Szkuta
Szkuta – beznapędowy statek (dawniej żaglowy), płaskodenny, pozbawiony pokrycia w postaci pokładu. Szkuta jest przeznaczona przede wszystkim do transportu śródlądowego ładunków masowych (jednorazowo ładuje się na jej pokład do 100 ton, np. zboża). Transportowano nią również np. powozy[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
W przeszłości powszechnie używana do transportu na żeglownej części Wisły. Wincenty Pol w swojej pracy pt. „Rzut oka na północne stoki Karpat” (1851) pisał: Od Krakowa na Wiśle, a od Jarosławia na Sanie chodzą galary, szkuty, dubasy i berlinki – pod wodę chodzą żagle aż po ujście Nidy i po Jarosław[2].
Szkuta miała konstrukcję złożoną z wręg dębowych i sosnowych oraz dębowego lub sosnowego poszycia burt. Dziób statku posiadał zakrzywioną do góry sztabę. Pośrodku umocowany był maszt. Na rufie znajdowała się budka szyperska. Szkutę obsługiwało 16–20 flisaków, po dwóch przy każdym wiośle. Słowo szkuta jest w języku polskim źródłosłowem dla szkutnictwa – dziedziny rzemiosła zajmującej się budową łodzi, jachtów lub kutrów z drewna lub tworzyw sztucznych.
W 2008 w Czersku na terenie starorzecza Wisły odkryto ok. 30-metrowy wrak szkuty pochodzącej z XV wieku[3]. Prace nad jego wydobyciem rozpoczęły się w sierpniu 2018[4]. Na potrzeby konserwacji obiektu wybudowano specjalną pracownię w Rybnie koło Sochaczewa[5].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stanisław Milewski: Życie uliczne niegdysiejszej Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2013, s. 90. ISBN 978-83-244-0310-3.
- ↑ Wincenty Pol, Rzut oka na północne stoki Karpat, Kraków 1851, s. 45.
- ↑ Pierwszy wrak szkuty wiślanej odkryty. nmm.pl, 2009-09-04. [dostęp 2018-03-30].
- ↑ Wyjątkowe znalezisko archeologiczne nad Wisłą. Wykopano największą w tej części Europy łódź z XV wieku. warszawa.wyborcza.pl, 2018-08-22. [dostęp 2018-08-23].
- ↑ Zabytkowa łódź pośród jabłoni. Do wydobycia szykowali się dziewięć lat. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2018-08-27. [dostęp 2018-09-02].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lesław Furmaga, Józef Wójcicki: Mały słownik morski. Gdynia: Mitel International Ltd, 1993. ISBN 83-85413-73-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Klawiński: Jachty Niezwykłe: szkuta wiślana – zbożowy masowiec pod żaglami. zagle.se.pl, 2018-02-13. [dostęp 2018-02-17].