İçeriğe atla

Suzan Kahramaner

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Suzan Kahramaner
DoğumFatma Suzan Kahramaner
21 Mayıs 1913(1913-05-21)
Üsküdar, İstanbul
Ölüm22 Şubat 2006 (92 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı
Eğitimİstanbul Üniversitesi
Mezun olduğu okul(lar)Istanbul University
Kariyeri
DalıMatematik
Tezİki noktada (veya daha ziyade noktada) aynı değeri olan analitik fonksiyonlara dair[1] (1949)
Doktora
danışmanı		Ord. Prof. Dr. Kerim Erim
Doktora öğrencileriAhmet Dernek (1984)
Yaşar Polatoğlu (1983)
Semin Akdoğan
Rıfkı Kahramaner

Fatma Suzan Kahramaner (21 Mayıs 1913 - 22 Şubat 2006), Türkiye'nin ilk kadın matematikçilerindendir. İstanbul Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Kerim Erim danışmanlığında doktorasını tamamladı. 1968 yılında profesör unvanını aldı. 1978-1979 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Matematik Bölüm Başkanı olarak görev yaptı.

Yaşamı ve eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1913 yılında İstanbul'un Üsküdar ilçesinde dünyaya geldi. Annesi Halep'in ilçe saymanının kızı Müzeyyen Hanım, babası ise cerrah Dr. Rıfkı Osman Bey'dir. 1919-1924 yılları arasında ilköğrenimini Moda Numune İnas İlkokulu'nda tamamladı. 1924'te Notre Dame de Sion'a kaydolduktan sonra orta öğrenimini tamamladı ve 1934'te Fransızca lisans derecesini aldı.

Ülkedeki tek yüksek öğretim kurumu olan İstanbul Darülfünunu 1933 yılında yapılan yüksek öğrenim reformlarının ardından modernize edilerek İstanbul Üniversitesi adını almıştı. Kahramaner, 1934 yılında İstanbul Üniversitesi Matematik-Astronomi Bölümü'nde yüksek lisans eğitimine başladı, matematik ve fizik alanlarında eğitim gördü. İstanbul Üniversitesi, yenilenen müfredatı ve gelişen fakültesine ek olarak, II. Dünya Savaşı öncesi Almanya'dan kaçan birçok ünlü Alman akademisyenin bilimsel araştırmalarını barındırıyordu. Ali Yar, Kerim Erim, Richard von Mises, Hilda Geiringer ve William Prager gibi tanınan matematikçilerden dersler aldı.

Kahramaner, 1939 yılında, başarılı akademisyenleri aracılığıyla daha önce büyük bir akademik başarıya sahip olan İstanbul Üniversitesi Matematik ve Astronomi Bölümü'nden mezun oldu. 1939-1940 yılları arasında fizik alanında araştırma projeleri üstlendi.

Bir süre Çamlıca Kız Lisesi'nde asistan öğretmen olarak görev yaptıktan sonra 1943 yılında doktora eğitimine başladı. 1943 yılında Almanya'da Friedrich-Alexander Üniversitesinde doktora eğitimini danışmanı Adolf Hurwitz ile tamamlayan Türkiye'nin ilk doktora dereceli matematikçisi Kerim Erim ile Karmaşık Fonksiyonlar Teorisinde Katsayı Problemleri üzerine doktora çalışmalarına başladı. Kerim Erim aynı zamanda Türkiye'de matematik alanında doktora çalışmasını yöneten ilk bilim insanıdır. Kahramaner'in doktora tezi, Sur les fonctions analytiques qui prénnent la même valeur ou des valeurs donnés (ou en m points donnés) başlıklıydı.

Kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1940-1941 eğitim-öğretim yılının başında o dönemde öğretmenler İstanbul'a atanmadığı, bunun yerine Türkiye'nin diğer şehirlerine atandıkları için Çamlıca Kız Lisesi'nde yardımcı öğretmen olarak çalışmaya başladı ve matematik öğretmeni olarak çalıştı. 1943'e kadar orada. 1943'te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü Analiz I ve Analiz II derslerinde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Doktora tezi onaylandıktan sonra Kahramaner, bilimsel ve akademik çalışmalarına Türkiye'nin ilk Matematik Doktorası olan kadın matematikçilerden biri olarak İstanbul Üniversitesi'nde devam etti.

Yardımcı Doçentlik için Sur l'argument des fonctions univalentes adlı tezini yazdı ve aynı yıl gerekli sınavları başarıyla geçtikten sonra yardımcı doçent unvanını aldı. Rolf Nevanlinna ile Karmaşık Fonksiyonlar Teorisi üzerine araştırma yapmak üzere Ocak 1957'de bir yıllığına Helsinki Üniversitesi'ne gönderildi. Aynı yıl Ağustos ayında Helsinki'de düzenlenen Scandinavian Congress of Mathematicians, International Colloquium on the Theory of Functions'a katıldı ve Ernst Hölder, Wilhelm Blaschke, Lars Valerian Ahlfors, Paul Montel, Olli Lehto, Mieczysław Biernacki, Alexander Gelfond, Albert Pfluger, Wilfred Kaplan, Walter Hayman ve Paul Erdős gibi ünlü matematikçilerle tanışma fırsatı buldu.

1957 yılının kasım ayında, bilimsel araştırmalarına Rolf Nevanlinna'nın ders verdiği Zürih Üniversitesi'nde yaklaşık bir yıl devam etmek için Zürih'e gitti. Ağustos 1958'de, Uluslararası Matematik Birliği tarafından düzenlenen ve Fields Madalyalarının sahiplerine verildiği Edinburgh'daki Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne katıldı.

1958'in sonunda İstanbul Üniversitesi'ne döndü. 1959 sonbaharında Rolf Nevanlinna'dan referans alarak başvurduğu NATO Bursunu kazandı ve bu bursla; 1959-1960 yılları arasında Zürih Üniversitesi'nde çalıştı.

Ardından bir ay Stanford Üniversitesi'nde bilimsel araştırma yaptı. Araştırmasına aynı yıl Eylül ayında Helsinki Üniversitesi'nde devam etti. Ekim 1960 sonunda İstanbul Üniversitesi'ndeki görevine döndü.

Ağustos 1962'de Stockholm'de düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne katıldı. Araştırmalarını aynı yıl Eylül ve Ekim aylarında Helsinki Üniversitesi ve Zürih Üniversitesi'nde yaptı. Ağustos 1966'da II. Rolf Nevanlinna Kolokyumuna davet edildi. Ağustos 1966'da Moskova'daki Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne (ICM) katıldı. Kongrenin ardından profesörlük tezini tamamlamak için Eylül ve Ekim aylarında Helsinki Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürdü.

1968 yılında Sur les singularites d'une application différentiable başlıklı profesörlük tezi kabul edildi ve aynı yıl profesör unvanını aldı. 1970 yılında Londra, Paris, Zürih ve Nice'deki çeşitli üniversitelerde bilimsel çalışmalar yaptı. 1970 yılında Nice'de Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne katıldı.

Aynı yıl Romanya, Yugoslavya, Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye'nin katılımıyla gerçekleştirilen Balkan Matematikçiler Birliği'nin kuruluşuna da katkıda bulundu. 1971'de Atina'daki Balkan Matematikçiler Birliği'ne katıldı. Eylül 1971'de Balkan Matematikçiler Birliği'nin düzenlediği kongreye de katıldı.

Mayıs ve Temmuz 1973'te O. Lehto, Menahem Max Schiffer, O. Tammi, Cevdet Koçak ve H. Minc'i ziyaret ederek bilimsel araştırmalar yaptı. 1976 yılında Silivri Matematik Araştırma Enstitüsü'nün Fonksiyonlar Teorisi Semineri ve Uluslararası Sempozyumu'na katıldı. Bu sempozyumda Rolf Nevanlinna'ya Honoris Causa unvanı verildi. Aynı yıl Jyväskylä Üniversitesi (Finlandiya) madalyası ile ödüllendirildi. Balkan Matematikçiler Birliği'nin 1977 yılında Varna'da düzenlediği konferansa katıldı. 1978'de Helsinki'deki Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne ve Joensuu'daki Rolf Nevanlinna Kolokyumuna katıldı. 1978-1979 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Matematik Bölümü Başkanlığı yaptı.

Kahramaner, Ahmet Dernek, Rıfkı Kahramaner ve Yaşar Polatoğlu'nun doktora danışmanlığını ve Semin Akdoğan'ın eş danışmanlığını yaptı.

Kahramaner, kırk yıl akademide yaşadıktan sonra, 1983 yılı başında İstanbul Üniversitesi'nden yaş haddi nedeniyle emekli oldu. Emekliliği boyunca bilimsel araştırmalarına devam etti. Ağustos 1987'de Leningrad'daki Rolf Nevanlinna Kolokyumuna katıldı.

Kahramaner, Türkiye Cumhuriyeti'nin 75'inci kutlamasında Haliç Rotary Kulübü tarafından Kurtuluş Savaşı Kılıcı ile ödüllendirildi.

22 Şubat 2006 tarihinde doksan iki yaşındayken hayatını kaybetti ve Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.[2] 2013 yılında Işık Üniversitesi'de düzenlenen bir sempozyumla anıldı.[3][4]

Kahramaner'in oğlu H. Rıfkı Kahramaner ve gelini Yasemin Kahramaner de aynı zamanda matematik profesörüdür.

Bazı yayınları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çok iyi derecede İngilizce, Fransızca, Almanca ve Arapça bilen Kahramaner, sayısız bilimsel çalışma yazdı, bunlardan bazıları:

  • Sur les fonctions analytiques qui prénnent la meme valeur ou des valeurs données en deux points donnés (ou en m points donnés), Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 20, 1955.
  • Ein verzerrungssatz des argumentes der schlichten funktionen, (with Nazım Terzioğlu) Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 20, 1955.
  • Über das argument der anlytischen funktionen, (with Nazim Terzioglu) Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 21, 1956.
  • Sur le comportement d'une représentation presque-conforme dans le voisinage d'un point singulier, Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 22, 1957.
  • Sur les applications différentiables du plan complexe, Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 26, 1961.
  • Sur les coefficients des fonctions univalents, Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 28, 1962.
  • Modern Mathematical Methods and Models Volume I: Multicomponent Methods (A Book of Experimental Text Materials), (Translation from The Dartmouth College Writing Group; E.J. Cogan, R.L. Davis, J. G. Kemeny, R.Z. Norman, J.L. Snell and G.L. Thompson) Malloy Inc., Ann Arbor, Michigan, ABD, 1958.
  • Sur l'argument des fonctions univalentes, Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 32, 1967.

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Suzan Kahramaner ve Fransız matematikçi Rolf Nevanlinna
    Suzan Kahramaner ve Fransız matematikçi Rolf Nevanlinna
  • Kahramaner ve beraberindekiler
    Kahramaner ve beraberindekiler
  • Kahramaner'in bir fotoğrafı
    Kahramaner'in bir fotoğrafı

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Mathematics Genealogy Project'te Suzan Kahramaner
  2. ^ "Vefat". Cumhuriyet. 23 Şubat 2006. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2020. 
  3. ^ Aygündüz, Filiz (Ağustos 2013). "Suzan Hoca". Milliyet. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017. 
  4. ^ "Türkiye'nin İlk Kadın Matematikçilerinden olan Suzan Kahramaner'in 100.Yaş Günü Kutlandı". Işık Üniversitesi. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017. 

Dış başlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Suzan_Kahramaner&oldid=34209005" sayfasından alınmıştır