Slovenia
Slovenia (斯洛維尼亞)
u Slovenia (斯洛維尼亞) sa i labu nu Europe (O-cuo 歐洲), itiza i 46 07 N, 14 49 E
u ahebal nu lala' mapulung sa izaw ku 20,273 km2
u ahebal nu lala'ay sa izaw ku 20,151 km2, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 122 km2.
hamin nu tademawan sa 1,978,029.
kakalukan umah sa 22.80%, kilakilangan umah sa 62.30%, zumaay henay umah sa 14.90%.
斯洛維尼亞共和國（斯洛維尼亞語：Republika Slovenija），通稱斯洛維尼亞（斯洛維尼亞語：Slovenija），是一個位於中歐的，毗鄰阿爾卑斯山的小國。西鄰義大利，西南通往亞得里亞海，東部和南部被克羅埃西亞包圍，東北有匈牙利，北接奧地利。
Slovenia kapulungan a kanatal (斯洛維尼亞共和國, Republika Slovenia (斯洛維尼亞語) hamin han u Slovenija (斯洛維尼亞) （斯洛維尼亞語：Slovenija）itida i Europe (Cun-o 中歐), mitepalay tu Ael-paise-san (阿爾卑斯山) a adidaia a kanatal. nutipan sa mitapal tu Italy (義大利) tipan timulan kaydaan i Yade-liya-hay (亞得里亞海), waliyan atu timulan hiyan nu Croatia (克羅埃西亞) amilaup, wali amis idaw ku Hungary (匈牙利), amis masasuala tu Austria(奧地利).
斯洛維尼亞國土面積為20,273平方公里，全國人口約205萬人，半數以上居民信仰羅馬天主教，盧比安納為首都及最大城市。
Slovenia (斯洛維尼亞) tada lala' nuheni 20,273 km2, pulung nu tademaw tusa a lasubu lima (205) a mang ku tademaw, pangkiw nu muenenga a tademaw u Roma (羅馬) tinsukiw ku singiaan, Ljubljana (Lu-pi-an-na 盧比安納) u sudu satabakiay nu tukay.
該國雖然是中歐國家，但是在歷史和文化上深受南歐的義大利和東南歐的克羅埃西亞和塞爾維亞影響，斯洛維尼亞在1991年6月25日獨立之前為前南斯拉夫社會主義聯邦共和國的一個加盟共和國。
amica kuni kaw Europe (Cun-O 中歐) a kanatal, nika itini i likisi atu lalangawan kaaidahan nu Europe (南歐) a Italy (義大利) atu wali tipan O a Croatia (克羅埃西亞) atu Serbia (塞爾維亞) mapalalit, Slovenija (斯洛維尼亞) itini i cacay a malebut siwaw a lasubu siwaw a bataan idaw ku cacay (1991) a mihcaan enem a bulad tusa a bataan idaw ku lima a demiad misiteked nu ayawan Slovenia (南斯拉夫) siykayan cui lanpan kunhekuo (社會主義聯邦共和國) a cacaya micumud i kunhekuo.
tapang tusu nu kanatal (首都)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]u tapang tusu nu kanatal sa u Ljubljana (盧比安納).
kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]kakinging nu kanatal demiad sa 25 bulad 6 demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal (元首)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Borut Pahor, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 12 bulad 22 demiad.
cunli (總理)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]u cunli nu Slovenia (斯洛維尼亞) ayza sa ci Janez Janša (亞內茲·楊薩), micakat a demiad sa i 2020 a mihcaan 3 bulad 3 demiad.
likisi (歷史)
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]根據目前的考古證據，冰河時期末期，境內有尼安德塔人生息繁衍。鐵器時代， 斯洛維尼亞的居民為古凱爾特人及古伊利里亞人。
nawnu aydaay a maka babalakiay a kamu, nu pin-he (冰河) a zitay tu hedek, ilabu nu kanatal idaw ku Nian-deta (尼安德塔) a tademaw katuud henay. mukin a ztay, Slovenia (斯洛維尼亞) a binawlan u Kukai-ete’ (古凱爾特) a tademaw aatu Kue-li’li-ya (古伊利里亞) a tademaw.
羅馬帝國經過長達兩百年與當地民族的衝突以後，於1世紀時開始對該地進行統治，並在當地建立的多個城市。
Roma ti-kuo (羅馬帝國) namaka tusa a lasubu (200) a mihcaan atu tidaay a binacadan masasuad’, i cacay a se-ci (世紀) malingantu mikuwan tu itidaay akawaw, itida satu patideng tu pinaay a tukay.
從6世紀起，斯洛維尼亞民族的祖先——古斯拉夫人漸漸在此地定居。7世紀時當地興起了第一個斯洛維尼亞族國家，即卡拉塔尼亞公國。
namakayda i enemay a seci, Slovenija (斯洛維尼亞) a binacadan nu daduducan-- Slavic (kuse-lafu a tademaw 古斯拉夫人) hamawsa patideng tu luma’. pitu a sici tawya patideng tu misatadas a Slovenija a binacadan (斯洛維尼亞族) a kanatal, u Calatania (Kala-tani-ya 卡拉塔尼亞公國) kanatal.
745年該國由法蘭克帝國吞併，許多斯拉夫人自此轉信天主教。
pitu a lasubu sepat a bataan idaw ku lima (745) a mihcaan Francia (Falan-ke' tikuo 法蘭克帝國)mapulung, hatidaaytu nu Slavic a tademaw (se-la-fu 斯拉夫人) pasayda i tinsukiw misinzar.
1000年左右書寫的為斯洛維尼亞語現存最早的文字記錄，也是歷史上第一個以拉丁字母書寫的斯拉夫語言。
cacay a malebut (1000) a mihcaan nalimaan anisulitan u Slovenija (斯洛維尼亞) a kamu nu aydaay anisingan ni kilukan a sulit, u likisitu nisatadasan tu Latin (拉丁) a sulit nisulitan nu Slavic (se-la-fu 斯拉夫) a kamu.
14世紀時斯洛維尼亞大部分成為哈布斯堡王朝的領地，該王朝即奧匈帝國的建立者。拿破侖時代斯洛維尼亞曾一度成為法國的伊利里亞行省的一部分。
sabaw tu sepat (14) a seci Slovenia (斯洛維尼亞) mamin u Hapuse-pawwancaw (House of Habsburg 哈布斯堡王朝) a lala', nina wancaw ci Austro-Hungarian ti-kuo (奧匈帝國) ku patidengan. Napoleon (Na-puo-lun 拿破侖) a zitay u Slovenija (斯洛維尼亞) naw France (Fa-kuo 法國) a Illyria (E-li’-li-ya 伊利里亞) a niyadu’.
1918年，奧匈帝國在第一次世界大戰中戰敗，旋即崩潰。斯洛維尼亞成為塞爾維亞人、克羅埃西亞人和斯洛維尼亞人王國的一部分。
cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku walu (1918) a mihcaan , Austro-Hungarian ti-kuo (奧匈帝國) itini ini pisatadas ani kalepacawan nuni ka demecan, kilul sa malalun malawpes. Slovenia (斯洛維尼亞) mala Serbia (Say-el-wey-ya 塞爾維亞) a tademaw, Croatia a tademaw (克羅埃西亞) atu Slovenija a tademaw (斯洛維尼亞) wankuo a niyadu’.
第二次世界大戰時，軸心國入侵南斯拉夫，斯洛維尼亞的中、西和東部由納粹德國、義大利王國及匈牙利所兼併，而首都盧比安納及西部被併入義大利，成為義大利本土省的一部份。戰後又以加盟共和國的身份重歸南斯拉夫。
saka tu nu kitakit ani kalepacawan, nutaw a kanatal midebung tu Yugoslavia (南斯拉夫), Slovenija (斯洛維尼亞) nu teban, nutipan atu waliya u nacuy Germany (德國), Italy (義大利) wan-kuo atu Hungary (匈牙利) amapulung. suodu Lupi-anna (盧比安納) atu nutipan pulung han tu Italy (義大利), mala Italy (義大利) a niyadu’. nikamina tu amalepacaw micumud kunuheni tu kuhekuo a ngangan taydaaca i Yugoslavia (南斯拉夫)
南斯拉夫時期的斯洛維尼亞是六個加盟共和國當中最富裕的一個。南斯拉夫領導人狄托於1980年逝世後，斯洛維尼亞政府開始自行進行一系列的政治、經濟改革，並於1989年9月通過修正案，重申斯洛維尼亞加盟共和國脫離聯邦的權利。
Yugoslavia (南斯拉夫) a zitay nu Slovenia (斯洛維尼亞) u saka enem numicumuday nu sasi kalisiwan a kanatal. Yugoslavia (南斯拉夫) mililitay a tademaw ci Di-tuo (狄托) i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan (1980) amapatay,Slovenia (斯洛維尼亞) cen-fu (政府) malinagatu misilud tu kawaw a cence misumad tu sakaudip, itinitu i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan idaw ku siwa (1989) a mihcaan siwaw a bulad misumad tu cudat, mili ngatu micumud tu Slovenia (斯洛維尼亞) kunhekuo miales tu lanpan a kawaw.
1992年，歐洲共同體承認斯洛維尼亞為獨立國家，並接納斯洛維尼亞加入聯合國。同年，斯洛維尼亞正式獨立。
cacay a malebut siwa a lasubu siwa bataan idaw ku tasa (1992) a mihcaan, Europe (O-cuo 歐洲) malalitinay masasungaay tu Slovenija (斯洛維尼亞) misiteked tu kanatal, milayap tu Slovenia (斯洛維尼亞) micumud tu lanhekuo. tawya a mihcaan, Slovenia (斯洛維尼亞) tadengaay tu misiteked.
kitidaan (地理) nu Slovenia
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]斯洛維尼亞位處歐洲東南部，巴爾幹半島北端，北接奧地利，西鄰義大利，東面有匈牙利而南面與克羅埃西亞接壤，面積為20,273平方公里，首都為盧比安納。
Slovenia (斯洛維尼亞) itidai Europe (O-cuo 歐洲) nu wali timul a kakitidaan, Paekan-pandaw (巴爾幹半島) amisan, amis malalitin tu Austria (奧地利), nutipan sibiyaw tu Italy (義大利), waliyan idaw ku Hungary (匈牙利) timulan atu Croatia (克羅埃西亞) malalitin, tada lala nuheni 20,273 pinfan-kunli, suodu nuheni u Lupi-anna (盧比安納).
斯洛維尼亞處於歐洲四大地理地區的交界處：阿爾卑斯山脈、迪納拉山脈、多瑙河中游平原以及地中海沿岸。
Slovenija斯洛維尼亞 itida i Europe (O-cuo 歐洲) sepatay nu kitidaan anika lalitemuhan, Ae-pase a buyu' (阿爾卑斯山脈), Dina-lasan (迪納拉山脈), Tuo-naw a sauwac (多瑙河) nu teban masaenalay atu Ticuo-hay dadipasan (地中海沿岸).
斯洛維尼亞全國平均海拔為557米，最高峰為特里格拉夫山，海拔2864米。斯洛維尼亞約有一半的面積由森林所覆蓋，本國森林覆蓋程度亦在歐洲各國當中名列第三，排在芬蘭和瑞典之後。
Slovenia (斯洛維尼亞) mamin nu talakaw nu lala sa lima a lasubu lima a bataan idaw ku pitu (557) a depah (公尺), satalakaway u Te’li-kela-fu buyu (特里格拉夫山), talakaw han makaala tu tusa a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku sepad (2864) a kunce (公尺), Slovenia (斯洛維尼亞) idaw ku pankiw a lalaan u kilangan kumitahpuay, nina kanatal mitahpuay nu kilangan itini i Europe (O-cuo 歐洲) saka tulu anikasi nganganan, i nikudan nu Finland (芬蘭) atu Sweden (瑞典).
斯國毗鄰阿爾卑斯山，國境內多山區，山脈由北邊延伸至東南，南邊及西南邊則多岩洞景觀，西接亞德里亞海，海岸僅有46.6公里。特里格拉夫峰（Triglav）為斯國境内最高的山峰，海拔2,864公尺。最著名的湖泊是布萊德湖（Bled lake）。
Slovenia (斯洛維尼亞) mitepal tu Ae-pai-sesan (阿爾卑斯山), labu nu kanatal yadah ku buyu, buyu namaka amisan mililis makatukuh i waliyan timulan, timulan atu nutipan timulan yadahay ku buhang aadihan, nutipan malalitin tu Yade-liya bayu (亞德里亞海) dadipasan han hatida u sepat a bataan idaw ku enem tin enem (46.6) a kunli. Tele-kela-hu a buyu’ (Triglav, 特里格拉夫峰) u Slovenia (斯洛維尼亞) satalakaway a buyu, talakaw makaala tu tusa a malebut walu a lasubu enem a bataan idaw ku sepat a(2864) kunce. sasi nganganay nu banaw a Bulay-de a banaw (布萊德湖).