Stanisław Lassota

Stanisław Czesław Maria Lassota

Data i miejsce urodzenia	20 lipca 1909 Kamionka Strumiłłowa
Data i miejsce śmierci	1 lutego 2001 Warszawa
Zawód, zajęcie	inżynier
Odznaczenia

Stanisław Czesław Maria Lassota (ur. 20 lipca 1909 w Kamionce Strumiłłowej, zm. 1 lutego 2001 w Warszawie) – inżynier, konstruktor lotniczy.

Życiorys

Pochodził z rodziny inteligenckiej, jego ojciec był nauczycielem. W 1931 r. zdał egzamin maturalny i rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. W połowie 1936 r., wspólnie z Mieczysławem Mittisem, opracował studium konstrukcyjne motoszybowca ZASPL Osa. Z uwagi na problemy finansowe Warsztatów Szybowcowych ZASPL nie doszło do budowy prototypu. W lipcu 1938 r. odbył kurs skoków spadochronowych z wieży w Bielsku, po jego ukończeniu miał prawo do noszenia znaku sportu spadochronowego III kategorii. We wrześniu 1938 r. dyplom inżyniera na Oddziale Lotniczym Politechniki Lwowskiej. 1 października 1938 r. został zatrudniony w biurze konstrukcyjnym Podlaskiej Wytwórni Samolotów. Został przydzielony do zespołu projektowego inż. Wacława Czerwińskiego, gdzie pracował przy projekcie samolotu PWS-33 Wyżeł. W 1939 r. pracował również nad projektem PWS-41.

Po wybuchu II wojny światowej pozostał na ziemiach okupowanych przez ZSRR. Początkowo pracował jako nauczyciel w Kamionce Strumiłłowej, następnie został zatrudniony w Płaniernyj Zawod Nr 5, gdzie pracował przy projektowaniu szybowca akrobacyjnego G-9. Po ataku III Rzeszy na ZSRR ponownie znalazł schronienie w rodzinnej Kamionce, pracował jako technik na kolei.

Po wyzwoleniu terenów, na których się znajdował w grudniu 1944 r., zgłosił się służby w Wojsku Polskim. Początkowo otrzymał przydział do 15 samodzielnego zapasowego pułku lotniczego w Sadkowie, następnie, z uwagi na jego wykształcenie, został przeniesiony do zakładów PZL w Mielcu. Zajął stanowisko kierownika biura konstrukcyjnego, odpowiadał za remont samolotów Pe-2. W 1945 r., wspólnie z inż. Marianem Wasilewskim, zaprojektował motoszybowiec Ikar 1. Projekt, w konkursie Ministerstwa Komunikacji, zdobył drugie miejsce.

Od połowy 1946 r. pracował w Centralnym Studium Samolotów (CSS) w Warszawie, gdzie brał udział w pracach konstrukcyjnych przy CSS-10. Był również członkiem zespołu inż. Leszka Dulęby i brał udział w pracach nad samolotem pasażerskim CSS-12. W 1946 r. pod jego kierownictwem została opracowana dokumentacja konstrukcyjna dostosowująca samolot Po-2 do licencyjnej produkcji w Polsce jako CSS-13. Po przekształceniu CSS w Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego Nr 4 od jesieni 1951 r. nadzorował produkcję CSS-13. W późniejszym okresie kierował pracami nad przygotowaniem dokumentacji produkcji seryjnej samolotów LWD Junak 2, Junak 3, sanitarnej wersji CSS-13 oraz TS-8 Bies. W latach 1952–1972 był jednym z redaktorów miesięcznika „Technika Lotnicza”.

W 1955 r. odpowiadał za przygotowanie dokumentacji produkcyjnej samolotu Jak-12. W 1956 r. został kierownikiem, działającego w ramach WSK-4, biura konstrukcyjnego TK i odpowiadał za opracowanie dokumentacji samolotu PZL-101 Gawron. W 1958 r. stworzył, na etapie studiów, projekt motoszybowca, który nie został przekazany do dalszej realizacji. Na początku lat 60. XX wieku został włączony do zespołu konstrukcyjnego Marcina Fortuńskiego i pracował nad wersją fotogrametryczną samolotu PZL MD-12F. W późniejszych latach pracował jako główny konstruktor przy projekcie samolotu PZL-102 Kos oraz szybowca PZL-103. W 1964 r. kierował zespołem, który opracował dokumentację licencyjną samolotu PZL-104 Wilga C w języku angielskim.

W 1974 r. przeszedł na emeryturę, ale do 1987 r. pracował w biurze konstrukcyjnym na pół etatu. Zmarł 1 lutego 2001 r. i został pochowany w grobie rodzinnym na warszawskich Powązkach Wojskowych (kw. H-1-23/24).

Ordery i odznaczenia

Za swą pracę został odznaczony:

• Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
• Złotym Krzyżem Zasługi,
• Srebrnym Krzyżem Zasługi,
• Brązowym Krzyżem Zasługi,
• Odznaką zasłużonego dla WSK-Okęcie.

Bibliografia

• Janusz Babiejczuk, Jerzy Grzegorzewski: Polski przemysł lotniczy 1945 - 1973. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1974. OCLC 831052958.
• Andrzej Błasik, Andrzej Glass, Stanisław Madeyski: Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1965. OCLC 830916815.
• Rafał Chyliński: Motoszybowiec Pegaz i jego konstruktor Tadeusz Chyliński. Warszawa: Agencja Wydawnicza „Cinderella Books” Andrzej Zasieczny, 2016. ISBN 978-83-7339-150-5. OCLC 946341829.
• Andrzej Glass: Samoloty PZL 1928-1978. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1980, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. Nr 6. ISBN 83-206-0064-2. OCLC 10064609.
• Andrzej Glass, Tomasz Murawski: Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju. Bielsko-Biała: Wydawnictwo SCG, 2012. ISBN 978-83-932826-0-9. OCLC 804836344.
• Andrzej Glass: Samolot wielozadaniowy PZL-104 Wilga. Warszawa: Wydawnictwo DWZP, 2016, seria: Technika, Broń i Umundurowanie. Nr 10. ISBN 97883650005878. OCLC 948845239.
• Adam Skarbiński: Dzieje lotnictwa na Podbeskidziu. Wrocław: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2015. ISBN 978-83-64688-05-8. OCLC 909180717.
• Problemy polskich modyfikacji Po-2 i CSS-13. „Polska Technika Lotnicza. Materiały historyczne”. (28) 1/2007, 2007. Warszawa: SMIL. 
• Ryszard Kaczkowski: Motoszybowiec ZASP-"Osa". „Skrzydlata Polska”. 3/1963, s. 294, 20 stycznia 1963. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.