Svila

Tradicionalna proizvodnja svile
Tradicionalna proizvodnja svile
	Žene "lupaju" svilu (Hui Tsung, Kina, 12. vijek
Nematerijalna kulturna baština
Regija	Evropa, Azija
Država	Afganistan; Azerbejdžan; Iran; Tadžikistan; Turkmenistan; Turska; Uzbekistan
Predlagač	Ministarstvo kulture i turizma Turske
Svjetska baština
Lista upisa	Reprezentativna lista nematerijalne kulturne baštine čovječanstva
UNESCO oznaka	01685
Datum upisa	2022.
Lokacija upisa	UNESCO

Svila je fino tekstilno vlakno koje se dobija od čaure svilene bube (Bombyx mori). Potiče iz Kine i bila je važna trgovačka roba koja je u Evropu stizala putem svile.

U Kini je pod prijetnjom smrtne kazne bilo zabranjeno iz zemlje iznijeti gusjenicu ili jaja svilene bube. Godine 555. dva fratra su uspjela prokrijumčariti jajašca dudovog svilca bizantskom caru Justinijanu. S tim jajima i znanjem o načinu uzgoja svilenih buba koje su stekli za vrijeme svog boravka u Kini, sad je bilo moguće i izvan Kine proizvesti svilu. Svi dudovi svilci u Evropi i danas vode porijeklo od tih prokrijumčarenih jajašaca.^[1]

Osobine

Hemijski sastav sirove svile zavisi od vrste svilene bube, ishrane, klime i uslova gajenja. Svila je otporna na većinu mineralnih kiselina, osim na sumpornu kiselinu. Požuti pod uticajem znoja, jer brzo i vrlo dobro upija znoj. Zbog svoje postojanosti na dejstvo mikroorganizama (gljivice i bakterije) koristi se kao tekstilni materijal.

Vrlo je prijatna za kožu, odvaja vrućinu ili suvišnu vlagu, s osobinama antialergika. Ima vrlo veliku zateznu tvrdoću (u istim dimenzijama jača je od čelika), pa se koristi kod supersoničnih aviona, u proizvodnji guma za profesionalne bicikle. Čista svila je teško zapaljiva.

Nematerijalna kulturna baština

Tradicionalna proizvodnja svile se nalazi na UNESCO-voj Reprezentativnoj listi nematerijalnog kulturnog nasljeđa čovječanstva kao zajednički element nematerijalnog kulturnog nasleđa u Afganistanu, Azerbejdžanu, Iranu, Tadžikistanu, Turkmenistanu, Turskoj i Uzbekistanu.^[2] Odluku o upisu donio je Međuvladin komitet za očuvanje nematerijalnog kulturnog naslijeđa na zasjedanju koje je održano od 28 novembra do 4. decembra 2022. god. u Rabatu, Maroko^[3]

Reference

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Svila

[1] Dr. Patrick Hunt, Stanford University - Krijumčarenje i špijunaža u 6. vijeku nove ere engleski: '

[2] UNESCO: Nematerijalna svjetska baština u Azerbejdžanu engleski: '

[svila-3] UNESCO Tradicionalna proizvodnja svile - ich.unesco.org, Pristupljeno, 17.12.2022 engleski: '

[1]

[2]

[3]