Struktura organizacyjna

Struktura organizacyjna (Struktura organizacji) – sposób formalnej organizacji – zestaw elementów (komórek organizacyjnych (działów lub innych wyodrębnionych części) wewnątrz organizacji) oraz powiązań między nimi (przepływów informacji, formalny podział obowiązków, przynależności itp.).

Pozwala określić formalne relacje i zależności oraz podział uprawnień i odpowiedzialności. Struktura organizacyjna może dotyczyć organizacji kilku różnych zewnętrznych komórek, które pracują wspólnie, a nawet komórek zewnętrznych, które mają własną organizację, jednak zorganizowały współpracę poszczególnych swoich części, np. działów czy brandów. Na strukturę organizacyjną składają się następujące elementy:

Struktura organizacyjna płaska

• schemat organizacyjny,
• regulamin organizacji,
• opis poszczególnych stanowisk.

Struktura organizacyjna wysmukła

Charakterystyka

Struktura organizacyjna jest zazwyczaj w większych organizacjach ujmowana w schemat organizacyjny i wyznaczana jest przez szereg czynników, do których należą:

• formalizacja,
• departamentalizacja,
• centralizacja – decentralizacja,
• rozpiętość kierowania,
• podział pracy,
• linia podporządkowania.

Typy struktur organizacyjnych

• struktura liniowa (prosta),
• struktura sztabowa,
• struktura sztabowo-liniowa,
• struktura funkcjonalna,
• struktura macierzowa,
• struktura organizacji wirtualnej,
• struktura dywizjonalna.

Struktury organizacyjne ze względu na rozpiętość kierowania dzielą się na struktury płaskie, wówczas rozpiętość kierowania jest duża i struktury smukłe, wówczas rozpiętość kierowania jest mała. W zależności od przyjętego typu, można wyróżnić struktury mechanistyczne, charakteryzujące się małą elastycznością, oraz elastyczne struktury organiczne, które łatwo ulegają transformacji pod wpływem zmieniającego się otoczenia organizacji.

Więzi

Pomiędzy komórkami (jednostkami) organizacyjnymi możemy wyróżnić więzi:

• Hierarchiczne (służbowe, liniowe) – określające formalne podporządkowanie podwładnych przełożonym,
• Funkcjonalne (doradcze) – określające pełnienie funkcji pomocniczo-doradczej wobec innych członków organizacji,
• Techniczne – określające zależność (często chronologiczną) poszczególnych jednostek w ramach danego procesu technologicznego,
• Informacyjne – określające sposób obiegu informacji w danej organizacji między poszczególnymi jednostkami.

Bibliografia

• Hanna Fołtyn: Klasyczne i nowoczesne struktury organizacyjne, Wydawnictwo Key Text, Warszawa 2007
• Dariusz Jemielniak, Dominika Latusek-Jurczak, Kaja Prystupa: Klasyka teorii zarządzania, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2015
• Glinka B., Hensel P.: Projektowanie struktur organizacyjnych, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania, Warszawa 1999

Linki zewnętrzne

• Encyklopedia Zarządzania – Struktura organizacyjna