay , kang aw a binacadan makaalatu 5.3 a emang ku tayniay midang ,nuytiniay tu tayniay midang sa 600 aemangkutayniay midang .
來西湖旅遊人數迅速增加，1978年接待外賓、港澳同胞共計5.3萬人次，國內遊客約有600萬人次。
1983 amihcaan 5 abulad ku-u-yin palu tatenga patucek sa tu hang-cu u “naemekan nu lalangawan atukay atu kanatal u tatelungan aaidangan a tukay kuy tiniay”
1983年5月，國務院明確杭州為「歷史文化名城和全國重點風景旅遊城市」。
1984 amihcaan 9 abulad satalakaway ku-u-yin mikuwanay sakamu sa “patidengen ku hang-cu mala nu mitakanatal nu walian atu timulan aaidangan nu kitidaan atu kitakit u sakapahay aaidangan a tukay .1984年9月，國務院辦公廳指出：「把杭州建設成為我國東南部的旅遊中心和國際上第一流的風景旅遊城市」。
nadikudan , hang-cu-ce-hu misumad mitapid tu lin-in-se,tiyn-cin-se,cin-ce-se,yi-mayaw,ta-cen-tin atu “si-hu caysep aaidangan” u se-pay-tin u nusumamaday anikitidaan , misaahebal tu dadadubaan nu tu-la aaidangan , misabaluhay misanga tu ci-yin-hung-he a kuing aaidangan, mitadas “lin-hung-tan-may” aaidangan , itini i huwang-lung-tunung,luwan-kung-tun patideng tu misamukasien ku aaidangan , patideng aca tu labiay aaidangan,midatukay,kakanan nu labiay a kakawaw .此後，杭州政府修復靈隱寺、天竺寺、淨慈寺、岳廟、大成殿和「西湖十景」碑亭等古蹟，擴建虎跑等名勝，新建麯院風荷等公園，開闢「靈峰探梅」景點，在黃龍洞、阮公墩創辦仿古遊樂活動，還辦起夜花園、音樂夜市等夜遊活動。
1949 amihcaan , u lanu’ nu si-hy mapuut , u nabaw nu nanum 0.55 adepah , usasanu namun tanu lutuk sa , u tabakiay a balunga u tiih muculil , 1951 amihcaan , u hang-ci palekal misaungay malingatu misangan tu sapalaliw tu nanum akawaw , misakapah naming tu sasalaliwan nu nanum , katukuh 1954 a mihcaan , kya mamin masanga kina kawaw nu kikay nunamin kusapisaungay .
1949年時，西湖污泥淤塞，湖水平均深度僅0.55公尺，湖底水草遍生，大型遊船很難暢行。1951年，杭州市啟動疏浚西湖工程，全面疏浚治理西湖，至1954年，工程已全部實行機械化操作。
1976 q mihcaan , malingatu ku kanatal misanga tu saka lu sapalaliw tu nanum nu si-hu 1976年，國家開始第二次疏浚西湖。
dumasa ,hang-cu cen-hu sipakayni nu si-hu mihamin misakapah , mamin satu u tanayu’ makaala tu 29,800 a depah , u satabakiay nu si-hu miwadwad a misakapah .此外，杭州市政府還對西湖湖墈進行了全面整修，完工後總長度達29,800公尺，為西湖有史以來規模最大的一次駁墈。
pasu u sapiliwliw nu masacupuay misakapah atu misumad misabaluhay tu banaw aaidangan,cung-say aaidangan,yi-mu,su-di nutapiingan aaidanga kakacawan tu balunga paphalhalan tu pahnhanan nu balungamakaalatu caysep akitidaan.
結合駁墈還整修或新建湖濱公園、中山公園、岳墳、蘇堤兩側等供遊船停靠的大小埠頭10餘處。
1978 amihcaan katukuh 1985 amihcaan itawya , si-hu paluayaw misakapah tu lanu’ u tatuni’ nu nanum tuhican palaliw ku nanum anu mapuut akawaw .
1978年至1985年期間，西湖還進行了環湖污水截流工程和西湖引水工程。
1984 amihcaan , u hang-cu nu sibun lim a laluma’an palekal ku heni tu baluhay a si-hu tu caysep aaidangan tu mitusiyam anu icuwaay ku kapahay sananay a kawaw .1984年，杭州日報社等五家單位發起新西湖十景評選活動。
Hang-cu-si-hu nayi 1982 amihcaan mala nu kanatal u situngusay tu ngangan aaidangan , nayi 1985 amihcaan maala matusiyam micumud cung-ku caysep aaidangan”杭州西湖在1982年被評選為首批國家重點風景名勝區，並在1985年入選中國十大風景名勝。
2000 amihcaan , silaad tu 71 amihcaan nadikudan sa, si-hu pu-lan-huy kinacacay aca asikawaw i lilis nu banaw a mikawaw .
2000年，時隔71年後，西湖博覽會再度在西子湖畔舉行。
baluhay si-hu a pi-lan-huy “patucek han tu ngangan u ;cung-ku-hang-cu-si-hu kitakit pu-lan-huy”; pulung muwalatu tayniay a labang sa 140 aeman nu tademaw , nikasulutan tu kalisiw nu midanga sa 11.2 i’ku nu zen-min-pi .
新西湖博覽會（正式名稱為「中國杭州西湖國際博覽會」）共接待國內外遊客140萬人次，旅遊收入達11.2億人民幣。
nadikudan sa , si-hu-pu-lan-huy patucek han tu cay amihcaan kinacacay a sikawaw tu mahiniay tabakiay a sapilubag nu pu-lan-huy a kawaw .
此後，西湖博覽會被確定為杭州一年一度的大型會議展覽活動。