Sten Sture Zaharra
Sten Sture Zaharra | |||||
---|---|---|---|---|---|
1501eko azaroaren 12a - 1503ko abenduaren 14a
1470eko ekainaren 1a - 1497ko urriaren 6a | |||||
Bizitza | |||||
Jaiotza | Suedia, 1440 (egutegi gregorianoa) | ||||
Herrialdea | Suedia | ||||
Heriotza | Jönköping, 1503ko abenduaren 14a (egutegi gregorianoa) (62/63 urte) | ||||
Hobiratze lekua | Mariefred Charterhouse (en) Strängnäs Cathedral (en) | ||||
Familia | |||||
Aita | Gustav Sture | ||||
Ama | Birgitta Stensdotter | ||||
Ezkontidea(k) | Ingeborg Tott (en) | ||||
Haurrideak | ikusi
| ||||
Hezkuntza | |||||
Hizkuntzak | suediera | ||||
Jarduerak | |||||
Jarduerak | politikaria |
Sten Sture Zaharra (suedieraz: Sten Sture den äldre; 1440 – 1503ko abenduaren 14a) Suediako erregeordea izan zen Kalmarko Batasunaren garaian, 1470 -1497 eta 1501-1503an.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sten 1440 inguruan jaio zen. Aita Sture leinuko Gustav Anundsson izan zen eta ama, berriz, Birgitta Stensdotter Bielke, Karlos VIII.a Suediakoaren ahizpaordea.
1467an, Ingeborg Tottekin ezkondu zen, Magdalena Suediakoaren ilobarekin. Emaztea Pizkundeko nortasuna zuen emakumea zen eta teologia eta zientzia zituen gustuko, baina bikoteak ez zuen seme-alabarik izan[1].
Lehen erregealdia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sture Karlos VIII.aren heriotzaren ondoren iritsi zen erregeorde izatera eta Brunkebergeko garaipenak indarra eman zion kargu horretan. Nekazariak eta behe noblezia bere alde jarri zitzaizkion eta, era berean, ondo jakin zuen goi nobleziarekin asmatzen.
1471n, garaipena lortu zuen Brunkebergeko guduan eta salbatzailetzat hartu zuten Sture herrian.
1493an, Joan I.a Danimarkakoa eta II.a Suediakoa eta Ivan III.a Errusiakoa aliatu egin ziren Sten Sturen aurka egin ahal izateko.
1495etik 1497ra bitarte, nahikoa lan izan zuen Stenek errusiarren aurka, Finlandia inbaditu zutelako. Baina, gero, suediar nobleziaren gehiengoarekin izan zuen haserrea eta Rigsraadet edo Erreinuaren Kontseiluak Svante Nilsson egin zuen erregeorde 1497ko martxoaren 8an.
Bigarren erregealdia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ondoren etorri zen gerran, Stenek nekazarien laguntza jaso zuen, baina Joan I.a Danimarkakoa eta II.a Suediakoak porrotera eraman zituen, urte bereko uztailean, Suedia inbaditu zuelarik.
Urriaren 6an, Stenek amore eman behar izan zuen Stockholmen Joan I.a Danimarkakoa eta II.a Suediakoaren aurrean eta bakea egin zuen harekin. Joan I.a Danimarkakoa eta II.a Suediakoa Suediako errege egin zuten eta Steni erregearen ondorengo kargu altuena eman zion[2].
Hala ere, 1501eko daniarren aurkako altxamenduan, berriro izan zen erregeorde eta Suediako independentziaren aldeko borroka zuzendu zuen hil zen arte.
Ondorengoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Seme-alabarik ez zuenez, ondorengo gertuena bere arrebaren semea izan zen, Gustavo I.a Suediakoa. Hala ere, oraindik ez zuen inongo esperientzia politikorik eta Stenen lehiakide izan zen Svante Nilssonek hartu zuen bere ordea.
Aurrekoa Karlos VIII.a Suediakoa |
Suediako erregentea 1470-1497 |
Ondorengoa Joan I.a Danimarkakoa eta II.a Suediakoa |
Aurrekoa Joan I.a Danimarkakoa eta II.a Suediakoa |
Suediako erregentea 1501-1503 |
Ondorengoa Svante Nilsson |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Sten Sture Zaharra |