Stemphylium botryosum
 Szczypiorek porażony przez S. botryosum | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Stemphylium botryosum |
| Nazwa systematyczna | |
| Stemphylium botryosum Wallr. Fl. crypt. Germ. (Norimbergae) 2: 300 (1833) | |
Stemphylium botryosum Wallr. – gatunek grzybów z klasy Dothideomycetes[1]. Grzyby mikroskopijne.
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Stemphylium, Pleosporaceae, Pleosporales, Pleosporomycetidae, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1833 r. Carl Friedrich Wilhelm Wallroth i nadana przez niego nazwa naukowa jest ważna[1]. W 1986 r. E.G. Simmons opisał „nowy” gatunek Pleospora tarda, później okazało się, że jest to teleomorfa Stemphylium botryosum[1]. Synonimami są wszystkie formy, odmiany i podgatunki oraz:
- Pleospora tarda E.G. Simmons 1986
- Stemphylium domesticum (Sacc.) Mussat 1901[2].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Na pożywce MFC-1626 konidiofory w kępkach, proste, septowane, lekko brązowe, o długości 35–120 µm, o grubości 4,5–6,5 µm, z szydlasto zakończonym nabrzmieniem na wierzchołkach, później podczas kolejnych proliferacji z 1–2 bocznymi zgrubieniami o średnicy 7,5–9 µm. Konidia podłużne, lekko zwężone na przegrodach, brązowe, brodawkowate, 32–52 × 19–27 µm. Na pożywce MFC-2272 konidiofory o długości 35–100 µm i grubości 4,2–5,3 µm, zaopatrzone w 1–2 igiełkowate zgrubienia. Konidia (25–) 30–50 (–60) × 15–20 (–25) µm, Kolonie na sztucznych podłożach tworzą zaczątki askokarpów, które nie dojrzewają[3].
Perytecja o bardzo nieregularnym kształcie, czarne, twarde o skórzastej konsystencji.Worki krótkoszypułkowe, grubościenne, 8-zarodnikowe, 14–240 × 27–38 µm. Askospory jasnobrązowe, podłużne, elipsoidalne do podłużno-jajowatych, przeważnie proste, z siedmioma przegrodami poprzecznymi i licznymi przegrodami podłużnymi, czasami mniej lub bardziej zwężone w przegrodach, jednorzędowe do lekko zachodzących na siebie, 30–50 × 15–20 µm. Początkowo są zamknięte w obrębie worka w wewnętrznej błonie, później wychylają się z worka się, gdy jego czubek pęka[3].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Znane jest występowanie Stemphylium botryosum w Ameryce Północnej, Europie, Azji, Afryce, Australii i Nowej Zelandii[4]. W Polsce podano wiele stanowisk w powietrzu w starych budynkach (zarodniki), w spadzi, osadach jeziornych, w glebie na korzeniach oraz na nasionach wielu roślin: jodła pospolita, owies zwyczajny, stokrotka pospolita, jęczmień, modrzew europejski, łubin trwały, pomidor zwyczajny, lucerna siewna, sparceta siewna, seradela pastewna, groszek siewny, koniczyna łąkowa, pszenica zwyczajna[5].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Teleomorfa (Pleospora tarda) powoduje plamistość liści u pora, cebuli, szalotki, czosnku, szczypiorku i szpinaku[6]. „Słownik polskich nazw roślin uprawnych” podaje, że anamorfa tego gatunku powoduje szarą plamistość liści ziemniaka[7], brak jednak jakiejkolwiek informacji o tej chorobie w internecie i w opracowaniach z zakresu fitopatologii[8][9][10], nazwę tę podaje tylko J. Marcinkowska[11]. W EPPO Globaldatabase Stemphylium botryosum powoduje brunatną plamistość liści pomidora[12], a jest to gatunek blisko spokrewniony z ziemniakiem (należą do tego samego rodzaju Solanum). Stemphylium botryosum powoduje także szarą plamistość liści łubinu (tzw. opadzinę)[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2024-09-26] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-09-26] (ang.).
- ↑ a b T. Matsushima, T. 1975., Icones Microfungorum a Matsushima Lectorum, 1975, s. 1–209 [dostęp 2024-09-25].
- ↑ Występowanie Stemphylium botryosum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-09-26] (ang.).
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 493, ISBN 978-83-89648-75-4.
- ↑ Stemphylium botryosum [online] [dostęp 2024-09-26] (ang.).
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, s. 113, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Choroby roślin uprawnych, t. 2, Poznań: PWRiL, 2011, ISBN 978-83-09-01077-7.
- ↑ Marek Grabowski, Choroby drzew owocowych, Kraków: Wyd. Plantpress, 1999, ISBN 83-85982-28-0.
- ↑ Zofia Fiedorow, Barbara Gołębniak, Zbigniew Weber, Choroby roślin rolniczych, Poznań: Wyd. AR Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2008, ISBN 978-83-7160-468-3.
- ↑ a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, s. 270–271, ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ Stemphylium botryosum f. sp. lycopersici [online], EPPO Global Database [dostęp 2024-09-25].