Sjevernokarelijska Država
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg?lang=sh){kind=small}
.svg?lang=sh)
Sjevernokarelijska Država (također poznata kao Uhtinska Republika, Bjelomorska Karelija ili Arhangeljska Karelija) bila je kratkotrajna, i uglavnom, nepriznata država, koja je od 1919. do 1920. postojala na teritoriji nekadašnje Arhangeljske gubernije Ruskog Carstva (današnje područje Republike Karelije u Ruskoj Federaciji). Sjedište države, po kojoj je ona dobila ime, bilo je selo Uhta (današnja Kalevala).
Država je nastala nakon Oktobarske revolucije, odnosno za vrijeme građanskog rata. Nakon što je krajem 1917. godine susjedna Finska (dotadašnje Veliko Kneževstvo Finska) proglasila nezavisnost, u njoj je početkom sljedeće godine došlo do građanskog rata između desnih nacionalista i pro-ruskih ljevičara. U martu 1918. su desničarske snage tzv. Zaštitnog korupsa finske Bijele garde prodrle na istok i okupirale selo Uhta i obližnji Voknavolok. Na tom je području kao privremena vlada formiran tzv. Uhtinski komitet. Ona je nakon nekoliko mjeseci odredila simbole buduće države, a 21. jula 1919. je formalno osnovana pod imenom Privremena vlada Bjelomorske Karelije. Sovjetska Rusija, koja se u to vrijeme borila za opstanak, nije mogla intervenirati, dijelom i zbog prisustva trupa Antante u sjevernoj Rusiji. U martu 1920. je u Uhti sazvana skupština na kojoj je 29. marta proglašena nezavisnost. Novu državu je u maju 1920. priznala Finska, te je smjesta poslala financijsku i vojnu pomoć. Međutim, već 18. maja su trupe Crvene armije ušle u Uhtu; Privremena vlada se povukla u Voknavolok (30 km od finske granice), a potom u Finsku. 14. oktobra 1920. su Finska i Sovjetska Rusija sklopile Sporazum u Tartuu kojim je Uhta i područja Bjelomorske Karelije ostali pod sovjetskom vlašću. Područje Sjevernokarelijske Države je postalo Karelijska Radnička Komuna, od koje će kasnije nastati Karelijska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika.
Krajem 1921. je na području Sjevernokarelijske Države izbio Istočnokarelijski ustanak, kome su podršku dali nacionalisti i dobrovoljci iz susjedne Finske. Dio područja je došao pod nadzor ustanika, ali ih je do početka februrara 1922. protjerala Crvena armija.
- Prvi sovjetsko-finski rat
- Arhangeljska Karelija (historijska regija)
- „Временное правительство Беломорской Карелии”. на портале Хронос. Arhivirano iz originala na datum 2012-02-19. Pristupljeno 2013-07-03.
.svg?lang=sh)