Strażnica WOP Babie Doły
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1945 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Cyganek( Tujce[1]); Babie Doły; Mosty |
| Formacja | |
| Podległość |
21 komenda odcinka WOP |
Strażnica WOP Nowy Dwór/Tujce/Mechelinki/Babie Doły/Mosty – podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy morskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 21 komendy odcinka Elbląg jako 102 strażnica WOP[2] (Tiegenhagen)[3] (Tigenhof/Nowy Dwór Gdański) o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[4]. Sformowane strażnice morskiego oddziału OP nie przystąpiły bezpośrednio do objęcia ochrony granicy morskiej. Odcinek dawnej granicy polsko-niemieckiej sprzed 1939 od Piaśnicy, aż do lewego styku z 4 Oddziałem OP ochraniany był przez radziecką straż graniczną wydzieloną ze składu wojsk marszałka Rokossowskiego. Pozostały odcinek granicy od rzeki Piaśnica, aż po granicę z ZSRR zabezpieczała Morska Milicja Obywatelska[5].
W kwietniu 1947 przeniesiono strażnicę nr 102 Nowy Dwór[a] z 21 komendy odcinka WOP do 20 komendy odcinka WOP do m. Mechelinki[b] jako strażnicę IV kategorii.
Pod koniec 1949 przeniesiono strażnicę nr 102 z Mechelinki do Babich Dołów[7]. Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[c]. 102 strażnica WOP Babie Doły III kategorii otrzymała numer 94[9][10]. Jesienią 1956 rozpoczęto numerować strażnice w systemie brygadowym. Podległa bezpośrednio brygadzie strażnica Babie Doły otrzymała numer 4[11]. Latem 1957, po przekazaniu 161 batalionu WOP 15 Brygadzie WOP, zmieniono po raz kolejny numerację strażnic w systemie brygadowym[12]. Strażnica Babie Doły stała się numerem 10[13]
Z dniem 19 października 1959 zlikwidowano strażnicę nr 4 Mosty. W jej miejsce utworzono strażnicę ćwiczebną. Zadania operacyjne strażnicy przekazano 3 kompanii portowej Gdynia[d]
Ochrona granicy
[edytuj | edytuj kod]Wiosną 1958 zlikwidowano strażnicę nr 3 Puck, a odcinek przekazano strażnicy Władysławowo i strażnicy Mosty[15].
Strażnice sąsiednie
[edytuj | edytuj kod]
Komendanci/dowódcy strażnicy
[edytuj | edytuj kod]- por. Michał Hendler (był 10.1946)[e]
- chor. Andrzej Bielawski (10.04.1952–3.09.1952)[f][17]
- chor. Edward X (od 1952).
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rozkaz organizacyjny szefa Departamentu WOP nr 013 z 21.03.1947
- ↑ Rozkaz dowódcy WOP nr 013 z 21.03.1947[6].
- ↑ Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[8].
- ↑ Rozkaz dowódcy WOP nr 114/sztab. z 15 września 1959[14].
- ↑ Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 062 z 19.10.1946[16].
- ↑ chor. Andrzej Bielawski 4.09.1952 został d-cą 1 plutonu, 2 kompanii strzeleckiej, batalionu odwodowego 4 Brygady WOP w Gliwicach.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Skorek 1997 ↓, s. 27.
- ↑ Skorek 1997 ↓, s. 29.
- ↑ Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 5.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 51.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 55.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
- ↑ Bieniecki 2005 ↓, s. 87-88.
- ↑ Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.10.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.196.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 163.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 163-164.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 168.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 166.
- ↑ Rozkazy personalne D WOP ↓.
- ↑ Andrzej Bielawski. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2024-02-24]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ireneusz Bieniecki. Kaszubska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w ochronie granicy morskiej. „Biuletyn 1/2005. Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej”, 2005. Koszalin. ISSN 1429-2505.
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Andrzej Skorek. Zabezpieczenie wybrzeża środkowego po II wojnie światowej. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/97, 1997. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- ASGr. Historia Bałtyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1960. Koszalin 1961.
- ASGr., Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
- Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
