Stanisław Frankl
Data i miejsce urodzenia |
15 stycznia 1903 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
26 czerwca 1944 |
Miejsce pochówku | |
Kierownik Katedry Teologii Dogmatycznej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie | |
Okres sprawowania |
1938–1939 |
Rektor Metropolitalnego Seminarium Duchownego | |
Okres sprawowania |
1939–1942 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Prezbiterat |
1929 |
Stanisław Frankl (ur. 15 stycznia 1903 w Tłustem, zm. w 26 czerwca 1944 we Lwowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, teolog dogmatyk, wykładowca akademicki, rektor seminarium duchownego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 15 stycznia 1903 w Tłustem, pow. zaleszczycki, w rodzinie Adolfa i Zefiryny z Wenclów[1]. Kształcił się w Państwowym Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czortkowie, a następnie w VI Gimnazjum Państwowym im. Stanisława Staszica we Lwowie, w którym zdał egzamin dojrzałości w 1924. Od tego roku do 1926 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym we Lwowie i na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, po czym kontynuował studia w austriackim Innsbrucku, gdzie otrzymał sakrament święceń w 1929 i uzyskał tytuł naukowy doktora w 1931. Następnie krótkotrwale był wikariuszem w Radziechowie i w parafii katedralnej we Lwowie, po czym od 1932 do 1934 odbywał studia w zakresie dogmatyki na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Po powrocie na UJK był zastępcą profesora teologii dogmatycznej, docentem teologii fundamentalnej na Wydziale Teologicznym UJK. W 1935 uzyskał habilitację. Od 1935 do 1939 pełnił funkcję prefekta w Wyższym Seminarium Duchownym we Lwowie, a ponadto od 1935 do 1939 był sekretarzem redakcji miesięcznika „Collectanea Theologica”. W październiku 1936 otrzymał prawo veniam legendi z zakresu teologii fundamentalnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[2]. Od 1938 na uczelni kierował Katedrą Teologii Dogmatycznej[3]. Był kuratorem Koleżeńskiej Pomocy Studentów Teologii UJK[4]. 6 grudnia 1938 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego dogmatyki na WT UJK[5]. Od 1939 był rektorem Metropolitalnego Seminarium Duchownego obrządku łacińskiego we Lwowie[6].
Po wybuchu II wojny światowej, agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 oraz nastaniu okupacji sowieckiej Wydział Teologiczny działał jeszcze przez miesiąc w październiku 1939, a ks. Frankl wykładał dogmatykę i pozostawał rektorem seminarium[4]. Później był rektorem seminarium i profesorem Wydziału Teologii, działających w charakterze tajnego nauczania. Działał we współpracy ze strukturami Stronnictwa Narodowego, Narodowej Organizacji Wojskowej, Związku Walki Zbrojnej
Po ataku Niemiec na ZSRR z 22 czerwca 1941 oraz nastaniu okupacji niemieckiej 27 stycznia 1942 został aresztowany wskutek donosu dotyczącego wygłoszenia przez niego przemówienia o charakterze patriotycznych do kleryków podczas Świąt Bożego Narodzenia 1941. Przebywał w areszcie, a od listopada 1942 w szpitalach więziennych przy ulicy Bilińskiego i na Zamarstynowie. Z tego ostatniego miejsca osadzenia został odbity w wyniku akcji Armii Krajowej 15 kwietnia 1942. Od tego czasu ukrywał się. Chory na gruźlicę spowodowaną warunkami pobytu w więzieniu zmarł 26 czerwca 1944 w klasztorze oo. Reformatów we Lwowie.
Pierwotnie został pochowany na Cmentarzu Janowskim we Lwowie pod zmienioną tożsamością Jan Gliniecki.
W 1983 bp Ignacy Tokarczuk (będący absolwentem tajnego seminarium we Lwowie z czasu okupacji) wnioskował o beatyfikację ks. Stanisława Frankla[7], a ponadto był inicjatorem ustanowienia tablicy pamiątkowej jemu poświęconej w Oratorium Lwowskim w Sanktuarium Bolesnej Królowej Polski w Kałkowie-Godowie k. Starachowic[8]. Doprowadził też do wydania w Rzymie publikacji ks. Wacława Szetelnickiego pt. Zapomniany lwowski bohater ks. Stanisław Franki (1903–1944)[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 76. [dostęp 2021-07-18].
- ↑ Nowi profesorowie na Uniwersytecie lwowskim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 245 z 24 października 1936.
- ↑ Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 39. ISBN 978-83-7188-964-6.
- ↑ a b Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 58. ISBN 978-83-7188-964-6.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 26, 7 lutego 1939.
- ↑ Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 88. ISBN 978-83-7188-964-6.
- ↑ Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 206. ISBN 978-83-7188-964-6.
- ↑ Administrator, Pedagogika Katolicka - Bohater lwowski [online], www.pedkat.pl, 12 stycznia 2013 [dostęp 2023-10-18] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej , Wręczenie nagrody honorowej „Świadek Historii” Jego Ekscelencji abp. Ignacemu Tokarczukowi – Przemyśl, 3 września 2012 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-10-18] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 134, 144, 205-206. ISBN 978-83-7188-964-6.
- Absolwenci Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie
- Absolwenci Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie
- Członkowie konspiracji antyradzieckiej na ziemiach polskich 1939–1941
- Polscy dogmatycy
- Duchowni diecezji lwowskiej (łacińskiej)
- Ludzie urodzeni w Tłustem
- Ludzie związani z Innsbruckiem
- Pochowani na Cmentarzu Janowskim we Lwowie
- Polacy i obywatele polscy – więźniowie więzienia na Zamarstynowie (okupacja niemiecka)
- Polscy teolodzy katoliccy
- Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945
- Wykładowcy Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie
- Urodzeni w 1903
- Zmarli w 1944