St. Chamond M16

Saint-Chamond

St. Chamond M16
Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Compagnie des Forges et Acieries de la Marine et d‘Homecourt (FAMH)
Typ pojazdu	czołg średni
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	9
Historia
Prototypy	1916
Produkcja	1917–1918
Wycofanie	1939 (Hiszpania)
Egzemplarze	400
Dane techniczne
Silnik	1 silnik gaźnikowy, 4-cylindrowy Panhard-Levassor o mocy 90 KM (66 kW) + 2 silniki elektryczne o mocy 2x52 kW.
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	250 l
Pancerz	nitowany z płyt walcowanych o grubości: przód-18 mm, boki-8 mm, góra-5 mm
Długość	7,91 m (z działem: 8,83 m)
Szerokość	2,67 m
Wysokość	2,35 m
Masa	19 900 - 24 000 kg (bojowa)
Moc jedn.	3,75 KM/t
Nacisk jedn.	0,79 kG/cm²
Osiągi
Prędkość	8,5 km/h (po drodze) ok. 1 km/h (w terenie)
Zasięg pojazdu	59,5 km
Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)	1,8 m
Ściany (wys.)	0,38 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 armata Saint-Chamond L12CTR DCA45 kal. 75 mm (zapas amunicji 106 sztuk) 4 km Hotchkiss model 1914 kal. 8 mm (zapas amunicji 7488 sztuk)
Użytkownicy
Francja; Włochy; USA; Rosja; Hiszpania

St. (Saint) Chamond M16 – francuski czołg z okresu I wojny światowej.

Opis i historia

Eksponat w Musée des Blindés

St. Chamond był projektem armii francuskiej mającym konkurować z cywilnym pojazdem Schneider CA. Prototyp został wybudowany jesienią 1916. Ważył prawie 20 ton (po zamontowaniu dodatkowego pancerza 24 tony) miał 7,91 m długości (z działem 8,93 m), 2,67 m szerokości i 2,35 m wysokości. Czołg został zaprojektowany przez płk. Rimailho, powstał w oparciu o przedłużone podwozie traktora Holta. W oryginalnym zawieszeniu dodano trzeci wózek bieżny z trzema kółkami. Wydłużenie zawieszenia wynikało ze zwiększenia przez Niemców szerokości okopów do 2,5 m. Pozwoliło też na zamontowanie działa 75 mm konstrukcji Rimailho, co jednak przyczyniło się do powstania dużego nawisu pancerza z przodu czołgu. Powodowało to mimo zastosowania silnika spalinowo-elektrycznego duże problemy przy poruszaniu się pojazdu w terenie. Czołg najlepiej opisują słowa żołnierzy pełniących w nim służbę: „Ogromny St. Chamond, potężny niszczyciel na zbyt krótkich gąsienicach, który miał wielkie możliwości, oprócz jednej – przynajmniej w tym czasie – nie można było nim jeździć.”

Pierwszy czołg wyjechał z fabryki 7 września 1916. Użyto go pierwszy raz bojowo 1 maja 1917 podczas natarcia w rejonie Conde-sur-Aisne. Do końca I wojny światowej wyprodukowano 400 sztuk.

Bibliografia

• Chamberlain Peter, Ellis Chris Tanks of the world 1915-1945 Cassel & Co 2002.

Linki zewnętrzne

• Czołg St. Chamond w serwisie Landships II